Direct naar content

Bent u van plan om in 2023 een schenking te doen? Houd dan rekening met de vrijstellingen voor de schenkbelasting, zodat de ontvanger niet onnodig of onverwacht belasting moet betalen.

Schenkingsvrijstellingen in 2023

De schenkbelasting kent een aantal vrijstellingen. Over een schenking tot het bedrag van de vrijstelling betaalt de ontvanger geen schenkbelasting. Dit zijn de voornaamste vrijstellingen in 2023:

Schenken aan uw kinderen

  • De jaarlijkse vrijstelling voor kinderen bedraagt € 6.035;
  • Er geldt een eenmalig verhoogde vrijstelling van € 28.947 voor kinderen in de leeftijd van 18 t/m 39 jaar;
  • Deze eenmalige vrijstelling wordt verhoogd naar € 60.298 als de schenking wordt besteed aan bepaalde dure studies;
  • De eenmalige vrijstelling voor de eigen woning bedraagt in 2023 € 28.947.

Schenken aan iemand anders (bijvoorbeeld kleinkinderen)

  • De jaarlijkse vrijstelling bedraagt € 2.418;
  • Deze vrijstelling wordt voor ontvangers in de leeftijd van 18 t/m 39 jaar eenmalig verhoogd naar € 28.947 voor schenkingen voor de eigen woning.

De schenkingsvrijstelling voor de eigen woning

De grote verandering ten opzichte van 2022 is de verlaging van de verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning. Die ging door het leven als ‘jubelton’. In 2023 kan de vrijstelling die naam niet meer dragen. De vrijstelling bedraagt nu maximaal € 28.947.

In de verhouding ouders-kinderen betekent dit feitelijk een afschaffing van de verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning. Immers, u kunt ook de reguliere verhoogde vrijstelling van hetzelfde bedrag benutten, zonder alle voorwaarden van de ‘woningvrijstelling’. Maar voor bijvoorbeeld kleinkinderen, neven/nichten of vrienden is het nog wel een verhoogde schenkingsvrijstelling.

De jubelton uit 2022 kan doorwerken naar 2023 als sprake is van een spreiding van de schenking. Een onbenut gebleven deel van de vrijstelling uit 2022 kan mogelijk in 2023 nog worden benut. De ontvanger van de schenking moet dan nog aan alle voorwaarden voldoen. Ook moet de ontvanger in 2022 een beroep hebben gedaan op de verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning in de aangifte schenkbelasting. Voor een schenking in 2022 moet de aangifte schenkbelasting voor 1 maart 2023 worden gedaan. In deze gevallen is die aangifte dus een nog groter aandachtspunt dan in andere jaren.

Schenken voor de eigen woning in 2023

Tegenwoordig moet iemand eigen vermogen hebben bij het kopen van een huis. Bijvoorbeeld omdat niet alle kosten mogen worden meegenomen in de hypotheek. Voor de jonge generatie is het vaak lastig om dat eigen vermogen te vormen. Bijvoorbeeld omdat er nog een studieschuld moet worden weggewerkt. In huursituaties is de huur vaak zodanig hoog dat van sparen niet veel meer komt.

Een schenking kan dan een middel zijn om toch eigen vermogen te krijgen. De politiek vond het niet meer passend om dat te stimuleren met een aparte schenkingsvrijstelling. De behoefte bij de huizenkopers zal er echter nog wel blijven. In ons artikel “De ‘eigenwoningschenking’ in 2023” leest u onze gedachten over hoe u hiermee kunt omgaan.

Aangifte voor de schenkbelasting

Schenkt u meer dan de jaarlijkse vrijstelling? Dan moet er aangifte voor de schenkbelasting worden gedaan. Wil de ontvanger een verhoogde vrijstelling benutten? Dan moet er ook aangifte worden gedaan voor de schenkbelasting, met een beroep op de vrijstelling.

Het uitgangspunt is dat de ontvanger aangifte doet en de eventuele schenkbelasting betaalt. Voor een schenking in 2023 moet vóór 1 maart 2024 aangifte worden gedaan.

Het is verplicht om voor een aangifte schenkbelasting het door de Belastingdienst voorgeschreven aangifteformulier te gebruiken. Die vindt u hier.

Hoeveel bedraagt de schenkbelasting?

Schenkt u meer dan het vrijgestelde bedrag? Dan geldt er schenkbelasting. De tarieven van deze belasting zijn afhankelijk van de familieband tussen u en de ontvanger en de hoogte van het bedrag dat u schenkt.

Voor een schenking aan een kind geldt een tarief van 10% voor de eerste € 138.642 die de vrijstelling overtreft. Voor het meerdere geldt een tarief van 20%.

Gaat het om een schenking aan een kleinkind? Dan geldt hetzelfde grensbedrag en zijn de tarieven 18% en 36%. Voor een schenking aan iemand anders gelden tarieven van 30% en 40%, bij hetzelfde grensbedrag.

Deze tarieven gelden overigens ook voor de erfbelasting.

Schenken vrij van recht

Het uitgangspunt is dat de ontvanger de schenkbelasting betaalt. Er kan dan onderscheid gemaakt worden tussen het brutobedrag en het nettobedrag. Het brutobedrag is het bedrag dat u schenkt en het nettobedrag is het bedrag dat de ontvanger overhoudt na het betalen van schenkbelasting.

Voorbeeld 1

U schenkt uw kind € 50.000. Hiervan is € 6.035 vrijgesteld en € 43.965 is belast met 10%. Uw kind moet € 4.396 schenkbelasting betalen en houdt dus netto € 45.604 over.

Het is echter ook mogelijk dat u als schenker de schenkbelasting betaalt. U doet dan feitelijk een netto-schenking. Dat is een ‘schenking vrij van recht’. Voor de hoogte van de schenkbelasting hoeft dat geen verschil te maken.

Voorbeeld 2

U betaalt zelf de schenkbelasting en u doet een netto-schenking van € 45.604. Dan is de schenkbelasting eveneens € 4.396. De last voor u is weer € 50.000.

Voorbeeld 3

Stel nu dat u uw kind een netto-schenking doet van € 50.000. De schenkbelasting is dan € 4.885 en uw kind ontvangt netto € 50.000. In deze situatie is uw last € 54.885.

Een schenking of een schenkingsplan?

Het kan interessant zijn om meer te schenken dan het bedrag van de vrijstelling.

Voor bijvoorbeeld kinderen geldt dat zij over de eerste € 138.642 dan 10% schenkbelasting moeten betalen. De erfbelasting loopt voor kinderen echter op tot 20%. Komen uw kinderen bij uw overlijden met dit tarief in aanraking? Dan kan een schenking binnen de 10%-schijf dus 10% voordeel opleveren. Het maximale voordeel dat kan worden behaald bedraagt afgerond € 13.864. In deze situatie levert een schenking binnen de vrijstelling zelfs een voordeel op van 20% over het vrijgestelde bedrag (€ 1.207 bij de jaarlijkse vrijstelling van € 6.035).

Gaat u grotere bedragen schenken met de bedoeling de erfbelasting te beperken? Dan is het verstandig om een analyse te maken van uw situatie. Een aantal vragen die dan beantwoord moeten worden: hoeveel bedraagt de erfbelasting in uw situatie precies, welke impact hebben de schenkingen op uw vermogen, welke vorm van schenken past het best en wat is de positie van uw kind? Zo ontstaat een schenkingsplan.

Als u meer over schenken wilt lezen, is mijn artikel Tien vragen over schenken een goede start.

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.