DGA moet schulden bij eigen BV boven € 5 ton straks gedwongen aflossen

Het kabinet presenteerde op Prinsjesdag 2018 traditiegetrouw het pakket van nieuwe belastingmaatregelen voor de komende jaren. Veel plannen die al in het regeerakkoord van het huidige kabinet stonden, zijn nu in concrete wetsvoorstellen omgezet. Maar er waren ook verrassingen. De grootste verrassing betreft een maatregel die als doel heeft “… het ontmoedigen van excessief lenen van de eigen vennootschap…”. Door het kabinet aangeduid als rekening-courantmaatregel. Als het allemaal doorgaat, zullen veel DGA’s hiermee te maken gaan krijgen.

Aanleiding voor de ‘rekening-courantmaatregel’

Uit onderzoek blijkt dat veel DGA’s (formeel: aanmerkelijkbelanghouders) grote bedragen lenen van hun eigen vennootschappen. In totaal leenden in 2015 ruim 225.000 DGA’s meer dan € 51 miljard van hun eigen vennootschap. Circa 23.000 daarvan – zo’n 10% dus van de lenende DGA’s – lenen op individueel niveau meer dan € 500.000 en in totaal ruim € 30 miljard. Door te lenen van de eigen vennootschap kunnen DGA’s belastingheffing in box 2 langdurig uitstellen en in bepaalde situaties zelfs afstellen. Het toezicht door de Belastingdienst op leningen van de eigen vennootschap aan de DGA’s is zeer bewerkelijk en leidt in de praktijk tot veel tijdrovende discussies. Daarom kondigt het kabinet tegelijkertijd met het pakket Belastingplan 2019 een specifieke maatregel aan die lenen boven een bedrag van € 500.000 van de eigen vennootschap ontmoedigt. Deze maatregel past bij de aanpak van belastingontwijking en zorgt voor een betere uitvoerbaarheid van het belastingstelsel door de Belastingdienst.

Wat houdt de ‘rekening-courantmaatregel’ in?

Er ligt nog geen concreet wetsvoorstel. Het kabinet gaat de rekening-courantmaatregel nog nader uitwerken. Wel heeft het kabinet alvast enkele contouren geschetst:

• Als de totale som van schulden van de DGA aan zijn eigen vennootschap meer dan € 500.000 bedraagt, wordt dat meerdere als inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2) in aanmerking genomen.
• De maatregel treedt op 1 januari 2022 in werking.
• Voor bestaande eigenwoningschulden aan de eigen vennootschap komt een overgangsmaatregel.

De term ‘rekening-courantmaatregel’ lijkt de lading niet geheel te dekken, zo doen de gebruikte bewoordingen vermoeden. Men spreekt immers  van “de totale som van schulden aan de eigen vennootschap”. Bovendien acht het kabinet het nodig om voor bestaande eigenwoningschulden aan de eigen BV een overgangsmaatregel te treffen. Dat zou betekenen dat ook schulden die zijn geformaliseerd in een leningsovereenkomst en waarvoor zakelijke voorwaarden gelden onder de nieuwe maatregel komen te vallen. Waarbij voor eigenwoningschulden een tijdelijke uitzondering zou kunnen gelden.

Gedwongen schuldsanering voorkomen

Het in 2022 als (fictieve) winstuitdeling belasten van het surplus aan schuld boven € 500.000 is feitelijk een gedwongen schuldsanering. Het tarief in box 2 zal dan volgens het Belastingplan 2019 inmiddels 26,9% bedragen. Het kabinet wil dat DGA’s de mogelijkheid krijgen om hun excessieve schulden aan de eigen vennootschap terug te brengen voordat zij hierover box 2-heffing moeten betalen. Daarom is ervoor gekozen om de maatregel nu al aan te kondigen en pas per 1 januari 2022 in werking te laten treden. DGA’s hebben op deze manier meer dan drie jaar de gelegenheid om hun schuld aan de eigen BV terug te brengen tot maximaal € 500.000. Wanneer de middelen hiervoor aanwezig zijn, kan de DGA privévermogen gebruiken om af te lossen. Maar dat zal lang niet altijd het geval zijn. Een optie kan dan zijn om te kijken of een derde partij, bijvoorbeeld een bank, bereid is de schuld over te nemen (oversluiten). En natuurlijk kan de DGA ook op eigen initiatief al vóór 2022 een dividenduitkering doen die vervolgens kan worden gebruikt voor de aflossing van de schuld aan de vennootschap. Uiterlijk in 2019 kan dat nog gebeuren tegen het huidige box 2-tarief van 25%. Het kabinet verwacht dat veel DGA’s die mogelijkheid zullen benutten. Uit de Miljoenennota 2019 valt op te maken dat het kabinet in 2019 als gevolg hiervan € 1,8 miljard aan extra belasting denkt binnen te halen.

Internetconsultatie

Het kabinet is van plan om in het voorjaar van 2019 hierover een concreet wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen. Bij de voorbereiding van het voorstel zal een uitvoeringstoets worden gemaakt, die ook inzicht geeft in de gevolgen voor de Belastingdienst. Ook zal een internetconsultatie plaatsvinden. Hierbij krijgen het bedrijfsleven en de adviespraktijk de mogelijkheid om commentaar te geven op het conceptvoorstel en suggesties te doen voor verbetering.

Tot slot

Het lijkt verstandig om eerst het wetsvoorstel af te wachten alvorens rigoureuze stappen te ondernemen ten aanzien van bestaande schulden. Tot die tijd blijven nog diverse vragen onbeantwoord. En wellicht zal de internetconsultatie nieuwe inzichten opleveren, die mogelijk aanleiding zijn om de plannen bij te stellen. Wel is het verstandig om  bij het aangaan van nieuwe schulden of het uitbreiden van bestaande schulden bij de eigen BV alvast rekening te houden met de aangekondigde maatregel. Wij zullen de ontwikkelingen ondertussen op de voet blijven volgen.