Financiële trends voor 2021

1. Coronavirus voorlopig nog niet onder controle

Ondanks dat men binnenkort met vaccineren gaat beginnen, zal het Coronavirus zijn financiële stempel ook op het nieuwe jaar 2021 drukken. Het Economisch Bureau van ABN AMRO bank stelt in zijn Global Outlook 2021 namelijk dat de inhaalgroei op z’n vroegst pas in 2022 zal plaatsvinden. Ook als in de loop van 2021 de strenge regels langzaam worden losgelaten en er zich geen onverwachtse ontwikkelingen voordoen. Tegelijkertijd is de verwachting dat het effect van de inkomensondersteunende maatregelen van de overheid zal afnemen. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor uw salaris, uw vermogen of voor het resultaat uit uw onderneming. Indien noodzakelijk, zou u grote uitgaven of investeringen kunnen heroverwegen of u (verder) kunnen oriënteren op nieuwe verdienmodellen.

2. Tweede Kamerverkiezingen

Naast het aantreden van Joe Biden als nieuwe president van de Verenigde Staten en de Brexit, zijn er ook dichter bij huis politieke ontwikkelingen die van belang kunnen zijn voor uw financiële beslissingen. Op woensdag 17 maart 2021 zijn namelijk weer de landelijke verkiezingen voor de Tweede Kamer. Een blik op de  verkiezingsprogramma’s van de politiek partijen geeft een eerste indruk van wat u te wachten staat. Belastingen en vooral de belastingheffing over het box 3-vermogen is altijd een belangrijk thema. Zal het lukken om het daadwerkelijke rendement dat u maakt op uw beleggingen te belasten? Dat is een heet (politiek) hangijzer. De nieuwe regering zal in zijn regeerakkoord concrete plannen presenteren die u mogelijk raken.

3. Wonen

Het Economisch Bureau van ABN AMRO bank stelt in zijn Global Outlook 2021 dat er structureel meer thuisgewerkt zal worden. Met dat vooruitzicht is misschien wel een ingrijpende verbouwing in uw woning noodzakelijk. Mogelijk ligt verhuizen dan meer voor de hand. Uit een recente ABN AMRO bank Woningmarkt monitor bleek dat het aantal woningverkopen de afgelopen periode nog altijd toenam en de huizenprijzen op het hoogste niveau van de afgelopen anderhalf jaar stonden. Als belangrijkste reden wordt genoemd de krapte op de woningmarkt en de daling van de hypotheekrente. Er wordt nu verwacht dat de rente op hypotheekleningen voorlopig laag zal blijven. Dat kan interessant zijn als u overweegt om te gaan verhuizen. Houd er wel rekening mee dat op basis van de huidige wetgeving de hypotheekrenteaftrek bij de hoogste inkomens afgebouwd wordt. Uw netto-hypotheeklasten nemen daardoor toe. Mogelijk wordt de hypotheekrenteaftrek in de komende jaren nog verder afgebouwd.

Voor starters op de woningmarkt is het zeer lastig om een woning te kopen. Om de starters tegemoet te komen, heeft de wetgever de overdrachtsbelasting voor jonge huizenkopers ( meerderjarig  maar jonger dan 35 jaar) die in de woning zelf gaan wonen (per 1 april 2021  een woning ter waarde van maximaal 400.000 euro) eenmalig op nul gesteld. Eventueel zou de starter nog naar alternatieve financieringsmogelijkheden kunnen zoeken. Als Corona niet teveel impact heeft, zijn die er misschien wel binnen de familie.

Ook als u geen verbouwings- of verhuisplannen heeft, kan de gedaalde hypotheekrente reden zijn om uw huidige hypotheek nog eens goed tegen het licht te houden. Omdat de daling het grootst is voor leningen met een lange rentevaste looptijd, is deze variant misschien ook wel interessant voor u.

Als u dan toch naar uw hypotheek gaat kijken, overweeg dan ook om een bedrag voor de verduurzaming van uw woning mee te nemen. U sluit dan aan bij de ontwikkeling dat steeds meer mensen een bedrag voor verduurzaming van hun woning reserveren als zij een hypotheek afsluiten. Uit enquête van AFM in april 2020 zegt 47% van de respondenten die onlangs een hypotheek afsloten, dit te hebben gedaan. Eerder was dat nog 35%. Met die woningverduurzaming verlaagt u dan uw energierekening en neemt uw wooncomfort toe.

4. Sparen & beleggen

Het Economisch Bureau van ABN AMRO bank stelt in zijn Global Outlook 2021 dat de inflatie en de rente voorlopig laag blijven. Zoals bekend, ligt de rente op spaartegoeden rond het nulpunt of is in sommige gevallen zelfs negatief. Samen met de inflatie en de belasting betekent dat een flinke geldontwaarding van uw spaartegoed. Dit heeft effect op uw financiële positie. Misschien is het goed om te kijken naar passende alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan het beleggen in effecten of in vastgoed. Neem daarbij ook de bijbehorende risico’s in uw overwegingen mee.

Als u besluit om te gaan beleggen, zijn er meerdere beleggingsprofielen beschikbaar. Ieder profiel kent zijn verwachte rendement en risicograad. Afhankelijk van uw financiële situatie en persoonlijke houding ten opzichte van beleggen in effecten, kunt u in aanmerking komen voor een van deze profielen. Let er daarbij op of het verwachte rendement na aftrek van de kosten tot een verbetering van uw financiële situatie leidt.

Bij de verkrijging van bestaand vastgoed in Nederland moet u overdrachtsbelasting betalen. Om de tegemoetkoming voor de starter op de woningmarkt te financieren, is de overdrachtsbelasting voor de verkrijging van vastgoed, niet-zijnde ‘de eigen woning’ verhoogd naar 8%. Deze hogere belasting dient u in uw rendementsberekening mee te nemen. Het zal een langere terugverdientijd betekenen.

5. Ondernemen

Ondernemers hebben enkele fiscale voordelen ten opzichte van mensen in loondienst. Deze voordelen worden echter steeds verder teruggedrongen en kunnen gevolgen hebben voor uw financiële strategie.

• Zo wordt de zelfstandigenaftrek in de inkomstenbelasting voor onder andere ZZP’ers steeds verder afgebouwd. Daardoor moeten deze ondernemers steeds meer inkomstenbelasting betalen.
• Veel ondernemers die vanuit een vennootschap werken, hebben het opgebouwde vermogen niet uitgekeerd als dividen, maar aan zichzelf uitgeleend. Zo kon de belastingheffing uitgesteld worden. Omdat dit voordeel in een aantal situaties per 2023 beperkt wordt, is er mogelijk nu al actie vereist.
• Een ander voordeel is het fiscaal zeer vriendelijk schenken of nalaten van je onderneming. Er wordt volop gespeculeerd over de toekomst van deze faciliteit. Naar verwachting zal dit onderwerp ook een rol gaan spelen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Overweegt u om uw onderneming over te dragen? Dan kunt u misschien nu al enkele voorbereidingen daarvoor treffen.

Als ondernemer met een vennootschap heeft u de keuze om vermogen dat u niet beschikbaar hoeft te houden voor de onderneming, in de (holding)vennootschap aan te houden of naar privé uit te keren. Privévermogen inbrengen in de (holding)vennootschap is ook mogelijk. Of en wanneer dit interessant is, hangt af van een aantal factoren waaronder het verwachte rendement en de te betalen  vennootschaps- en de inkomstenbelasting. Onder andere rendementen zijn aan veranderingen onderhevig. Dat maakt de keuze voor u niet makkelijker.

6. Schenken & erven

Het notariaat meldde onlangs dat het aantal schenkingen in het derde kwartaal van 2020 39% hoger lag dan in datzelfde kwartaal van 2019. De speciale vrijstelling voor de eigen woning voor kinderen tussen de 18 en 40 jaar zal hier zeker aan bijgedragen hebben. Gezien de aanhoudende krapte op de huizenmarkt, zullen veel starters op de woningmarkt ook de komende periode niet zonder de financiële steun van hun ouders kunnen. Daar doet de voorwaardelijke vrijstelling voor de overdrachtsbelasting niets aan af.

Midden vorig jaar meldde het Centraal Bureau voor Statistiek dat het aantal huwelijkssluitingen en geregistreerd partnerschappen in de weken na invoering van Coronamaatregelen lager was dan in dezelfde periode dat jaar ervóór. De dalende trend van het aantal huwelijken wordt daarmee versneld doorgezet.  CBS onderzoek uit 2018 leert ons daarnaast dat het onder jongere generaties gebruikelijk geworden is om eerst een tijd ongehuwd samen te wonen en pas later of zelfs helemaal niet meer te trouwen. Op de leeftijd van 35 jaar woont daardoor nu een groter aandeel ongehuwd samen. Ook hebben meer mensen een geregistreerd partnerschap.

Uit andere cijfers van het CBS blijkt dat het aantal particuliere huishoudens jaarlijks gestaag toeneemt. Opvallend daarbij is het groeiende percentage eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens zonder kinderen.

Daar waar de wet sterk gericht is op het huwelijk en het gezin met kinderen, wordt de behoefte aan maatwerk voor al deze verschillende leefvormen dus steeds groter. Voor iedereen is het mogelijk om afspraken met elkaar te maken en/of om zijn vermogen op de gewenste manier na te laten. Heeft u deze afspraken al vastgelegd? Zo ja, zijn deze nog actueel of moeten zij geactualiseerd worden?

7. Zorgen voor later

Feit is dat Nederland vergrijst, het aandeel van 65-plussers in de bevolking toeneemt. Was dat in 1990 zo’n 13%, nu ligt dat rond de 19%. En naar verwachting van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zal dat de komende jaren alleen maar verder stijgen. Dat heeft gevolgen voor uw financiële positie:

• Bekend is dat de AOW-gerechtigde leeftijd de afgelopen jaren verhoogd is. Hierdoor blijft het aandeel huidige werkenden die de AOW moeten betalen voor de huidige AOW’ers beter in evenwicht. In 2021 wordt er een pas op de plaats gemaakt (66 jaar en 4 maanden), maar naar verwachting zal de AOW-leeftijd daarna weer verder oplopen. De hoogte en de ingangsdatum van de AOW zijn van belang voor uw financiële strategie.
• Een ander gevolg van de vergrijzing is dat ons huidige pensioenstelsel aangepast gaat worden. Er is al overeenstemming op hoofdlijnen over het nieuwe pensioenstelsel: het zal meer op het individu gericht zijn. Dit jaar zal dat Pensioenakkoord in wetgeving omgezet moeten worden. De komende tijd zal dan ook steeds duidelijker worden wat hiervan de gevolgen voor u als pensioenopbouwer of als gepensioneerde.
• De vergrijzing heeft ook een positief gevolg: er blijkt fors meer geschonken te worden aan goede doelen. In de afgelopen tien jaar is het bedrag dat gedoneerd wordt van 2 miljard naar 3 miljard gegroeid. Vooral door donaties van ouderen. Wat is uw financiële ruimte om aan goede doelen te schenken en welke goede doelen komen daarvoor dan in aanmerking?

De commissie Toekomst zorg thuiswonenden ouderen concludeerde in 2020 dat ouderen in toenemende mate voor zichzelf en voor andere ouderen moeten zorgen. Ouderen geven aan langer dan vroeger zelfstandig te willen blijven wonen. Zij hebben dan de keuze: in hun eigen huis blijven wonen tot het niet meer kan en dan naar een verpleegtehuis of verhuizen naar een woning met particuliere zorg. Maar er zijn meer vormen in ontwikkeling: van samenwonen met studenten of met meerdere generaties tot appartementen met gezamenlijke voorzieningen. Welke variant heeft uw voorkeur en wat moet u daar nu al voor doen?

Meer in het algemeen geldt de vraag: hoe zorgt u er nu voor dat u later over voldoende inkomen en vermogen beschikt om alle uitgaven te kunnen doen die gewenst of noodzakelijk zijn? Daarbij is niet alleen van belang om een zo goed mogelijke inschatting te maken van uw woonlasten, uw overige  (medische) uitgaven, van uw te verwachten pensioen, de ontwikkelingen van uw beleggingen maar ook van de risico’s die hierop van invloed kunnen zijn.

Hoe groot schat u het risico in dat u onderweg naar – of tijdens- uw oudedag daar toch niet zo van kunt genieten als u vooraf had bedacht? Zo laten de eerste cijfers die bekend zijn over de invloed van de Coronacrisis op het aantal scheidingen, een bekend patroon zien. Er is een terugval in het aantal scheidingen. Mensen schuiven hun scheiding vooruit. Dat doet denken aan de laatste economische crisis. Toen de mensen rond 2014 weer meer vertrouwen in de economie kregen, bereikte het aantal scheidingen een piek. De verwachting is nu dat zodra de onzekerheid van het Coronavirus afneemt, het aantal echtscheidingen nu ook weer flink zal toenemen. En scheiden heeft nagenoeg altijd grote financiële gevolgen.