Direct naar content
3 min. leestijd

Op verschillende vlakken is regelgeving voor ANBI’s in beweging. Hierna leest u een overzicht van de huidige stand van zaken.

Algemeen nut beogende instellingen

Voor alle duidelijkheid: ANBI’s zijn algemeen nut beogende instellingen. Dat is de aanduiding voor goed doel-instellingen die door de Belastingdienst zo zijn erkend. De meeste goede doelen zijn stichtingen. Goede doelen kunnen te maken krijgen met regelgeving op fiscaal vlak en op juridisch vlak. Op het fiscale vlak is er regelgeving voor de ANBI’s zelf en er is de giftenregeling. Dat is de regelgeving voor donateurs aan goede doelen. Voor de overzichtelijkheid betrekken we die er ook bij.

Wetsvoorstel transparantie maatschappelijke organisaties

Dit wetsvoorstel werd in 2019 als concept gepubliceerd. Onder meer goede doelen zouden verplicht worden om grote donaties openbaar te maken (€ 15.000 of meer). Verder zouden stichtingen hun jaarstukken moeten gaan publiceren. Dat zijn potentieel heel ingrijpende zaken!

Openbaar maken van grote donaties

Het kabinet wil voorkomen dat de financiering van maatschappelijke organisaties zoals goede doelen gepaard gaat met onwenselijke beïnvloeding en misbruik van de vrijheden die hier in Nederland gelden. Deze gedachte kon op instemming rekenen, het middel om dat doel te bereiken niet. Zouden de ruim 350 duizend actieve organisaties in Nederland een donatieregister moeten gaan bijhouden en publiceren om een klein aantal ‘kwaden’ te bestrijden? Hierop is veel kritiek gekomen.

In reactie op deze kritiek is het wetsvoorstel grondig gewijzigd. Het nieuwe voorstel is dat een aantal overheidsinstanties de bevoegdheid krijgen om bij een maatschappelijke organisatie gericht navraag te kunnen doen naar buitenlandse giften en in vervolg daarop de persoon van de donateur.

Deze wijziging komt aan de kritiek tegemoet en is in die zin dus een grote verbetering.

Openbaar maken van financiële stukken

Het tweede onderdeel van het wetsvoorstel verplicht stichtingen om hun balans en staat van baten en lasten te deponeren bij het handelsregister. Enkele toezichts- en handhavingsinstanties krijgen toegang tot die gegevens. Aldus kan financieel-economisch misbruik, zoals witwassen en terrorismefinanciering, worden bestreden. In eerste instantie zou iedereen toegang tot de financiële stukken kunnen krijgen. Ook dit leidde tot veel kritiek en de wijziging van het wetsvoorstel komt daaraan tegemoet.

Het kabinet beschrijft in het wetsvoorstel hoe deze nieuwe regelgeving zich verhoudt met bestaande verplichtingen en vrijheden uit wetgeving en verdragen. Dat is ingewikkelde kost. Het is afwachten of de Tweede Kamer zich kan vinden in die analyse.

Wet bestuur en toezicht rechtspersonen

Inmiddels is ook bekend dat de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen op 1 juli 2021 in werking zal treden. Deze wet komt met nieuwe regels voor het juridische kader van onder meer stichtingen en verenigingen. Mijn collega Otto Beelaerts van Emmichoven geeft hier zijn gedachten over nut en noodzaak van deze wetswijziging. Hier treft u een samenvatting aan van de belangrijkste wijzigingen.

Evaluatie giften- en ANBI-regelingen

Uit evaluaties van de giften- en ANBI-regelingen uit 2017 kwamen de nodige problemen naar voren. Op een aantal punten zijn inmiddels wijzigingen ingevoerd. Zo mogen sinds 1 januari 2021 schenkingen in contanten niet meer in aftrek worden gebracht. De achtergrond hiervan is de fraudegevoeligheid.

Maar er waren ook problemen van meer fundamentele aard. Er is een commissie aan de slag gegaan om die problemen goed te bekijken. Deze commissie is nu met haar rapport ‘Beter geven’ naar buiten gekomen. Hierbij is oog geweest voor de praktische uitvoerbaarheid en actuele trends in de filantropie. Over de voorstellen van deze commissie leest u hier binnenkort meer.

Afsluiting

Ook in 2021 blijft de regelgeving voor ANBI’s dus in beweging. Er lijkt meer oog te zijn voor de praktische gevolgen van nieuwe regelgeving en actuele ontwikkelingen in de filantropie. Dat is positief. Maar sommige voorstellen hebben nog een lange weg te gaan voordat zij concreet worden. We houden u op de hoogte.

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.