Krijgt een ex-partner binnenkort nog maar 5 jaar alimentatie?

Onze samenleving verandert snel. Huwelijken duren korter. Het aantal tweeverdieners neemt elk jaar verder toe. Vrouwen zijn beter opgeleid en de zorg voor kinderen wordt meer tussen de partners gedeeld. Door deze maatschappelijke ontwikkelingen staat steeds vaker de vraag ter discussie of de maximale uitkeringsduur van partneralimentatie aanzienlijk ingekort moet worden.

Hoelang duurt de alimentatieplicht nu?

Een recht op partneralimentatie kan ontstaan als een huwelijk of een geregistreerd partnerschap eindigt. Maar u kunt ook vrijwillig partneralimentatie met elkaar overeenkomen als u heeft samengewoond. Vroeger duurde de alimentatieplicht levenslang. Dat is nu anders. Tegenwoordig duurt de partneralimentatie maximaal 12 jaar. Zijn er geen kinderen geboren en heeft het huwelijk korter dan 5 jaar geduurd? Dan is de looptijd van de alimentatie gelijk aan de lengte van het huwelijk. U mag wel onderling een andere uitkeringsduur afspreken.

Voor kinderalimentatie gelden overigens andere regels. Kinderalimentatie moet worden betaald aan de ouder die hoofdzakelijk de dagelijkse zorg voor het kind heeft. U heeft een onderhoudsplicht voor uw kind tot de leeftijd van 18 jaar. En voor studerende kinderen tot 21 jaar. Het gaat om een bedrag dat meestal elke maand moet worden betaald.

Alimentatieplicht terug naar 5 jaar

In de Tweede Kamer is vanaf juni 2015 een wetsvoorstel in behandeling geweest om de regels voor het vaststellen van partneralimentatie aan te passen. In de laatste 3 jaar is dit wetsvoorstel vaak veranderd. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer is van mening dat in veel gevallen een alimentatieplicht van twaalf jaar te lang is. Veel partijen in de Tweede Kamer pleiten ervoor dat we in de huidige tijd meer uit moeten gaan van de financiële onafhankelijkheid van mannen en vrouwen.

Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer is op 11 december jl. definitief akkoord gegaan met een  aangepast wetsvoorstel. De looptijd van partneralimentatie is daarbij beperkt tot de helft van de totale duur van het huwelijk, met een maximum van 5 jaar. Als bijvoorbeeld het huwelijk 8 jaar heeft geduurd, ontstaat er volgens deze hoofdregel dus een recht op maximaal 4 jaar partneralimentatie. Heeft het huwelijk 12 jaar geduurd? Dan is een maximale termijn van 5 jaar van toepassing.

Uitzonderingen op maximumtermijn

Op deze hoofdregel zijn drie uitzonderingen van toepassing. Deze uitzonderingen hebben betrekking op huwelijken met jonge kinderen en langdurige huwelijken:

• Zijn er kinderen jonger dan 12 jaar? Dan eindigt de partneralimentatie niet eerder dan wanneer het jongste kind 12 jaar is geworden. De gedachte is dat het voor de verzorgende ex-partner mogelijk is om zelf in het levensonderhoud te voorzien als het jongste kind naar de middelbare school gaat. Hierdoor kan de alimentatieplicht dus toch nog maximaal 12 jaar duren.
• Bestaat het huwelijk langer dan 15 jaar? En krijgt de ontvangende ex-partner binnen 10 jaar AOW? Dan eindigt de uitkeringsduur als de ontvangende ex-partner AOW ontvangt.
• Bestaat het huwelijk langer dan 15 jaar? En is de ontvangende ex-partner op 1 januari 2020 50 jaar of ouder, maar jonger dan 57 jaar? Dan bedraagt de uitkeringsduur 10 jaar. Deze extra maatregel vervalt per 1 januari 2027.

Geen uitsluiting partneralimentatie bij huwelijkse voorwaarden

Ook is er in de Tweede Kamer gediscussieerd over de mogelijkheid om in huwelijkse voorwaarden een bepaling op te nemen, waarmee het recht op partneralimentatie op voorhand wordt uitgesloten. Dit voorstel heeft de eindstreep niet gehaald. Een dergelijk beding blijft niet toegestaan.

Ingang nieuwe regels op 1 januari 2020

Als het wetsvoorstel in 2019 door de Eerste Kamer wordt aangenomen, is de nieuwe wet van toepassing op alimentatieverzoeken die vanaf 1 januari 2020 worden ingediend. Daarbij blijft de berekeningsmethode van partneralimentatie ongewijzigd. De nieuwe wet kent geen terugwerkende kracht.

Op alimentatieverplichtingen die vóór 1 januari 2020 zijn vastgesteld of waarvoor een verzoekschrift is ingediend, blijven de huidige wettelijke regels van toepassing. Zij kunnen niet op basis van de nieuwe regels worden gewijzigd. Het is van belang om hiermee rekening te houden als u overweegt om een verzoek tot echtscheiding in te dienen.