Direct naar content
2 min. leestijd
  • Auteur

Een opmerkelijke verschuiving in het doorgaans conservatieve Nederland is op handen. Met mogelijk grote gevolgen voor het economisch herstel na corona.

Bij de regeerakkoorden van de vorige kabinetsformaties waren de door de studiegroep geformuleerde uitgangspunten leidend. In de jaren na de vorige crises was haar advies voortdurend schuld verminderen. In 2010 stond het op orde brengen van de door de crisis van 2009 uit het lood geslagen overheidsfinanciën centraal. Ook in 2012 tijdens de eurocrisis adviseerde de studiegroep verlaging van de schuld. Mede op basis van de uitgangspunten van de studiegroep is de staatschuld teruggebracht van een hoogtepunt van 68% van het bbp in 2012 naar 49% in 2019.

Het huidige advies is interessant, omdat er sinds de vorige crisisadviezen veel wetenschappelijk debat is geweest over de staatsschuld. Achteraf plaatsen economen vraagtekens bij de bezuinigingen die in de eurozone zijn doorgevoerd na 2009. De bezuinigingen kwamen op een moment dat de economie een flinke schok moest verwerken. Ze waren hierdoor procyclisch en hebben de malaise verergerd, waardoor het herstel langer op zich liet wachten. Hier komt bij dat de historisch lage rentes, een Europese Centrale Bank die door zijn monetaire vuurkracht heen begint te raken en een flinke economische schok door corona nieuwe randvoorwaarden opleveren voor het optimale niveau van de staatschuld. De opvattingen over de staatsschuld beginnen dus te verschuiven.

De boodschap van het advies is ditmaal minder nijpend dan bij de vorige crisisadviezen. De staatsschuld mag op de korte termijn oplopen en de begroting kan gebruikt worden voor macro-economische stabilisatie, aldus de studiegroep. Pas als het stof van de coronaschokken is neergedaald, kan de overheid het pad naar gezonde overheidsfinanciën rustig uitstippelen. Dit advies toont dat zelfs Den Haag gevoelig is voor de nieuwe inzichten. Eerder stelden ook al het IMF en de Wereldbank dat het minder risicovol is om tijdelijk een hoger schuldniveau te hebben.

Met het huidige advies tapt de Studiegroep Begrotingsruimte dus uit een ander vaatje. De studiegroep stelt de overheid in staat om ook in de komende regeerperiode de economie te stimuleren. Schuldreductie heeft geen prioriteit meer. Dit geeft ruimte om de economische pijn over de tijd uit te smeren en het herstel te bespoedigen in plaats van te vertragen.

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.