Ouder worden en zorg nodig hebben. Helaas gaan deze twee onderwerpen vaak samen op. Er is regelgeving die u helpt om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Hoe ziet die regelgeving er op dit moment uit? En wat zijn de kosten?
Hulp nodig hebben
Stel dat u zelfstandig thuis woont, maar dat het niet meer zo makkelijk gaat als voorheen. Ondersteuning kan komen uit uw sociale netwerk, uw zorgverzekering en van de gemeente. Met uw sociale netwerk bedoel ik uw partner, kinderen, andere familie, vrienden enzovoort. Deze hulp wordt ook wel mantelzorg genoemd. In Nederland verlenen 4 miljoen mensen mantelzorg. En van die mensen geeft 1 op de 6 mantelzorgers meer dan 8 uur per week hulp.
Mantelzorgers hoeven geen handelingen op het vlak van zorg en verpleging te verrichten. Hulp bij bijvoorbeeld het opstaan of wondverzorging, worden uitgevoerd door de wijkverpleging. De kosten hiervoor worden betaald door uw eigen zorgverzekering en zitten in het basispakket. U hoeft geen eigen bijdrage te betalen en de kosten verminderen niet uw eigen risico.
De gemeente
Wie hulp nodig heeft om zelfstandig te wonen, kan ook een beroep doen op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Wmo wordt uitgevoerd door de gemeente. Die bepaalt of en in welke mate mensen hulp nodig hebben. Het gaat dan onder meer om begeleiding, dagbesteding, (taxi)vervoer en huishoudelijke hulp. Sinds 2015 is deze hulp met name bedoeld voor mensen die niet de middelen of het netwerk hebben deze hulp zelf te organiseren. De gemeente vult dan de gaten. Het kan zijn dat de ene gemeente toeschietelijker is met hulp dan een andere gemeente.
Eigen bijdrage in 2020
Tot 2019 gold voor hulp vanuit de Wmo een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Om de stapeling van eigen betalingen bij mensen die zorg nodig hebben te voorkomen, geldt vanaf 1 januari 2019 een vast abonnementstarief. In 2021 bedraagt dit tarief maximaal € 19,00 per maand. Het thema ‘eigen bijdrage voor zorgkosten’ speelt dus feitelijk niet meer in de fase ‘thuis’. Alleen als men onder de Wlz (Wet langdurige zorg) komt te vallen, komt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage nog in beeld.
Zelf hulp inschakelen
Naast eventuele hulp vanuit de gemeente, kunt u ook zelf hulp of aanvullende hulp organiseren. Er komen steeds meer dienstverleners die zich richten op dit segment. Het gaat dan om gespecialiseerde verhuizers, maaltijddiensten van lokale restaurants, begeleiding bij doktersbezoek of het doen van boodschappen. Dat kost natuurlijk geld. Maar is dat niet goed besteed als het de kwaliteit van uw leven ten goede komt?
Een inschatting maken van de kosten is lastig. Of u hulp moet inschakelen, hoeveel hulp en welke hulp dat dan is, zal afhankelijk zijn van uw situatie. Vaak zal er ook een combinatie van mantelzorgers ontstaan. Een goede start om u te oriënteren op mogelijkheden en kosten, is de website Woonz.nl.
Het gaat thuis niet meer
Er kan een moment komen dat zelfstandig wonen niet meer gaat. Vanuit de regelgeving geredeneerd, is dat aan de orde als u 24 uur per dag zorg of toezicht nodig heeft. U krijgt dan recht op verblijf in een zorginstelling. In dit artikel leest u daar meer over.
De zorg toch thuis organiseren
Stel dat u niet naar een zorginstelling wilt, maar de zorg thuis wilt organiseren. Wat zijn daarvan de kosten? Dat is natuurlijk afhankelijk van uw situatie, in welke mate hulp nodig is en welke hulp nodig is. Maar stel dat er gekwalificeerd verplegend personeel noodzakelijk is, gedurende 24 uur per dag. Wat zou dat ongeveer kosten? Deze hulp wordt vaak geboden door zelfstandige ondernemers. Dit maakt het lastig om exacte bedragen te noemen die overal en altijd gelden. Maar om u een idee te geven:
De bruto kosten voor gekwalificeerde hulp in huis, 24 uur per dag, bedragen ongeveer € 165.000 per jaar. U krijgt een vergoeding vanuit de Wlz die vaak tussen de € 50.000 en € 55.000 per jaar bedraagt. Hierop wordt de eigen bijdrage van maximaal € 10.800 ingehouden. Het saldobedrag kunt u in aftrek brengen op uw inkomen voor de inkomstenbelasting. De netto last is daardoor weer afhankelijk van uw inkomenssituatie. Een bedrag van € 100.000 netto kunnen we als grove indicatie hanteren.
Bij dit bedrag kunnen we een paar kanttekeningen plaatsen. Heeft u een goed pensioen? Dan is de netto last lager door een groter fiscaal voordeel. En de zorg hoeft niet altijd 24 uur per dag aanwezig te zijn. Misschien is de zorg alleen ’s nachts nodig, of alleen overdag. Of kan familie de weekenden voor haar rekening nemen. De kosten zijn dan evenredig lager. De kosten zijn ook lager als u geen medisch gekwalificeerde hulp nodig heeft, maar ‘toezichthoudende hulp’.
Met hoeveel jaar zorg moeten we rekenen? Dit is op voorhand vrijwel onmogelijk te voorspellen. De gemiddelde verblijfsduur in een verzorgingshuis is ongeveer 1,5 jaar. Rekening houden met een periode van 2-3 jaar lijkt reëel? Gedurende deze periode heeft u dan hoge lasten. Daar staat uw pensioeninkomen tegenover en u heeft wellicht ook inkomen uit uw vermogen. Maar mogelijk moet u ook uw vermogen aanspreken.
Hoe verder?
Het is van uw persoonlijke situatie afhankelijk welke mogelijkheden voor u relevant zijn. Bespreek dit ook eens met uw private banker. Bijvoorbeeld om te bekijken hoe een en ander past in uw financiële plaatje.
Heeft u een vraag over dit artikel?
De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.