Portret Harry Rutten – Die ene miserabele blik

Een museum is meer dan alleen een verzameling werken waarmee je bezoekers probeert te trekken. Aan het oprichten van een museum gaat vaak een passioneel gevoel voor kunst en collecties vooraf. Dat bewijzen de volgende drie portretten van museumoprichters. Ze vertellen over het openen van een museum, het compleet maken van hun collecties en uitdagingen die een museum runnen met zich meebrengt.

Ik kijk het liefste naar een man én een vrouw

‘Ik heb mijzelf nooit als een verzamelaar beschouwd. Mijn vrouw zei altijd: “Je hoeft kunst niet te bezitten om ervan te genieten”. Maar wij moesten toch iets aan de muur hebben. Na dertig jaar stond mijn huis vol met grafisch werk. In 1985 las ik in de krant over de schunnige kunst van Rops, dat sprak mij wel aan. Later raakte ik geïntrigeerd door het werk van Goya en Munch. Vooral de derde serie, Los Desastres de la Guerra, vind ik hartverscheurend. Ik ben visueel ingesteld, kunst prikkelt mijn gevoel van schoonheid en nieuwsgierigheid. Landschappen interesseren mij niet. Er moeten altijd mensen op staan, het liefste een man en een vrouw. Die relatie is een kerngegeven in het leven.’

‘Ik werd een dagje ouder en het aantal muren in een huis is beperkt. Ik dacht: laat anderen er maar van genieten. Zo is het idee voor een museum ontstaan. Ik heb al mijn werken aan een autonome stichting geschonken. Ik vind het belangrijk dat het museum zichzelf bedruipt. Dat betekent dat wij jaarlijks 25.000 bezoekers moeten ontvangen. Maar een museum runnen, daar had ik natuurlijk geen kaas van gegeten. De stichting is op zoek gegaan naar ontbrekende exemplaren om de series compleet te krijgen; deze konden met wat inspanning aangekocht en bijgeleend worden. Maar daarna moest alles nog opgehangen worden en de kaartjes moesten verkocht worden. Zelf wist ik niet eens hoe de kassa werkte.’

‘Wij hebben geluk dat er enorm veel belangstelling is. Naast een aantal vaste medewerkers zijn er vijftig vrijwilligers actief. Mensen lopen zichtbaar geïntrigeerd door het museum, dat raakt mij. Tijdens de museumnacht waren er 1800 mensen; van alle leeftijden en alle lagen van de bevolking. Ik kwam een echtpaar tegen met twee jonge kinderen en vroeg hen welk kunstwerk ze nu echt het mooiste vonden. De kinderen hadden een voorkeur voor Self Portrait with Bottle of Wine van Munch. Dat vind ik zelf ook een prachtig werk. Munch portretteerde zichzelf in 1930 als depressieve alcoholist. In 1908

had hij zich laten opnemen in een kliniek voor een alcoholverslaving en leefde hij verder als geheelonthouder. In het portret keert hij eigenlijk terug naar zijn vroegere-ik. Die miserabele blik raakt iedereen. Mijn vrouw had gelijk toen ze zei dat je kunst niet hoeft te bezitten om ervan te genieten. Het wordt juist meer waard als je het kunt delen.’