Levenstestament en een gemachtigde met een bijstandsuitkering

Wat mag een gemachtigde?

Een gemachtigde mag namens een ander handelen. Om het concreet te maken, stel ik me een dochter voor die gemachtigde is in het levenstestament van haar moeder. Dan kan dochter bijvoorbeeld rekeningen van moeder betalen vanaf de bankrekening van moeder. Of boodschappen doen en betalen met een gemachtigdenpas. Steeds geldt dat dochter moet handelen in het belang van moeder. Dochter mag dus niet haar eigen rekeningen of boodschappen betalen met de gemachtigdenpas van de bankrekening van moeder. Dat zou misbruik zijn.

Voorwaarden van de bijstand

Stel nu dat dochter een bijstandsuitkering heeft. Dat zij niet voor zichzelf over het geld van moeder beschikt, is voor de bijstand niet voldoende. Er vindt een middelentoets door de gemeente plaats. Daarbij wordt gekeken naar het vermogen waarover iemand beschikt of iemand kan beschikken. Het knelpunt zit bij het ‘kan beschikken’. Daarvan is sprake bij een gemachtigdenpas. Dochter moet dit dan ook melden bij de gemeente. Als dochter vervolgens kan aantonen dat zij niet voor zichzelf over het vermogen van haar moeder beschikt, zou dat geen gevolgen voor bijstandsuitkering moeten hebben.

Het gaat dus eigenlijk om een formeel punt: de gemachtigde moet aan de gemeente vertellen dat hij of zij een machtiging heeft en zo over het vermogen van een ander kan beschikken. Doet de gemachtigde dat niet? Dan loopt hij het risico de bijstandsuitkering terug te moeten betalen, mogelijk nog met een boete.

Een gezamenlijke bankrekening

Een vergelijkbare situatie speelt bij een gezamenlijke rekening (een en/of-rekening) van bijvoorbeeld een vader en zijn zoon. Het geld op de rekening is afkomstig van vader. Dit betekent dat zoon over dat geld kan beschikken, maar het is niet zijn geld geworden. Vader houdt recht op het geld. En ook hier zal gelden dat zoon alleen mag beschikken over de rekening in het belang van zijn vader. Als zoon een bijstandsuitkering heeft, dan moet hij dit toch aan de gemeente vertellen om te voorkomen dat zijn bijstandsuitkering kan worden ingetrokken.

Stiekeme schenkingen?

Ik heb van deze situaties vernomen via rechtspraak. Er zijn dus daadwerkelijk bijstandsuitkeringen ingetrokken.

Uit deze situaties leren we dat een bijstandsgerechtigde moet melden dat hij over de rekening van een ander kan beschikken. Ook moet de bijstandsgerechtigde een nauwkeurige administratie voeren. Daaruit moet blijken dat opnames alleen ten goede zijn gekomen van de ouder. Het is immers mogelijk dat men stiekem schenkingen doet. Zou dat aan de orde zijn, dan is het terecht dat de bijstandsuitkering stopt. De valkuil is dat die sanctie al kan gelden als men geen melding maakt van het kunnen beschikken.

Een gezamenlijke bankrekening?

Tot slot nog even over de gezamenlijke bankrekening van vader en zoon. Als het geld op de rekening van vader is, is een gezamenlijke bankrekening dan wel een logische oplossing? Dat is meestal niet het geval en zeker als er andere kinderen zijn is een dergelijke gezamenlijke bankrekening vaak een bron van conflicten. Een machtiging voor zoon op de bankrekening van vader is vaak een betere oplossing. Meer hierover leest u in ons artikel “Wanneer is een gezamenlijke rekening verstandig?”.