Corona en de impact op ondernemers, met Eric Berkhof

In Corona en de impact op ondernemers praten we met Eric Berkhof, baas en eigenaar van de Van Mossel Groep, één van de grootste autodealerbedrijven van Nederland. We horen slechte berichten over de automobielindustrie, maar gelden die ook voor hem? En hoe vergaat het de automotive-industrie straks na corona?

Vandaag praten we met Eric Berkhof, baas en eigenaar van Van Mossel groep. Een van de grootste autodealer bedrijven van het land. Later gaan we het hebben over hoe het de automotive industry vergaat na Corona. Ik begin eerst even met de huidige situatie. Ik sprak laatst met een medewerker van een autodealer uit mijn eigen woonplaats, en die vertelde dat ze normaal zo’n 25 auto’s per week verkochten. Vorige week waren er dat slechts twee. Herken jij deze aantallen?

Nee, gelukkig niet. Natuurlijk toen Corona in week 12, week 13, over ons heen kwam, hebben wij natuurlijk ook een keer achter onze oren gekrabbeld. We zagen natuurlijk de eerste anderhalve week dat alles enorm onder druk kwam te staan. En toen heb ik ook wel even gedacht, waar gaat dit naartoe. Maar we hebben als doel gesteld twee dingen te doen. Op de eerste plaats gaan we zorgen dat onze medewerkers en klanten in een uitermate Corona vrije omgeving kunnen werken. We hebben daar best veel tijd, energie en ook geld in gestopt om te zorgen dat de ruimtes waar onze klanten komen, en de ruimtes waar onze mensen werken, ook werkplaatsen en magazijnen, om die heel goed voor te bereiden op Corona. Daar kunnen wij heel veel aan doen met plastic schermen en stuurhoezen, desinfecteer, we hebben daar een heel lijstje voor gemaakt. Toen dat klaar was en wij daar een goed gevoel bij hadden, hebben wij gezegd: ‘Dit staat nu.’ en natuurlijk zullen we blijven optimaliseren, maar daarna willen we nog maar over een ding praten, en dat is over omzet. Orders, in ons geval orders aantallen nieuwe auto’s en aantallen gebruikte auto’s. En omzet in onze werkplaats, in ons dealer- en schadebedrijf. Door daar echt focus op te houden, hebben we vanaf week 14 wel tot 85-90 procent kunnen draaien en de laatste weken alweer tussen de 95-100 procent.

Nou, kijk. Wie heeft het nu nog over Corona bij jullie?

Het lijkt heel simpel, maar zo is het natuurlijk ook niet he!

Nee, precies. Je noemde net al wat er allemaal tot de Van Mossel groep behoort, dealers, schadebedrijven, een leasemaatschappij. En dan nog steeds voor heel veel merken. Is er wel iets waar jullie wat nu meer op in zetten? Ik kan mij zo voorstellen dat bijvoorbeeld ‘occasionverkoop’ wel een beetje op zijn gat ligt. Mensen zullen toch even op hun centjes zitten. Maar private-lease dat lijkt mij nu nog veel belangrijker geworden. Of is dat te simpel gedacht?

Nee, zeker niet simpel gedacht. Ik moet wel een correctie toevoegen. In week 12-13 had ik ook het vermoeden dat het lastig zou gaan worden. Maar dat is juist nu op dit moment onze beste bijdrage in het geheel. Dat komt vooral omdat veel mensen echt vaststellen dat het openbaar vervoer toch in hun ogen, ik zeg niet dat het zo is, grotere risico's met zich meebrengt dan voorheen. En om die reden toch waarschijnlijk hun eigen auto willen hebben. We zien een enorme stijging in gebruikte auto’s. Echt vorige week was onze beste week in occasionverkoop ooit. Je kunt vaak niet vooraf voorspellen waar dat naartoe gaat. Private Lease daarnaast, geeft de klant een redelijk makkelijke nieuwe ingang om toch tot een nieuwe auto te komen. We zien dus ook dat ook heel veel private leasecontracten worden afgesloten. Dat helpt ons beide bij onze doelstellingen.

In veel sectoren krijgen bedrijven steun, maar met het risico wat ze dan noemen ‘zombie-bedrijven’. Dat zijn bedrijven die in de basis er al gewoon slecht voorstaan. Meestal krijg je in recessies een ‘Survival of the fittest’. Als ik dit zo hoor, dan horen jullie wel bij the fittest.

Ja, dat proberen we wel. Kijk, niemand weet hoe lang dit gaat duren. Je kunt vanaf week 14-17 beginnen, maar we weten met zijn allen inmiddels dat wanneer er geen echte vaccins zijn, blijft Corona een bedreiging. Volgens mij kunnen we met zijn allen, en ook met heel Nederland, daarop gaan zitten wachten, want uiteindelijk houdt het een keer op. Ook de staatskas raakt op, de reserves van de bedrijven raken uitgeput, de bankinstellingen zullen dat ook niet blijven accepteren. Wij hebben vanaf week 13-14 geprobeerd het zo normaal mogelijk te doen. En nogmaals, dat is geen eitje-eitje geweest. We hebben daar heel veel aandacht aan gegeven en energie aan besteed. Maar uiteindelijk, met voldoening in de resultaten.

Dat blijkt. Nu wordt er vanuit de overheid steun verleend. Maken jullie daar gebruik van?

Nee, op dit moment niet. Je kunt dat pas doen vind ik als je zeker weet dat in die drie maanden, je een onderdeel hebt wat dan echt niet aan zijn omzetten kan komen. Je kunt dat niet vanaf 1 maand beoordelen. Wij houden rekening met dat wij ergens steun kunnen halen, maar dan moet je wel drie maanden lang omzet dus niet boven die 80% kunnen grijpen. Op dit moment ziet dat er bij ons niet zo uit. Onze grootste zorg was toch wel 8 weken geleden, onze schadebedrijven. Er wordt dus veel minder gereden in Nederland, dat merk je ook aan de files. Normaal gesproken zijn er ook minder schades, maar ook dat heeft april afgesloten met 86-70 procent van zijn doelstelling. Ook deze maand zien we weer diezelfde koers tussen de 85-87 procent. Dan kun je gewoon geen aanspraak maken op NOW. Maar er zal altijd ergens een onderdeel zijn, op dit moment produceren fabrieken niks. Er zijn nu net een aantal fabrieken aan het opstarten, nou dat kan ervoor zorgen dat wij daadwerkelijk auto’s niet binnen krijgen. Dat wil niet zeggen dat we de order-intake niet op orde hebben, maar dan krijg je in die periode gewoon geen auto’s binnen. Dan zou het kunnen zijn dat wij er aanspraak op maken, maar vooralsnog gaan we daar niet vanuit.

Straks gaan we het hebben over de gehele auto-industrie en hoe zij de crisis te boven moeten komen. Maar eerst, even over jou persoonlijk Je vertelde net dat week 12-13 wel penibel was. Heb je dan ook stress?

Ja, ik denk dat iedereen stress heeft. De mate waarin je de stress hebt is denk ik zeer bepalend. En dan zeg ik heel eerlijk, ik had natuurlijk ook stress, maar niet dat ik er ‘s nacht niet van kon slapen. Ik heb een ding gedaan op dag 1, en dat is naar onze cashpositie gekeken. Daarmee kreeg ik heel duidelijk het gevoel, dat we daar wel degelijk het Corona de baas mee zouden kunnen zijn, ook al zouden we qua omzet harder terug zijn gevallen dan nu het geval is. Ik denk dat de cashpositie van ieder bedrijf heel bepalend is, voor hoe stressvol zo’n periode is.  En daarnaast is het natuurlijk heel belangrijk of je snel in de gaten hebt hoeveel schade je bedrijf oploopt, en dat dan ook kunt aangeven wat je niet kan dragen. De eerste 3 á 4 dagen vond ik dan ook wel heel spannend. Ik heb er niet slecht van geslapen, maar ik ben toch wel een uurtje eerder wakker geworden, want niemand wil zijn bedrijf in zo’n fase alleen laten of in onmin laten.

Als je een uurtje eerder wakker wordt, hoe sta je dan op? Bruis je dan direct van energie, zoals je een paar maanden eerder misschien ook wel deed?

Ja, maar veel sterker. Ik vind echt, en dat zie ik ook bij veel van mijn collega-ondernemers, de kapitein moet op het schip staan en die moet nu ook het onderscheid maken. Of dat nu van huis uit is, of vanuit de zaak, dat laat ik even in het midden. Maar ik vind gewoon dat hij er moet zijn. We moeten voor de klas staan, onze medewerkers goed informeren, alle voorzorgsmaatregelen treffen, niks mag aan het toeval over gelaten worden. Dat zijn denk ik wel de belangrijke taken voor een ondernemer. Als dat dan eenmaal goed zit, dan blijft er nog maar een ding over. Zorgen dat de schade zo beperkt mogelijk is.

Vorige week sprak ik de bestuursvoorzitter vanuit Duinrell, het familiebedrijf uit Wassenaar. Die zei: stiekem is dit ook wel een leuke en spannende tijd. Hoe steek jij in elkaar?

Het is spannend, dat zeker. Maar je ziet nu wel, dat er moeilijk afspraken te maken zijn. Je bent echt extern heel beperkt bezig. Je bent heel veel intern bezig. Ik heb wel deze tijd genomen om mijn organisatie dan ook weer een keer goed tegen het licht te houden, en daar waar ik van denk dat het voor de toekomst nog beter kan, echt een aantal aanpassingen gedaan, processen verbeterd en doorstromingen optimaal gemaakt. Het heeft ook zijn goede kanten. Maar heel eerlijk, en gelukkig wordt dat elke dag minder, wordt dat heel duidelijk overschaduwd met de berichtgeving dat er weer zoveel mensen die dag overleden en besmet zijn. Het heeft een paar goede dingen, maar de minder goede dingen overheersen.

Jullie zaten in het gebied waar het in het begin allemaal aanwezig was. Hebben jullie zelf te maken gehad met Corona trouwens?

Nee, gelukkig, in die zin niet. Wij hebben 3400 medewerkers en gelukkig daarvan maar twee medewerkers die ook echt positief getest zijn op Corona. Ik kan niet beoordelen van de mensen die ziek zijn geweest, of die ook een lichte vorm gehad hebben, maar dan is het ook wel te overzien geweest. Echt in de ergste vorm hebben wij twee medewerkers gehad. Gelukkig is daarbij vastgesteld dat dat elders is opgelopen, en niet in ons bedrijf. Want ook dat vind ik heel belangrijk. Echter is er wel iemand van wat oudere leeftijd, die auto’s transporteerde aan Corona overleden. Werkers in deze oudere leeftijdsgroep hebben wij per direct stilgelegd omdat wij vonden dat deze leeftijdsgroep te risicovol was.

Je hebt het nu over de cijfers en dat dat nu de goeie kant op gaat, maar volg jij het nieuws nog dagelijks? Volg je de plannen van het kabinet? Wat ze nu allemaal verzinnen in Den Haag, volg je dat op de voet?

Ja, ik denk dat dat ook een van onze taken is, om daar gewoon goed naar te luisteren en de maatregelen goed op te volgen. Dat wil niet altijd zeggen dat ik het er altijd 100 procent mee eens ben, in tegendeel zelfs. Maar iets dat formeel moet, dat moet formeel. We proberen er altijd onze eigen visie van het bedrijf bij te houden, dat als we nogmaals alle RIVM-voorschriften goed in acht houden, we daarnaast wel onze eigen belangen daarin dienen. Niet de belangen van de handelaren, maar de belangen van het totaal bedrijf.

Welke lessen trek jij uit eerdere crisissen?

Ik heb de laatste 35 jaar er toch vier mee mogen maken. Deze is op het menselijke vlak gewoon het allervervelendste. Als er mensen doodgaan, dat is het ergste wat er is. Kijk ik naar de financiële kant ervan, dan vond ik die van 2008 en 2009 net zo vervelend. Die sloop er namelijk in. Je had hoge omzetten, maar je kosten stegen. Je kon moeilijk de vinger erachter krijgen. Tot er op een gegeven moment een luchtballon knapte, toen er een bank in Amerika omviel. En daarna bleek dat wat er al een aantal jaren in aan het sluipen was, ineens openbaar werd. Je werd verrast terwijl je zelf ook in de diezelfde cyclus zat. Je moest in een keer je voorraden op orde hebben, anders omgaan met je debiteuren. Je moest je bedrijf ineens helemaal omgooien. Nu worden we verrast door iets wat ergens in China begint en rond januari/februari onze kant op sluipt, maar ineens is het er. Ineens is iemand in ons land besmet en dat heeft enorme grote gevolgen. Dan zie ik wel dat je bedrijf er een stuk beter kon op anticiperen en er een stuk beter voor stond. Onze Nederlandse banken staan er veel beter voor, die kunnen ook echt klaar staan voor ondernemers, dat zie je nu ook. Ik denk dat in de privésfeer en in de gezondheid sfeer het hartstikke vervelend is geweest. Dat blijft bij mij voorop staan. Als ik dat even zou mogen bekeren, dan denk ik dat aan de zakelijke kant dat het beter is gegaan. Ik denk ook, maar dat is mijn persoonlijke mening, dat het herstel daar wat sneller zal gaan. Bij de groepen die echt heel zwaar geraakt worden, zou wat mij betreft de overheid wat extra steun aan mogen geven. Horeca, toerisme, bedrijven die daaraan verbonden zijn en die er echt last van hebben, ik denk dat we daar klaar voor moeten staan.

Eerst nog even over de totale automotive industrie. Qua financiële cijfers gaat het bij jullie nog best goed. Zijn jullie daarin exceptioneel?

Ik kan niet in de cijfers kijken van mijn collega’s. Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om. Ik denk wel dat de bedrijven die de hele dag roepen ‘het is Corona’ en daarmee niks ontwikkelen, dat die het hardst geraakt gaan worden. Maar ik kan genoeg bedrijven opnoemen die nog prima draaien, die hun werkplaats op orde hebben en hun lease activiteiten op orde hebben, waardoor het fundament er is. Kijken we naar de fabrikanten, die zijn natuurlijk wel echt geraakt. Sommige zijn ook wel echt al zes weken dicht. Van één merk weet ik dat ze inmiddels twee miljard per week verliezen. Die gaan wel enorme schade krijgen. En of die nou 1 2 3 gerecupereerd gaan worden, dat betwijfel ik nog.

De autowereld is natuurlijk een complexe wereld met fabrikanten, importeurs, leveranciers, dealers, leasemaatschappijen. Waar zit dan straks de ergste pijn? Fabrikanten staan aan het begin van de keten, die zorgen ervoor dat er nieuwe auto’s bijkomen. Maar waar zit de eerste pijn?

Er zijn toch wel een groot aantal fabrieken die vanaf 3 mei een opstart gedaan hebben, maar heel Europa, op Zweden en Nederland na, hebben toch wel een volledige lockdown gekend en dan zijn er gewoon geen orders. Als we slechts naar Nederland kijken is dat gelukkig allemaal goed door gegaan, dat geldt ook voor Zweden. Maar die twee landen samen, dat is voor een fabriek misschien twee dagen in de week. Maar voor veel fabrieken moeten ze het toch hebben van de grote volumes. Duitsland, Frankrijk, Italië, die zijn allemaal in lockdown geweest. Dus de orderportefeuille voor die fabrieken zijn gewoon zeer dun. Al zouden ze willen produceren, de ordes zijn er gewoon niet.

Ik proefde net bij jou toch enige positiviteit voor de toekomst bij je. Hoe kijk je daarnaar dan?

Ja, ik hoop dat Europa heel snel uit die lockdown gaat komen. Ik ga ervanuit dat de gezondheid het toelaat, want als dat niet zo is houdt alles op. Als de gezondheid het toelaat, dan hoop ik dat Europa gewoon weer uit die lockdown komt, dat er gewoon weer geproduceerd kan worden. Dan krijg toelevering leveranciers weer omzet. Dan krijg de mensen de arbeid weer terug. Dan pas kan je weer over een normaal leven gaan praten. We hebben het constant over sport of een uit etentje, dat is natuurlijk ook heel belangrijk voor die branches en zodat mensen hun ontspanning kunnen vinden, maar het allerbelangrijkste is om bestaansrecht te hebben. Ik denk dat je niet fijn kan gaan sporten of op vakantie kunt, wanneer je je eigen fundament niet geregeld hebt. En dat fundament hangt wel af van de wereldeconomie. Het zal toch weer snel op orde moeten terugkomen zodat iedereen wel weer in dat normale leven terug kan komen.

Nog voordat Corona een raar Chinees griepje was, hadden we het in Nederland over het milieu, duurzaamheid, stikstof, vliegschaamte, dieselauto’s. Wat zijn nu de kansen voor deze sector? Gaat het verduurzamen nu in versneld tempo?

Dat kan niet sneller denk ik. Ik denk dat onze branche enorm aan het opschalen is met elektrische auto’s. Maar dat heeft de fabrikant in de hand, hoe snel hij die juiste auto’s kan maken. Maar daar is heel veel geld voor nodig, ik denk dat juist voor duurzaamheid het er niet beter op gaat worden. Als er een fabriek zoveel verliezen lijdt door corona, dan wordt het hartstikke lastig om ook nog eens geld voor nieuwe ontwikkelingen versneld door te voeren. Dat zal niet achteropraken, maar de versnelling erin krijgen, dat wordt moeizamer denk ik.

Gaat het vertragen denk je?

Ik hoop van niet. Veel fabrieken hadden die zaak toch wel in beweging staan. Maar ik hoop dat dat nu niet daardoor vertraagd wordt.

Tot slot, ik denk dat er heel veel mensen willen weten: wat gaan de autoprijzen doen? Wat zijn jouw verwachtingen?

Nou, we hebben twee soorten auto’s: de nieuwe auto’s en de gebruikte auto’s. Nieuwe auto’s gaan naar mijn mening zeker niet goedkoper worden. Dan zijn er altijd mensen die roepen dan zoiets, maar als je gewoon heel logisch goed nadenkt, met alle ontwikkelingen die daarmee gepaard gaan, kan een autoprijs gewoon niet omlaag. Er kan misschien een keer in een actiemodel 1 tot 3 procent omlaaggaan, maar dat kan niet in het grote volume. Bij de gebruikte auto’s denk ik dat wel. Op het moment worden er in Nederland minder nieuwe auto’s geregistreerd, maar ook zeker in het buitenland worden er minder nieuwe auto’s geregistreerd. Er blijft toch veel vraag naar occasions. Die gaan niet alleen meer in Nederland verkocht worden, maar ook in het buitenland. Daar is de Nederlandse auto best aantrekkelijk voor dus als er zometeen én heel veel vraag blijft én heel veel vraag komt vanuit het buitenland, creëert dat schaarste en dat zal de prijs omhoog schroeven. Praten we dan over megagrote verschillen, dat denk ik niet, maar 4-5 procent, dat kan zomaar gebeuren. Dat zien we de laatste weken al toch al gebeuren, dat er veel vraag naar gebruikte auto’s is. Er wordt ook veel verkocht, de voorraad wordt dunner overal.

Ik neem aan dat jij zegt: “Kom lekker naar mijn winkel want ik heb genoeg auto’s voor iedereen.”

Ja, we hebben voldoende en ik hoop dat we dat op orde kunnen houden.

Heb je nog tips voor andere ondernemers? Waar liggen de kansen?

Ik heb hopelijk een beetje kijk op onze branche. Ik heb het moeilijk voor heel veel andere branches. Het enigste wat altijd het geval is voor iedere branche: we zullen keihard moeten blijven werken. Heel nuchter na moeten blijven denken. Proberen, qua gezondheid, alle maatregelen optimaal te houden, ook dat mensen hun productiviteit daardoor niet hoeven te laten schieten. Dan is er nog maar één ding en dat is: probeer elke dag je omzet op peil te houden.