Corona en de impact op ondernemers, met Tim Slager

In Corona en de impact op ondernemers praten we met Tim Slager, directielid en mede-eigenaar van familiebedrijf Molecaten Recreatieparken. We interviewden hem op woensdag 6 mei, voordat minister-president Rutte versoepelingen aankondigde voor de recreatiesector. Hebben zij rokende servers nu iedereen in eigen land vakantie wil gaan vieren? Of hebben ze vooral veel last van de afgelopen verloren maanden?

Voor degene die de parken niet kent, hoe typeer je Molecaten ten opzichte van jullie concurrenten?

Molecaten is een traditioneel familiebedrijf met 17 locaties in Nederland, waarin wij met name goed zijn in kamperen en verhuur-accommodaties en die gepositioneerd in de eigen omgeving.

De eigen omgeving is Nederland dan bedoel je?

Ook een beetje de omgeving waar het park ligt. Een aantal van onze collega’s zijn erg gefocust op vermaak op het park zelf. Wij roepen de mensen ook op om de omgeving te ontdekken. En daar echt een onderdeel van uit te maken. Dus wij hebben wel faciliteiten op de parken, maar wij kenmerken ons niet door enorme zwemcomplexen en overige faciliteiten.

Men wordt aangestuurd om de natuur in te gaan?

Ja, waarin natuurlijk de faciliteiten zoals gebruikelijk op een vakantiepark, zwembaden, glijbanen, (binnen)speeltuinen bij ons ook aanwezig zijn, alleen wij focussen ons meer op ook een stukje zelfredzaamheid, en zelfontplooiing van de gast.

Jullie hebben 17 parken, zeg je. Die zitten verspreid door heel Nederland?

Ja die zitten verspreid door heel Nederland. In de provincies Groningen, Limburg en Noord Holland zijn wij niet aanwezig. Maar in de overige provincies wel, met een of meerdere vestigingen.

En toen kwam Corona. Hoe gaat het met Molecaten? Directeur Luke Slager, dat is jouw broer, schreef ‘het water staat ons aan de lippen’, in de krant.

Ja van 100% omzet ga je terug naar een 5% omzet die je nog overhoud. Je maakt een enorme val in omzet. Onze sector kenmerkt zich door een relatief hoog kostenniveau en als bedrijf doen wij al jaren het goed door onze bezetting, met name in het hoogseizoen, vroeg geboekt te hebben. Dus enige vorm van inhalen zit er ook niet bij. Iedere dag die je mist nu door Corona, is ook een dag waarin je de omzet gemist hebt. Die dag komt niet meer terug.

5% zeg je, wat is jullie bezetting dan nu? Kan je dat aangeven?

Ja, generaliserend zitten we ergens rond die 5%, maar dat verschilt wel heel erg per regio. We kennen in Nederland 25 veiligheidsregio’s en iedere veiligheidsregio heeft weer zijn eigen beleid. Sommige veiligheidsregio’s zijn we open, behalve dan de faciliteiten. Andere regio’s zijn we dicht, of mogen we alleen open voor onze vaste gasten. Dat zijn gasten met een eigen stacaravan. Dat verschilt heel erg, maar generaliserend kan je zeggen dat we een enorme omzetval hebben. Ook omdat onze faciliteiten en horeca tot op de dag van vandaag gesloten zijn. We hebben ook nog geen zicht op wanneer dat open gaat.

Je zegt we hebben een aantal mensen die een vaste stacaravan hebben. Komen er ook wel nog vakantiegangers?

Aan het begin van de Coronacrisis zagen we een enorme terugval. Echt verwaarloosbaar. Nu zien we ook wel weer dat mensen langzaam gewend raken aan de Coronatijd en dat er toch ook weer vraag komt om in een andere omgeving te zijn. Nederland kennende, zijn er een aantal verstedelijkte gebieden waar ik goed van snap dat je een weekendje richting de Drentse heide gaat om jezelf en de kinderen even in een andere omgeving te zetten.

Nu las ik ook dat jullie ook nog wel mensen in jullie parken hebben die bijvoorbeeld in between jobs of relaties zitten. Daar kun je ook niet zomaar voor dicht.

Nee, daar is ook door de veiligheidsregio’s een uitzondering voor gemaakt. Dus mensen die echt niet weg konden. Maar inderdaad we hebben normaal in die bezetting, mensen die hun badkamer aan het verbouwen zijn en uit de buurt komen. Dat gaat gewoon door. We hebben ook een actie opgestart: ‘Hulde aan de zorg’, dus we hebben ook wat zorgmedewerkers die bij ons even op adem komen. En dan weer hun werk kunnen gaan doen.

Straks gaan we het hebben over hoe jij je persoonlijk door deze crisis heen slaat. Maar eerst, je zegt net: we hebben nog maar 5% van de recreatiesector over. Toch lijkt het of de recreatiesector wordt genegeerd door de overheid. De regeling genaamd: ‘Tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren’ daar staat recreatie niet eens tussen.

Nou voor zover ik weet is dat gerepareerd. Daar staan we nu als sector wel genoemd. Wat natuurlijk wel is, als je kijkt naar de hoogte van de vergoeding, staat dat in geen enkele verhouding tot de schade die geleden wordt. De NOW-regeling, is er een waar wij als Molecaten gebruik van maken. Die helpt ons wel degelijk iets. De personeelslasten zijn niet de enige lasten in het bedrijf. Wij kenmerken ons door enorme kapitaallasten omdat wij investeren in de grond, de gebouwen, de kampeermiddelen, noem maar op. Dat is niet zaligmakend met ‘Er is een NOW, en daarmee kan je overeind blijven.’ Dat is ook de achtergrond geweest van de brief die op LinkedIn gepost is door mijn broer, met ‘Hoe moeten we dit oplossen, we hebben hulp nodig.’ Uiteindelijk hebben we die als bedrijf gevonden bij onze financiers. Maar dat betekent wel dat de hulp die we nu krijgen, ergens een keer terugverdiend moet worden.

Het zal dan ook niet echt meehelpen dat een premier zegt, ‘boek maar geen meivakantie’.

Dat is natuurlijk ook een beetje waar je wel wat negatief over wordt, dan spreek ik even over mijzelf. Je wordt niet dichtgezet als sector. Ik denk dat de overheid ook wel weet dat er een probleem zit bij de groep waar we het net over hadden; arbeidsmigranten, mensen die tussen huis zitten, probleemgevallen die uit huis geplaatst zijn en toevallig tijdelijk onderdak hebben op een recreatiepark. Dus sluiten is geen optie. Dan sluit je het niet, maar roep je vooral wel op om niet te komen. Ik denk dat dat tactisch vanuit de overheid handig gezegd is, maar voor ons als ondernemers is dat natuurlijk wel hard gelach om dat aan te horen.

Je zei net wat jullie allemaal mislopen. De zomervakantie staat voor de deur. Staat jullie voortbestaan op het spel? Of is het even door een hele zure appel heen bijten?

Nee, het is echt even door een hele zure appel heen bijten, waarbij wij echt geholpen worden door de financiers om hier doorheen te komen. Daarna zullen we moeten gaan kijken hoe we dat netjes met elkaar weer oplossen. En de zomervakantie zeker, ik verwacht dat meer mensen in en rond Nederland zullen gaan verblijven. Het nadeel wat wij als bedrijf hebben is dat wij eigenlijk altijd al een hele hoge bezetting hebben in de maanden juli en augustus, het hoogseizoen. Je kan een campingplaats of een chalet moeilijk 2 keer verhuren op hetzelfde moment. Dus de kans om dan weer omzet goed te gaan maken, is wel aanwezig maar is beperkter dan eenieder denkt.

Ik weet persoonlijk vanuit mijn eigen omgeving dat inderdaad heel veel mensen kijken naar een vakantie in Nederland. Is dat toch een soort van licht aan het einde van de tunnel, of heb je juist ook weer te maken met annuleringen van mensen die het zeker voor het onzekere willen nemen? Het lijkt mij dat je in een soort spagaat terechtkomt.

De spagaat is meervoudig. Het wordt bijna vierendelen. De eerste spagaat is: kunnen we wel of niet open met het kamperen? We hebben nu al verhuuraccommodaties met eigen sanitaire voorzieningen. Die zijn nog steeds geopend, maar de sanitairgebouwen op campings zijn nog steeds gesloten. Dus het grootste deel van onze capaciteit is gewoon onbenut, en dat is eigenlijk alles wat kampeert bij Molecaten. De tweede spagaat is de vraag wanneer het open gaat en of er dan nog vraag is. Ik denk dat de vraag er wel degelijk is, het enige nadeel wat we hebben is dat het inhaaleffect beperkt is. In de boekingen voor de zomer zien we wel wat meer interesse. Daarin zien we nog geen annuleringen; althans niet meer dan normaal.

Ondernemers, die zijn creatief. Die gaan altijd op zoek naar oplossingen. Je zegt net dat je een kampeerplek maar één keer kan verhuren. Maar qua creativiteit, wat zijn er nog aan opties voor jullie?

Je hebt natuurlijk te maken met dat je gaat kijken in de organisatie waar we het waar scherper kunnen doen met elkaar, aan de kostenkant dus. Daar komen altijd zaken uit. Het creëert ook een saamhorigheid onder de medewerkers, omdat je toch met elkaar er iets van moet gaan maken. We zijn bezig om te kijken hoe we horecaconcepten in moeten gaan zetten, bezorgen, afhalen, noem maar op. Dus de creativiteit begint ook wel te stromen. Het nadeel echter is dat wij gewoon met kamperen nog niet open kunnen. Verhuuraccommodaties blijven verhuuraccommodaties. Je huurt een bungalow, kampeertent of een caravan, daar zit niet heel veel in. Wat we wel zien, is dat we gasten nu veel meer attenderen op wat er in de omgeving is te doen. Ga fietsen of neem een picknickmand mee. Nederland is zoveel mooier dan heel veel mensen weten. Dus ik hoop ook dat dat één van de bijvangsten zal zijn van de Coronacrisis. Dat Nederland ook weer herontdekt wordt, dat we eigenlijk in een heel mooi land wonen. Dat je toch ook een vakantie of een break in Nederland kan doorbrengen.

Ik kan me zo voorstellen dat je nog niet aan vergezichten doet en eerst deze periode maar eens wilt doorkomen. Maar zou deze crisis een positief bijeffect kunnen hebben dat vakantie in Nederland nog populairder wordt dan de laatste jaren al is geworden?

Ja als je een glazen bol pakt en je kijkt naar de toekomst, dan kijk je, uitgaande van toerisme, naar de vliegvakanties. De vraag is dan of het vliegen weer opstart zoals we het gewend zijn. Dat kan wel eens anders zijn. Er konden wel eens minder vliegtuigen zijn of minder vliegmaatschappijen. Blijft vliegen voor dezelfde prijs aangeboden of wordt het duurder? We hadden voor de Coronacrisis al te maken met het woord vliegschaamte wat langzaam een beetje de kop opstak. Dat kon wel eens wat versterkt en versneld worden door deze Coronacrisis. Dan zie je toch dat als dat gebeurt dat de actie-radius van de vakantieganger wat beperkter wordt. Dan gaat vakantie in eigen land en buurlanden toch wat meer tot de verbeelding spreken. De keerzijde is dan dat er zo’n 5 miljoen toeristen vanuit Duitsland naar Nederland zullen komen. Dus ja, blijven die ook allemaal thuis, dan heb je daar weer een negatief effect. Mijn gedachten naar de toekomst is wel dat er meer regionaal gedacht gaat worden. Dus dat ook voor de vakantie en met name de korte breaks, men toch minder snel in het vliegtuig stapt om naar zuidelijke landen af te reizen. En toch wat meer in de omgeving blijft. Dat is toch een kans voor deze sector.

Ondertussen fluiten de vogeltjes vrolijk achter jou. Ik denk dat je lekker op één van je parken doorloopt?

Ja klopt, ik loop lekker door één van de parken. Het is mooi weer ook.

Ja, dat heb je helemaal niet aan de Costa’s. Daar heb je een enorm strand met enorme hoogbouw. Dan mis je de vogeltjes. Waar loop je nu?

Ik ben nu op het Flevostrand, in Biddinghuizen.

Voor de mensen die luisteren, hartstikke leuk daar. Ik wil het nu nog heel even over jou persoonlijk hebben. Ondernemen is bij jou naar binnen gegoten, Molecaten is namelijk echt een familiebedrijf. Wie van jouw familie is allemaal bij het bedrijf betrokken? Je broer Luke kwam net voorbij, je vader Cees heeft jarenlang het bedrijf geleid, vergeet ik nu nog iemand?

Ja je vergeet er wel een aantal. We vormen met zijn drieën de directie. Dat is mijn broer Luke en mijn zwager Ton. Dan werkt mijn vrouw Josje als parkmanager van de Leemkule. Mijn zus Margaux die werkt op de marketingafdeling voor onze Afrikaanse bedrijven. Dan heb ik nog een Neefje Martin Slager die ook binnen het bedrijf werkt. Het is dus echt wel een familiebedrijf waarin toch nog steeds de hele familie betrokken is in het bedrijf. Dus ook de familieleden die niet meteen werkzaam zijn hebben nog steeds nog wel dat Molecaten-hart en zijn daar ook nog steeds aan verbonden.

Je noemt in een bijzin Afrikaanse bedrijven, wat zijn dat precies?

We hebben in Afrika een aantal Lodges. in Zambia, Malawi en Zimbabwe, waarin we safari-vakanties aanbieden. Zoals jullie ook wel kunnen begrijpen ligt dat nu stil. De vraag is wanneer dat opstart. Waar we bij Nederland nog wel goede hoop hebben dat we deze zomer nog een goed seizoen kunnen wegzetten, denken we voor onze Afrikaanse bedrijven dat dat zeer moeizaam wordt omdat eerst het internationale vliegverkeer weer moet opstarten.

Je noemt net je hele familie eigenlijk op. Zoeken jullie elkaar dan nu nog meer op dan hiervoor?

Ja natuurlijk, je zoekt elkaar op. Niet fysiek natuurlijk, wij houden ons aan de RIVM maatregelen en we houden afstand. Maar we zoeken elkaar zeker op in steun. Elkaar bellen en wat vaker vragen van hoe gaat het met je. Los van de zakelijke perikelen die je te verwerken hebt, doet het ook wel iets met je dat je van een gezond bedrijf, goed georganiseerd, in een situatie komt. Situaties waaraan wij niets hebben kunnen doen waardoor je ineens hele andere scenario’s moet gaan schrijven.

Is ondernemen in crisistijd ook nog leuk, spannend of interessant te noemen? Of heb je er vooral veel last van?

Ik denk dat dat door fases gaat. De eerste fase is toch wel een hele spannende fase waarin je je ook wel afvraagt van waar hebben we dit aan te danken en hoe komen we hier weer uit en hoeveel schade gaat dit doen. Ik denk dat het des ondernemers is om heel snel door te schakelen naar fase twee waarin je dan kijkt van dit is de nieuwe realiteit en hier hebben we mee te dealen, hoe gaan we dat dan zo goed mogelijk doen?

Hoe sta jij dan nu ‘s ochtends op?

Ik slaap eigenlijk altijd wel. Ik ben vroeg wakker, maar dat deed ik voor de crisis ook al dus dat maakt niet zoveel uit. Ik heb er wel weer de zin erin. Er zijn wel wat momenten geweest dat ik met mijn hoofd tussen de knieën zat en dacht: ‘O jee, hoe moeten we dit gaan bolwerken?’

En hoe gaat dat dan? Want heel veel tijd heb je daar niet voor als ondernemer. In dat geval heb je dan de steun van vader en broer?

Je hebt steun aan elkaar. Allereerst steun van mijn eigen gezin, dat is meer op persoonlijk vlak. Dan heb ik mijn broer Luke en mijn zwager Ton waarmee ik veel overleg en soms ook steun zoekt bij elkaar. Dat is het voordeel van met zijn drieën het bedrijf leiden. Soms zit de ene wat meer met zijn hoofd tussen zijn knieën dan de andere. Dan word je toch meegenomen in het enthousiasme van de ander. Dan gaat het van: “hup, laten we dit oppakken of laten we dat even bekijken”. Je sleept elkaar er dus ook beetje doorheen, maar of het heel makkelijk is, nee zeker niet. Leuk ook niet. Het is nou eenmaal de realiteit en we zullen er zo goed mogelijk uit moeten komen.

Heb je nog tips voor andere ondernemers? Waar liggen de kansen?

Ik weet niet zozeer waar de kansen liggen, ik denk dat dat heel branche specifiek is. Wat ons heel erg geholpen heeft is het goed modelleren van je bedrijfsprocessen. Dat je een goed model hebt waarin je een eventuele teruggang van omzet of kosten reducties die je wilt doorvoeren, dat je dat heel snel inzichtelijk kan maken. Dat je kan zien in je model wat dat dan doet. Wat doet dat dan dit jaar? Maar kijk dan ook met name naar volgend jaar. Er komt namelijk hierna ook een jaar 2021, waarin bepaalde steun weer terugbetaald moet worden of afgelost moet worden. Dat model heeft ons heel erg geholpen om te bepalen wat we wel en wat we niet doen. Anders maak je misschien ook beslissingen die op korte termijn wellicht goed lijken maar op de middellange of lange termijn meer schadelijk zijn dan dat ze op de korte termijn opleveren.