Filantropen betrokken bij samenleving
In een tijd waarin overheidsbudgetten onder druk staan en subsidies voor sectoren zoals ontwikkelingshulp, kunst en cultuur, en educatie worden teruggeschroefd, neemt het belang van filantropie toe. Filantropie als een onmisbare aanvulling op het belangrijke werk van de overheid. Twee op de drie grote gevers in Nederland zien doneren als hun maatschappelijke plicht. Deze groep, die een groot deel van hun donaties richt op lokale en nationale initiatieven, toont een sterke betrokkenheid bij de samenleving.
Meeste donaties bestemd voor goede doelen dichtbij huis
Grote gevers in Nederland zijn zeer vrijgevig met hun donaties aan goede doelen. Zo geeft maar liefst 83 procent van deze groep aan dit jaar gedoneerd te hebben. Met een gemiddeld donatiebedrag van bijna 9.500 euro laten zij zien een grote betrokkenheid bij het werk van goede doelen te voelen. Grote gevers doneren bij voorkeur dichtbij huis, vooral aan lokale (39 procent) en landelijke initiatieven (45 procent). Deze keuze toont aan dat er een sterke behoefte is om een directe impact op de eigen gemeenschap te maken. Zij zeggen vooral goede doelen te steunen die een sterke focus hebben op gezondheid, zorg en welzijn. Bijna acht op de tien van de grote gevers vinden dat maatschappelijke organisaties onmisbaar zijn. Daarnaast benadrukt ruim twee derde dat zij aan goede doelen doneren vanwege hun bevoorrechte positie in de samenleving.
Meeste grote gevers willen met donatie bijdragen aan samenleving
Er zijn verschillen tussen jongere en oudere gevers. Jongere donateurs, onder de 65 jaar, schenken vaker aan natuur- en milieuorganisaties vanuit de wens om bij te dragen aan een betere wereld. Daarentegen richten oudere donateurs zich meer op kunst, cultuur, onderwijs en wetenschap. Deze variëteit in geefgedrag weerspiegelt de diverse manieren waarop verschillende leeftijden filantropie benaderen. Toch delen zij een gemeenschappelijke visie: zij willen met donaties delen met de samenleving. Daarnaast is het gevoel van persoonlijke affiniteit met het goede doel een belangrijke gezamenlijke drijfveer voor jongere én oudere gevers. Meer redenen waarom aan goede doelen wordt gedoneerd leest u hier (link naar artikel Kayleigh).
Giftenaftrek stimulans voor mogelijke verhoging donatiebedrag
In 2024 was de bereidheid om te doneren onder de respondenten onverminderd groot. Zelfs een mogelijke versobering van fiscale voordelen weerhield 57 procent er niet van om geld te schenken aan goede doelen. Hoewel belastingvoordelen dus niet de belangrijkste reden zijn om te geven, spelen ze wél een rol bij de vraag hoeveel men geeft. Uit het onderzoek blijkt dat een derde van de gevers die meer dan 5.000 euro doneren, hun bijdrage zou verminderen bij een versobering van fiscale voordelen. Met het besluit van het kabinet om de particuliere giftenaftrek vanaf 2025 niet in te perken kiest het kabinet ervoor om maatschappelijke betrokkenheid en filantropie te stimuleren. De regelgeving voor goede doelen is complex en er zijn bijna elk jaar veranderingen. Een overzicht van actuele regels leest u hier.
Krachten bundelen
Naast het behoud van fiscale prikkels is de helft van de grote gevers voorstander van betere samenwerking tussen goede doelen. Zo vinden zij dat het landschap in de goede doelen-sector veel organisaties telt en versnipperd is. Goede doelen en maatschappelijke organisaties geven 2026 de naam: het ravijnjaar. Dit wordt het jaar waarin voor maatschappelijke organisaties in ontwikkelingshulp en kunst- en cultuur de subsidies en overheidssteun zien wegvallen. Organisaties kunnen alleen het niveau van werk en projecten handhaven door krachten te bundelen en een extra beroep te doen op particulieren en bedrijven voor donaties. De kracht van filantropie ligt in collectieve actie, alleen door meer samen te werken, kunnen maatschappelijke organisaties onmisbaar werk blijven doen voor onze samenleving.
Meer informatie over het onderzoek is verkrijgbaar via: filantropieadvies@nl.abnamro.com
