Een schenkingsvrijstelling voor de aflossing van een studieschuld?

Moet u bijdragen in studiekosten?

Ouders zijn wettelijk verplicht bij te dragen in de kosten van levensonderhoud en studiekosten van kinderen die jonger zijn dan 21 jaar. Voor kinderen ouder dan 21 jaar geldt dat ouders niet verplicht zijn bij te dragen in deze kosten. Maar ouders voelen vaak wel een verplichting om studerende kinderen te ondersteunen.

Wat kost studeren?

Het Nibud heeft veel informatie over studiekosten op haar site. Voor uitwonende studenten gaan de kosten per maand al snel richting € 1.100. Thuiswonende studenten hebben natuurlijk minder lasten.

Studenten hebben momenteel geen basisbeurs. Het kabinet wil die per september 2023 laten terugkeren. Dit voorstel moet nog worden uitgewerkt. Voor uitwonende studenten wordt een bedrag van € 300 per maand genoemd. Heeft u als ouder een lager inkomen? Dan kan uw kind recht hebben op een aanvullende beurs. Zo niet, dan moeten de kosten op andere wijze worden betaald. Uw kind kan voor het tekort een lening aangaan bij DUO voor een rente die momenteel 0% is. Over een volledige studieperiode kan het dan om een forse lening gaan.

Geen studiefinanciering, maar wel een aanslag schenkbelasting?

Stel dat u als ouder niet wilt dat uw kind met een schuld de studie uitkomt. Zeker voor uitwonende kinderen bent u op jaarbasis dan een behoorlijk bedrag aan studietoelage kwijt. Is een dergelijke toelage een schenking? De staatssecretaris van Financiën geeft de volgende richtsnoeren:

1. Een bijdrage van een ouder aan het kind voor zijn studie is niet belast met schenkbelasting als het studerende kind nog geen 21 jaar is. Dit is logisch, omdat de ouder verplicht is een bijdrage te betalen. De staatssecretaris van Financiën heeft aangegeven dat dit ook geldt als het kind een studie volgt die hij voor zijn 21e jaar is begonnen;
2. Als het kind al 21 jaar of ouder is wanneer het een studie gaat volgen, kan weliswaar sprake zijn van een schenking maar zal de betaling van de kosten voor studie en levensonderhoud veelal vallen onder de vrijstelling van schenkbelasting voor het voldoen aan een ‘natuurlijke verbintenis’. Het maakt niet uit of de ouder het kind geld geeft of kosten rechtstreeks betaalt.

Er is sprake van een natuurlijke verbintenis als u zich moreel verplicht voelt om iets te doen. In dit geval: uw kind kan een financiële bijdrage niet via de rechter bij u afdwingen, maar als u een bijdrage levert, is dat eigenlijk logisch en geen echte schenking. De vraag hier is of de Belastingdienst de verplichting met u meevoelt. Dat lijkt het geval te zijn, maar we hebben geen garantie (‘veelal’). De jaarlijkse vrijstelling van EUR 5.677 (cijfer 2022) kan de eerste overschrijding van deze norm overigens belastingvrij opvangen.

De schenkingsvrijstelling voor studiekosten

De schenkbelasting kent een verhoogde schenkingsvrijstelling voor een schenking voor studiekosten. In 2022 bedraagt de vrijstelling € 56.724. In de praktijk is deze vrijstelling maar zelden toepasbaar. Er moet namelijk sprake zijn van een studie of opleiding die minstens € 20.000 per jaar kost, exclusief levensonderhoud. Naast deze voorwaarde voor deze vrijstelling, is er de vraag of het betalen van de kosten voor uw kind wel een schenking is. Op de site van de Belastingdienst vindt u alle voorwaarden van deze vrijstelling.

Is het eigenlijk wel handig als u alles betaalt?

In het kader van financiële opvoeding kan het overigens verstandig zijn om niet alle kosten voor uw kind te betalen. En ook om uw kind zelf de rekeningen te laten betalen, zodat uw kind zelf de financiën moet plannen. Uw hulp bestaat dan uit een gedeeltelijke bijdrage in de kosten in de vorm van een maandelijks bedrag. De rest moet uw kind lenen. Dit kan bijdragen aan de ontwikkeling van een financieel bewustzijn van uw kind. Na de studie zou u met schenkingen de studieschuld kunnen wegwerken. Eventueel kunt u de inspanningen van uw kind tijdens de studie dan laten meewegen.

Een schenkingsvrijstelling voor de kwijtschelding van een studieschuld?

Een recente ontwikkeling is dat een studieschuld de leencapaciteit van het kind verlaagt bij het kopen van een woning. En tegenwoordig kunnen de kosten koper niet meer worden meegenomen in de hypotheek. De koper moet die kosten zelf betalen. Een afgestudeerde heeft dus vaak niet alleen een studieschuld weg te werken, maar moet ook een spaarpot vormen voordat het kopen van een huis in beeld kan komen. Of wellicht beter gezegd: voordat de zoektocht naar een huis kan gaan beginnen.

Deze situatie zet het doen van schenkingen om een studieschuld af te lossen opnieuw op de agenda. De verhoogde schenkingsvrijstelling voor studiekosten geldt nadrukkelijk niet voor een schenking om een studieschuld af te lossen. Deze vrijstelling kan hier dus niet worden gebruikt.

De jubelton, de extra schenkingsvrijstelling voor de aankoop van een woning, zal worden afgeschaft. Het lijkt logisch dat de extra vrijstelling voor studiekosten dan ook verdwijnt. Of zou deze moeten blijven, maar dan gaan gelden voor de aflossing van studieschulden? Zodat de jongere generatie geholpen wordt bij het aflossen van schulden met geld van de oudere generatie? Het is aan de politiek om hierover afwegingen te maken. Bij deze breng ik dit idee naar voren. Wellicht kan dit onderdeel zijn van de nog uit te werken compensatie voor studenten die vanaf 2015 onder het leenstelsel vielen.