Zelf verdiend, geërfd of gewonnen. Geld hebben is prettig, maar het kan ook lasten met zich meebrengen. Op 1 januari viel de hoogste Postcodekanjer ooit (53,9 miljoen euro) in het Friese Eastermar. Iedereen waarvan de postcode begon met 9261, deelde mee in de prijzenpot.
Voor mensen die plotseling een groot geldbedrag krijgen, is het soms lastiger dan ze dachten om verstandig met de nieuw verworven rijkdom om te gaan. Ook bij loterijwinnaars is dit het geval. Bij de Postcode Loterij biedt prijswinnaarbegeleider Bea Post hulp. Ze vertelt hoe ze winnaars van grote geldbedragen begeleidt.
Bea Post’s tips voor miljonairs
1. Maak een testament.
2. Ga op vakantie om alles te laten bezinken.
3. Leen geen geld uit. Help iemand liever op een praktische manier.
4. Neem de tijd voordat u verhuist.
5. Maak geen geheim van uw gewonnen prijs.
6. Probeer boven kritiek te staan.
7. Blijf (voorlopig) werken.
8. Stel een financieel plan op samen met een onafhankelijke deskundige.
9. Probeer oude patronen en gewoontes vast te houden.
10. Als het bekend is dat u vermogend bent, kunnen offertes hoger uitvallen. Laat daarom een vriend of familielid offertes aanvragen.
Bea Post is al bijna 28 jaar verbonden aan de Nationale Postcode Loterij als prijswinnaarbegeleider. Een functie die spontaan ontstond toen de loterij haar eerste miljoen gulden uitreikte. De gelukkige winnares bleek nogal overdonderd en Post bood een luisterend oor. Dat doet ze nog steeds; de kersverse miljonairs weten haar met allerlei vragen te vinden.
‘Wanneer je plotseling miljonair bent, duurt het soms maanden voordat dit tot je doordringt. Je hoort het, je weet het, maar je beseft het nog niet echt. Met deze nieuwe realiteit omgaan, kost tijd. Daar probeer ik hen – samen met een fiscalist – bij te helpen’, zo vertelt Post.
Ineens in de belangstelling
Er bestaat een groot verschil tussen prijswinnaars en mensen die hun vermogen geërfd of op een andere manier verworven hebben. ‘Mensen die de loterij winnen, kunnen ineens in de belangstelling komen te staan. Zeker in het geval van de Postcode Loterij, waar prijzen op een postcode vallen en je met je buren wint. En mensen delen tegenwoordig ook veel op sociale media. De buitenwereld vindt er altijd wel wat van en is niet te beroerd om online zijn mening van de daken te schreeuwen, positief en negatief. Bij bijvoorbeeld een erfenis zijn mensen wat vaker gewend om met geld om te gaan. Vaak groeien ze ermee op.’
Geen winnaar is hetzelfde
De vragen die Post krijgt, zijn elke keer anders. ‘Soms wil iemand advies over hoe om te gaan met vrienden, die verwachten dat diegene ieder rondje in de kroeg betaalt. Andere winnaars ervaren dat hun kinderen denken recht te hebben op een deel van het geldbedrag. Daarover praten is voor sommigen best lastig. Dan treed ik op als neutrale tussenpersoon.’
Oud en jong
Verschillende generaties gaan vaak nogal anders om met hun kapitaal. ‘Oudere mensen zijn vaak behoorlijk behoudend en bang om hun geld uit te geven. Zij gunnen zichzelf nauwelijks iets. Ik probeer ze dan echt over te halen om te gaan leven, de dingen te doen die ze altijd al eens wilden ondernemen. Die ene verre reis te maken bijvoorbeeld.’ De jongere winnaars? Die hebben wat minder moeite hun geld te spenderen, aldus Post. ‘Zij gaan meestal groter wonen, beginnen een spaarpot voor hun – vaak kleine – kinderen, gaan weer studeren of starten een eigen onderneming.’
Dit artikel verscheen eerder in het magazine De Norm.