7 vragen aan Fusien Bijl de Vroe

Naam: Fusien Bijl de Vroe
Leeftijd: 65 jaar
Opleiding: Kunstgeschiedenis
Huidige baan: directeur Vereniging Rembrandt

1. Waarom zet u zich juist voor dit doel in?
   ‘Ik ben opgegroeid met kunst, en heb ook kunstgeschiedenis gestudeerd. Kunst is voor mij een belangrijk middel om met jezelf of met iemand anders in gesprek te raken op een heel open manier. Toen ik klein was ging ik een keer met een tante naar het Rijksprentenkabinet. Ik was een beetje bang voor mijn tante, had het gevoel altijd op mijn tenen te moeten lopen in haar bijzijn. Daar, in het museum, vroeg ze mij wat ik van een tekening vond die zij liet zien. Er ging toen een wereld voor mij open, want via die tekening raakten wij in gesprek. Ik gun iedereen die ervaring: dat je via de kunst, die in een museum voor iedereen toegankelijk is, in gesprek kunt komen met elkaar. Dát is in essentie mijn drijfveer.’‘Ik heb sinds ik voor de Vereniging werk een soort “afwijking” ontwikkeld: als ik naar een kunstwerk kijk, lees ik eerst altijd de credit lines. Ik wil weten hoe het werk in het museum is terechtgekomen. Is dat door steun van de Vereniging Rembrandt, dan voelt dat werk ook een beetje van mij, al is het misschien wel decennia geleden aangekocht! Ik voel die verbondenheid, omdat de Vereniging eraan heeft bijgedragen. Ik doe dit werk nu twintig jaar en ik word er nog altijd blij van. Daarnaast ben ik altijd weer nieuwsgierig naar het verhaal achter het kunstwerk. Hoe is het kunstwerk gemaakt? Welk verhaal wilde de kunstenaar vertellen en welk verhaal vertelt het nu? Door wie is het ontdekt? En altijd weer: wat vertelt de credit line, hoe is het gelukt om het aan te kopen?’
2. Wat is uw grootste uitdaging?
   ‘Nog steeds zijn te weinig museumbezoekers bewust van het feit dat ruim 80% van de kunst in musea daar is terechtgekomen dankzij betrokken particulieren. Te weinig bekend is ook dat aan een kunstaankoop vaak een enorme inspanning voorafgaat van de museale staf; die moet hiervoor vaak vele, vooral particuliere begunstigers overtuigen van het belang van juist dát kunstwerk voor de collectie. De uitdaging voor mij is om de betrokkenheid van die museumbezoekers te vergroten. Je hoeft niet meer zoals vroeger iemand te kennen om een bijzonder werk te kunnen zien dat hij of zij thuis had hangen; nu kun je in de Nederlandse musea topkunst van over de hele wereld bewonderen. En het zijn voor het overgrote deel de particulieren en niet de overheden die daarvoor zorgen. Als je dat weet en je geniet van wat je kunt zien, dan wil je er toch ook aan bijdragen? De Vereniging Rembrandt werkt hard aan die bewustwording. We zoeken waar mogelijk de media op, en ook maakten we bijvoorbeeld een podcastreeks over bijzondere aankoopverhalen. Ons ledental groeit gestaag en daarmee ook ons vermogen. Dat is ook nodig gezien de gestegen prijzen van begerenswaardige kunst. Iedereen kan lid worden vanaf € 75 per jaar. Want met velen is veel mogelijk. Daarnaast weten steeds meer mensen ons ook te vinden met schenkingen en nalatenschappen. Deze betrokkenheid maakt gelukkig, want zo delen wij onze liefde voor de kunst en geven wij die door.’
3. Wat is uw belangrijkste karaktertrek?
   ‘Dat ik nog steeds met verwondering in het leven sta. Gisteren heb ik een zaal mogen inrichten in het Dordrechts Museum. Zes eeuwen kunst in één zaal. Een foto uit de jaren ‘70 naast een portret uit 1600. De eeuwen vervagen. Het tijdloze van goede kunst verwondert mij, verbindt mij met wat was en leert mij kijken naar de toekomst. Verwonderd blijven betekent ook dat ik probeer onbevooroordeeld te kijken en te luisteren. Open te staan voor wat je niet kent. Ook dat is iets wat kunst je kan leren. Daar krijg je ongelooflijk veel moois voor terug.’
4. Wie is uw grote voorbeeld?
   ‘Ik vind het moeilijk één naam te noemen. Als kind werd ik gefascineerd door mooi aangelegde tuinen. Niet alleen vanwege de schoonheid van de natuur, maar ook door het geduld waarmee de eigenaars deze tuinen onderhielden. Ik voelde bijna hoe zij hun eigen paradijs creëerden zonder haast, met geduld. En nog steeds, mensen die de rust hebben, de tijd nemen om zich te verdiepen in dat waar zij toe aangetrokken worden, zijn mijn voorbeelden.’
5. Wat is uw levensmotto?
   ‘Oordeel niet. Sta open voor wat je niet kent of herkent. Dat is soms moeilijk. Kijk maar naar kunst. Sommige mensen denken bij hedendaagse kunst: “dat kan mijn kleinkind ook”. Bekijk het anders. Kunst die nu wordt gemaakt vertelt iets over de tijd waarin je leeft, jóuw tijd. Je mag het lelijk vinden, maar probeer er wel voor open te staan. En kies niet alleen voor het bekende, ook al is het makkelijker om je op te winden, je af te sluiten.’
6. Wat is uw grootste succes tot nu toe?
   ‘We zijn als Vereniging enorm gegroeid. Toen ik begon, werkte hier anderhalve fte. Nu zijn we een gepassioneerd team met  14 fte, met meer werk en plannen dan we met zijn allen aankunnen. Maar het grootste succes ligt altijd in de toekomst. Er zijn miljoenen museumbezoekers, en slechts 16.000 van hen zijn bij ons aangesloten. Hoeveel groei is dan nog mogelijk! Er liggen nog zoveel kansen open. En de collectie Nederland zal nooit af zijn. Elke aankoop die lukt, voelt als het grootste succes tot dan toe. Samen maken we de wereld mooier.’
7. Wanneer zit uw taak erop?
   ‘Over anderhalf jaar stop ik met dit werk. Het is goed dat er een nieuwe directeur komt, die weer andere accenten weet te leggen. Ik ga ervanuit dat mijn opvolger de kern van wat wij doen als Vereniging als uitgangspunt houdt: kunst toegankelijk maken voor iedereen, door aankopen te helpen mogelijk te maken. Door mensen via de Vereniging Rembrandt mee te laten verzamelen voor de Nederlandse musea. Kunst en cultuur zijn van onmisbare waarde voor ons bestaan. Ik kan de Vereniging met een gerust hart loslaten, want die kerngedachte is al 137 jaar onze drijfveer.’