"Je moet mensen in hun hart raken en de impact laten zien"
In de podcast Van Missie naar Impact stellen we vragen aan organisaties met een maatschappelijk doel. Zij vertellen over hun missie. In deze aflevering: Garance Reus, directeur van Plan International Nederland en namens de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties actievoorzitter van de Giro555 actie ‘Samen Sterk voor Beiroet’.
Beiroet heeft Libanon en de rest van de wereld in schok achtergelaten. Er is veel geld nodig om het land te helpen en daarom is de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties een nationale Giro555 inzamelingsactie gestart. Daar gaan we het uitgebreid over hebben met Garance Reus. Aan haar de eerste vraag: wat is de missie van de van de Samenwerkende Hulporganisaties?
De Stichting Samenwerkende Hulporganisaties is een samenwerkingsverband van elf Nederlandse hulporganisaties die bij grote internationale humanitaire rampen gezamenlijk fondsen werft voor de hulpverlening van slachtoffers. Hun missie het werven van zoveel mogelijk steun en geld. Daarnaast willen ze het Nederlandse publiek informeren over de ramp en leggen ze verantwoording af over de opbrengsten van de Giro555 actie.
Giro555 komt gezamenlijk in actie bij een uitzonderlijk grote ramp waarbij een snelle actie noodzakelijk is. Daarom dus de actie voor Beiroet waar van de één op de andere dag een enorme explosie plaatsvond met een ongekende schade. Hier moest snel noodhulp geleverd worden. 36 uur na de ramp is dit besluit genomen.
De Stichting Samenwerkende Hulporganisaties heeft als belangrijkste doel om zoveel mogelijk geld in te zamelen bij een internationale humanitaire ramp. Sinds 1984 zijn er vierenveertig nationale Giro555 acties gehouden, waarbij in totaal meer dan 845 miljoen euro is ingezameld. Na aftrek van de actiekosten wordt het ingezamelde geld verdeeld over de elf organisaties. Deze publiceren de resultaten. Bij de laatste actie zijn er bijvoorbeeld in totaal 466.000 mensen direct geholpen met voedselhulp. Nog eens 133.000 mensen ontvingen medische zorg en er is bijna 23.000.0000 liter water uitgedeeld.
Is jullie manier van werken de afgelopen jaren veranderd?
Een actieteam bestaat uit medewerkers van alle elf organisaties die ervoor zorgen dat ze hun vakanties met elkaar afstemmen, zodat ze altijd snel in actie kunnen komen. De lokale partnerships zijn de afgelopen jaren flink versterkt. Denk aan de relaties in Libanon, maar ook in andere landen. De combinatie met de hulporganisaties hier werkt heel goed. Zo kom je nooit in een situatie terecht waar je de relatie nog moet opbouwen. Zo kunnen we veel effectiever te werk gaan.
Kun je ook iets over deze specifieke actie vertellen? Waar zijn jullie mee bezig? Wat gebeurt er nu allemaal?
Laat ik even beginnen met wat er nodig is in Beiroet. Dat heeft iedereen kunnen zien. Daar is echt in enkele minuten een hele stadswijk weggeblazen. Er zijn containers vol met medicijnen opgeblazen en verloren gegaan. Daar zaten bijvoorbeeld ook mondkapjes in en andere beschermingsmaterialen. Libanon stond op het punt om in een soort tweede lockdown te gaan, maar dat is nu vrijwel ondenkbaar. 300.000 mensen zijn dakloos geworden of hebben grote schade aan hun huis.
Eerst is er dus hele basale hulp nodig. Langzaam aan zal die hulp meer overgaan naar herstel van bijvoorbeeld scholen en ziekenhuizen. Een enorme groep Libanezen is gewoon hun middelen van bestaan kwijt; denk aan winkeltjes of banen. Maar er moeten ook veel gezinsleden herenigd worden. Er zijn veel kinderen naar het ziekenhuis gebracht in een andere wijk waar niemand enig idee heeft wie ze zijn.
Hoe halen jullie geld op voor de actie?
Giro555 is een bekend merk geworden in Nederland. Zodra we aankondigen dat we in actie komen, zie je vaak belangeloze medewerking van bijvoorbeeld de omroepen. We doen veel via social media. Door de coronacrisis zamelen vrijwilligers nu meer online geld in dan bijvoorbeeld via sponsorlopen. Dat heeft er ook toe geleid dat wij na 72 uur konden aankondigen dat we 2,2 miljoen euro hadden opgehaald. Het is echt hartverwarmend om te zien hoe snel mensen betrokkenheid tonen. Een leuk voorbeeld: ik kreeg vandaag te horen dat een aantal bakkers zich heeft verenigd en een euro meer vraagt voor een brood voor onze actie.
Zit er een strategie achter om mensen in actie te laten komen?
Wij hebben allemaal eigen achterbannen; vrijwilligers die vanuit hun eigen betrokkenheid en creativiteit in hun lokale netwerk in hun dorpen wat gaan doen. Mensen gaan bijvoorbeeld mondkapjes maken en die verkopen voor Beiroet. Deze voorbeelden delen wij weer om andere mensen te stimuleren, dat werkt heel mooi. Het is altijd een wisselwerking. De aanleiding is heel naar, maar het is ook wel hartverwarmend om te zien wat er dan los kan komen.
Door Corona gaat het nu allemaal net even iets anders dan normaal. Hoe anders is deze actie dan jullie gewend zijn?
Meestal werken we bij zo’n actie samen met Beeld en geluid in Hilversum. In Beeld en geluid zitten dan BN’ers te bellen, dan heb je ook echt een soort ontmoetingsplek. Je kan dan ook naar beeld en geluid toe. Dat kan dit jaar niet. Dus er zou veel meer vanuit huis worden gedaan via livestreams. We hebben een heel klein centrum straks in Hilversum van waaruit we dit allemaal gaan verspreiden. Verschillende omroepen zenden dit uit. We zullen contact hebben met mensen in Libanon of met mensen die net terug zijn uit Libanon. Maar zo'n grote plek waar iedereen fysiek bij elkaar komt, dat zal je niet hebben dit jaar.
Is de coronacrisis een aanleiding om acties voorgoed anders aan te pakken?
Je leert heel veel in zo'n periode. Wij hebben nu virtuele teams die met twintig man tegelijkertijd vergaderen. Sommige dingen kunnen we misschien wel vasthouden. Wat je ook wel ziet is dat mensen ons digitaal weten te vinden uit de Libanese gemeenschap in Nederland. Via deze mensen komen we weer in contact met familieleden in Beiroet, dan krijg je pas echt mee hoe het daar is.
Ik vind het sowieso boeiend hoe snel wij als mensheid gewend zijn geraakt aan dit soort meer hybride vormen van communiceren en contact houden. Daardoor is het nog belangrijker geworden dat je die lokale partnerships opbouwt. Dat wordt misschien wel versneld nu, want in plaats van dat wij daar naartoe gaan, werken we vanuit hier met onze lokale partners op onze kantoren. Wat denk ik niet veranderd is: je moet uiteindelijk in je hart geraakt worden en bij willen dragen en je moet ten alle tijden de impact kunnen laten zien.
Hoe laat je die impact dan zien?
Rapportages over verschillende acties worden gewoon online gedeeld. Als jij wil weten wat er gebeurt met het geld voor de aardbeving in Nepal, dan kan je het opzoeken op onze website. Er zijn hele strikte regels voor het rapporteren. Dat is één manier van impact laten zien, maar wij delen ook korte termijn rapportages. Wat is er vandaag aan noodhulp verleend en wat gaan morgen doen?
Garance Reus is vanaf 1 juni 2020 directeur van Plan International Nederland. Zij heeft hiervoor onder meer gewerkt bij Amnesty International en de Anne Frank Stichting. Garance bracht haar basisschool tijd door in Zambia en verhuisde op haar twaalfde naar Nederland. Haar jeugd legde de basis voor haar persoonlijke missie bij Plan International; het stimuleren van de veerkracht van jonge activisten en de energie en creativiteit van meisjes die zich kunnen ontplooien als ze beschermd zijn tegen geweld. Plan International maakt deel uit van de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties. Tijdens een nationale actie richtte de Samenwerkende Hulporganisaties één actiecentrum op met één actievoorzitter namens één van de organisaties. Garance Reus is voorzitter van Samen in Actie voor Beiroet.
We hebben nu vooral gehad over de Giro555 actie. Even over jou persoonlijk: wat is jouw persoonlijke missie?
Ik kom een beetje uit een ontwikkelingssamenwerking nest en ik ben vervolgens zelf in eerste instantie in het bedrijfsleven gaan werken. Ik heb tien jaar van mijn leven voor Unilever gewerkt om levensmiddelen aan de man te brengen. Daar heb ik ongelooflijk veel geleerd. Je mag mij samenvatten als een praktische, resultaatgerichte en in zekere zin zakelijke idealist. Welke middelen hebben we en wat gaan we daarmee bereiken? Dat wordt heel erg gevoed door mijn jeugd, ik ben opgegroeid in Zambia. Die combinatie is kenmerkend voor mij. Ik vind het belangrijk om die werelden te combineren.
En waar word jij nou echt diep gelukkig van?
Ik word gelukkig als een team draait en in een goede flow zit. Je treft mij nu op de vijfde dag van de actie. Ik slaap ongeveer vier uur per nacht en dat wordt ook niet meer de aankomende drie dagen, dat is een beetje de adrenaline rush. Maar elke ochtend kom ik hier en daar denk ik: het team zit er weer, we gaan er voor! We zien de meest creatieve voorbeelden en de Nederlandse bevolking doet nog steeds een bijdrage. Ik vind het mooi om te zien hoe ik daar aan bij kan bijdragen. De teams blijven draaien, iedereen opereert efficiënt en er is ruimte voor creativiteit. Daar word ik echt heel erg gelukkig van.
En als ik onze country director uit Libanon spreek die nu alweer aan het werk is en zich nu alweer keihard inzet, dan word ik daar ook heel erg blij van. Hij zei: ‘Ach de ramen liggen eruit, maar het is toch 25 graden, dus we werken alweer’. Dat vind ik fantastisch.
Ik maak natuurlijk graag van deze gelegenheid gebruik om iedereen op te roepen te doneren , want het is echt ontzettend hard nodig. Het gaat miljarden kosten om Libanon weer op te bouwen en op korte termijn zijn er al honderden miljoenen nodig.
