Mogelijkheden met lijfrentekapitaal dat vrijkomt

Neem tijdig actie: voorkom een boete

Komt het geld uit uw lijfrente vrij? Dan heeft u tot uiterlijk 31 december van het jaar na het jaar waarin het geld vrijkomt de tijd om een besluit te nemen wat u met het lijfrentegeld gaat doen. Als de lijfrente vrijkomt door overlijden, dan is er nog een jaar extra tijd. Neemt u niet op tijd een besluit? Dan moet u in één keer belasting in box 1 betalen over het vrijgekomen bedrag. Daarnaast moet u vaak ook nog aan de Belastingdienst een boete betalen. Ook ontvangt u meestal geen rente over het bedrag dat op u staat te wachten. Het is verstandig om voordat het geld vrijkomt al een besluit de nemen wat u ermee gaat doen. Vooral voor polissen die in de jaren ’80 van de vorige eeuw zijn afgesloten.

Lijfrenteregime bepaalt wat u met het geld kunt doen

We kennen verschillende soorten lijfrenteregimes. Het regime bepaalt welke mogelijkheden u heeft. We onderscheiden de volgende regimes:

Mogelijkheden met een ‘oud-regime lijfrentepolis’

Met een oud-regime lijfrentepolis heeft u de volgende mogelijkheden:

• Verlengen
• Uitkeren:
  • In één keer tot uitkering laten komen
  • Uitkeringen mee aankopen voor u zelf
  • Uitkeringen mee aankopen die u schenkt aan een meerderjarige, bijvoorbeeld uw (klein)kind
• De lijfrentepolis aan iemand schenken
• Een combinatie van bovenstaande

De polis verlengen

Het is vaak mogelijk om de bestaande polis te verlengen of het lijfrentekapitaal ‘door te rollen’ in een nieuw contract. Bijvoorbeeld tot het moment dat uw (klein)kind gaat studeren. Als u dit doet bij een verzekeraar, dan blijft het oude regime behouden. U mag de polis zo lang uitstellen als u zelf wilt. Veel verzekeraars hanteren wel een maximale eindleeftijd van 75 jaar. Laat u het geld overboeken naar een bankspaarproduct? Dan wijzigt het regime in het ‘Nieuwste regime’.

In één keer tot uitkering laten komen

U kunt er ook voor kiezen om het geld in één keer tot uitkering te laten komen. Over het bedrag dat vrijkomt, bent u belasting in box 1 verschuldigd. Het resterende netto deel wordt dan (voor zover niet uitgegeven) toegevoegd aan uw box 3-vermogen.

Uitkeringen aankopen voor u zelf

U kunt met (een deel van) het geld een tijdelijke of levenslange uitkering aankopen bij een verzekeraar. U kunt ervoor kiezen deze uitkeringen aan uzelf te laten uitkeren. Over de uitkeringen bent u belasting in box 1 verschuldigd. Het is ook mogelijk om het geld onder te brengen in banksparen. U verliest dan wel de ruimere regels van het ‘Oud-regime’.

Uitkeringen schenken aan uw meerderjarige (klein)kinderen

U kunt met (een deel van) het geld uitkeringen aankopen. U kunt ervoor kiezen deze uitkeringen te schenken aan bijvoorbeeld uw meerderjarige (klein)kinderen. U kunt de begunstiging desgewenst tussentijds wijzigen. De begunstigde moet dan, mits deze Nederlands ingezetene is, alleen inkomstenbelasting in box 1 betalen over de uitkeringen en dus geen schenkbelasting. Vaak worden de uitkeringen geschonken aan (klein)kinderen die studeren. Dat komt omdat studenten geen of weinig belasting in box 1 hoeven te betalen. Houd u er wel rekening mee dat de uitkeringen van invloed kunnen zijn op eventuele toeslagen, zoals huur of zorgtoeslag of het recht op bijstand.

De lijfrentepolis schenken

U kunt de polis ook vóór de expiratiedatum schenken aan een ander door de begunstiging te wijzigen. De mogelijkheden van het oud-regime blijven van kracht. In dat geval moet de begunstigde wel schenkbelasting betalen, namelijk over 70% van de waarde van de polis. De latere uitkeringen worden belast in box 1.

Mogelijkheden met een ‘Brede Herwaarderingspolis’

Met een Brede Herwaarderingspolis mogen de lijfrentetermijnen alleen aan u zelf toekomen. U kunt kiezen uit de volgende uitkeringen:

• Oudedagslijfrente
• Tijdelijke oudedagslijfrente
• Overbruggingslijfrente

Oudedagslijfrente

• Ingangsdatum: in beginsel vrij te kiezen
• Uitkeringsduur:
  • Bij verzekeren: levenslang
  • Bij banksparen: minimaal tot 20 jaar na de AOW-ingang. Krijgt u de eerste uitkering na AOW-leeftijd? Dan mag u de verstreken jaren vanaf AOW-leeftijd in mindering brengen op de minimale periode van 20 jaar. Wilt u de uitkeringen eerder dan de AOW-leeftijd laten ingaan, dan dient u de jaren vóór AOW-leeftijd bij de 20 jaar op te tellen.
• Maximale uitkering: onbeperkt

Tijdelijke oudedagslijfrente

• Ingangsdatum: vanaf 65-jarige leeftijd, of in het jaar waarin u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, of in de 5 jaar daarna
• Uitkeringsduur: minimaal 5 jaar bij verzekeren of banksparen
• Maximale uitkering: € 26.781 (2025) bruto per jaar

Overbruggingslijfrente

Een overbruggingslijfrente kunt u alleen bij een verzekeraar afsluiten.

• Ingangsdatum: vrij te kiezen voor zover deze vóór de wettelijke bepaalde einddatum ligt
• Einddatum: tot ingangsdatum pensioen of het kalenderjaar waarin u 65 jaar wordt of het kalenderjaar waarin u AOW-gerechtigd wordt
• Maximale uitkering: € 63.288 bruto per jaar per persoon

Een combinatie van bovenstaande drie lijfrentevormen is toegestaan. De uitkeringen dienen vast en gelijkmatig te zijn.

Belasting

Over de uitkeringen moet u belasting betalen in box 1. Bovendien is een inkomensafhankelijke zorgbijdrage verschuldigd. Dit is voor onder andere lijfrente-uitkeringen 5,26% over maximaal € 75.864 (2025).

Premies die in het verleden niet in aftrek zijn genomen

Heeft u in het verleden de lijfrentepremies niet (volledig) in aftrek gebracht op uw belastbaar inkomen in box 1? Dan kunt u onder voorwaarden korting krijgen op het te betalen bedrag aan belasting over de uitkeringen. Uw fiscalist is de aangewezen persoon om u hierin te begeleiden.

Afkoop

Is de waarde van de polis of het saldo van het bankspaartegoed kleiner dan € 5.429? Da mag u het bedrag onder voorwaarden in één keer tot uitkering laten komen zonder boete. De uitkering wordt natuurlijk wel belast met inkomstenbelasting in box 1.

Mogelijkheden met een ‘Nieuw regime tot 2006’ lijfrente

Zie hiervóór de mogelijkheden bij de Brede Herwaarderingslijfrente. Het verschil tussen deze twee regimes is dat het moment van de uitkeringen uiterlijk moeten ingaan iets minder ruim.

Mogelijkheden met een ‘Nieuwer regime tot 2006-2013’ lijfrente

Zie hiervóór de mogelijkheden bij de ‘Nieuw regime tot 2006’ lijfrente. Het verschil tussen deze twee regimes is dat bij de ‘Nieuw regime tot 2006-2013’ lijfrente het niet meer mogelijk is om een overbruggingslijfrente aan te kopen.

Mogelijkheden met een ‘Nieuwste regime’ lijfrente

Zie hiervóór de mogelijkheden bij de ‘Nieuwer regime tot 2006-2013’ lijfrente. Het verschil tussen deze twee regimes is dat de tijdelijke oudedagslijfrente niet eerder mag ingaan dan het moment dat u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt.

Verzekeren versus banksparen

In onderstaand overzicht ziet u de belangrijkste verschillen tussen het geld onderbrengen bij een verzekeraar of bank.

Lijfrenteverzekering (bij verzekeraar)

• De periodieke uitkering is afhankelijk van het in leven zijn van de verzekerde(n), met een actuariële component
• Een levenslange uitkering is mogelijk
• Begunstiging bij overlijden in de opbouwfase staat vermeld op de polis
• Men kan de lijfrente ook op twee levens afsluiten en/of een contraverzekering afsluiten om kapitaalverlies bij overlijden te voorkomen
• Het fiscale regime kan behouden blijven

Lijfrenterekening (bij bank)

• De periodieke uitkering is niet afhankelijk van enig leven, dus zonder een actuariële component
• Een levenslange uitkering is niet mogelijk. Na afloop van de vooraf bepaalde uitkeringsduur vinden er geen uitkeringen meer plaats (ook al bent u nog in leven).
• Na overlijden komt het saldo toe aan de erfgenamen en/of legataris(sen)
• Het fiscale regime wordt bij de meeste banken omgezet naar het ‘Nieuwste regime’. Vraag dit na bij uw bank