Gepubliceerd op:
Veel families gebruiken een fonds voor gemene rekening (fgr) om samen te beleggen. Het fonds voor gemene rekening geeft privacy, omdat het – in tegenstelling tot een vennootschap – geen jaarcijfers hoeft te publiceren. Een groot aantal fondsen voor gemene rekening is zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Op 8 maart is door het kabinet het conceptvoorstel Wet aanpassing fonds voor gemene rekening, vrijgestelde beleggingsinstelling en fiscale beleggingsinstelling in consultatie gegeven. Dit conceptwetsvoorstel heeft gevolgen voor de fiscale behandeling van fondsen voor gemene rekening. Het conceptwetsvoorstel bevat ook een wijziging voor vrijgestelde beleggingsinstellingen.
Huidige regeling fonds voor gemene rekening
Een fgr is een fonds waarin minimaal twee participanten vermogen bij elkaar brengen. Het fonds kent verder een beheerder en een bewaarder van het vermogen. Vaak fungeert een apart opgerichte stichting als beheerder en bewaarder van het fondsvermogen. Fiscaal onderscheiden we het fgr dat zelfstandig belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting (open fgr) en het fgr dat fiscaal transparant is (besloten fgr).
Bij een open fgr kunnen de participaties vrij worden verhandeld. Dit betekent dat voor de overdracht niet de toestemming van alle participanten nodig is. Als de overdracht van participaties alleen mogelijk is met toestemming van alle participanten of als overdracht alleen kan plaatsvinden aan het fonds of aan een beperkte groep familieleden, dan is het fonds besloten.
Conceptwetsvoorstel
In het conceptwetsvoorstel stelt het kabinet voor dat een fgr alleen belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting kan zijn, als het onder toezicht staat van De Nederlandse Bank of als het een vergunning of registratie heeft bij de Autoriteit Financiële Markten. De meeste familiefondsen zullen daaraan niet (kunnen) voldoen.
Als het voorstel tot wetsaanpassing leidt, zal de vennootschapsbelastingplicht voor veel van de familiefondsen die nu nog belastingplichtig zijn eindigen op 1 januari 2024. Het einde van de belastingplicht kan leiden tot betaling van belastingen. Het betreft een eindafrekening in de vennootschapsbelasting van in de fgr aanwezige stille reserves en goodwill. De participanten die een aanmerkelijk belang hebben in een open fgr – een belang van 5% of meer – worden geacht hun participaties te hebben overgedragen. Indien de waarde van de participaties hoger is dan de verkrijgingsprijs (hetgeen een participant heeft ingebracht in het fonds), zal het verschil in basis worden belast als inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2). Door tijdig maatregelen te nemen kunnen beide heffingen worden uitgesteld.
Voorkomen van belasting bij einde vennootschapsbelastingplicht van een familiefonds
Het wetsvoorstel geeft de mogelijkheid om de hiervoor genoemde belastingheffing uit te stellen, op voorwaarde dat de belastingclaim behouden blijft. Voor de vennootschapsbelasting moet de claim worden doorgeschoven naar een andere entiteit, bijvoorbeeld een bv. De aanmerkelijkbelangheffing kan alleen worden voorkomen als er gebruik kan worden gemaakt van een fiscale faciliteit. Hiervoor zal het nodig zijn om de structuur aan te passen.
Te ondernemen acties
Het kabinet heeft het voornemen om het uiteindelijke wetsvoorstel op Prinsjesdag 2023 in te dienen bij de Tweede Kamer. Om directe belastingheffing te voorkomen is een herstructurering van uw familiefonds waarschijnlijk nodig zijn. U kunt het bijvoorbeeld laten fuseren met een vennootschap. Het kan zijn dat de maatregelen die nodig zijn om de belastingheffing te voorkomen ervoor zorgen dat het vermogen in het familiefonds zichtbaar wordt voor het grote publiek. Het is verstandig om alvast met uw fiscalist na te denken wat de mogelijkheden zijn om acute belastingheffing te voorkomen, zonder dat uw gegevens voor iedereen zichtbaar worden. Daarbij kan uw fiscalist aangeven hoe hoog de belastingclaim is. Zo kunt u een goede afweging maken van het nut en de noodzaak van de eventueel door u te ondernemen stappen. Uiterlijk eind 2024 moet een eventuele herstructurering zijn afgerond. Belangrijk is dat u zich realiseert dat er momenteel een concept wetsvoorstel is om het regime per 2024 te veranderen, het is nog geen wet.
Heeft u een vraag over dit artikel?
De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.