Tien leidende principes in crisistijd

Tien praktische wijsheden

Deze tien leidende principes vertellen u wat wijsheid is in een tijd waarin denken en doen gelijk moeten oplopen. We hebben ze opgedeeld in vier categorieën: aandacht voor mensen, een gunstig klimaat voor innovatie, oog voor de lange termijn en naar een nieuw normaal.

Hoe zorgt u ervoor dat iedereen optimaal kan blijven functioneren?

1. Geef mensen zo veel mogelijk houvast

Zodra bestaande fundamenten wegvallen is het belangrijk om zo snel mogelijk nieuwe in het leven te roepen. Schep duidelijkheid over de situatie. Geef aan wat u wel en niet belangrijk vindt. Zorg voor vaste momenten waarop de voortgang wordt besproken. Bevorder in deze sessies de interactiviteit en houd in de gaten of iedereen actief deelneemt.

2. Zorg steeds voor positieve feedback

Als veel vaste waarden onder je voeten verdwijnen, is dat een voedingsbodem voor onzekerheid. Op dat soort momenten hebben mensen meer bevestiging nodig. Zorg dat u steeds positieve punten benoemt. Daag mensen uit zelf oplossingen aan te dragen en elkaar hierbij te helpen. Zodra mensen zich (weer) veilig voelen, zijn ze tot veel meer in staat.

3. Besteed veel aandacht aan informeel contact

Een crisissituatie vraagt het uiterste van mensen. Zeker ten tijde van de coronacrisis waarin medewerkers ineens dagenlang in hun eigen leefomgeving zaten en niemand meer zagen. Persoonlijke zorgen en dilemma’s bespreken bij de koffiemachine vielen weg. Informeel contact – in teams maar ook één op één – is ontzettend belangrijk om iedereen aan boord te houden.

Hoe bevordert u een klimaat waarin innovatie tot bloei kan komen?

4. Zorg voor psychologische vrijheid

In een brainstorm moeten medewerkers zich vrij voelen om alles – ook gekke dingen – te zeggen. Een goede leider stelt vooral vragen en bedenkt niet zelf de antwoorden. Geef medewerkers bewust zendtijd, ook als ze normaal niet het hoogste woord voeren. Luister op een waarderende manier door er die aspecten uit te halen waar u als organisatie iets mee kunt.

5. Zet innovatie hoog op de agenda

Innovatie is geen sluitpost voor die momenten dat de agenda het toelaat. Een organisatie vindt zichzelf elke paar jaar opnieuw uit. En in crisistijd moet dat vaak nog sneller. Dat gaat niet vanzelf. Door hoog in te zetten op innovatie stimuleert u dat mensen er serieus werk van maken. Het is dan ook belangrijk hier tijd en ruimte voor te scheppen. Agendeer dit en stel speciale teams samen.

6. Stimuleer pilots en testen

Zeker in tijden van crisis ontbreekt de tijd voor uitgebreide plannen. Het is beter om zo snel mogelijk met een minimaal product of dienst naar buiten te treden. Zo komt u er ook snel achter of de oplossing levensvatbaar is. Bovendien kunt u dan de eerste ervaringen gebruiken om de oplossing fijn te slijpen. Zeker als u snel resultaat wilt, is het belangrijk denken en doen te combineren.

Hoe zorgt u dat de stip op de horizon voor iedereen helder is?

7. Draag consequent uw visie uit

Veel medewerkers zijn een kleine schakel in een groot en omvangrijk proces. Zij hebben niet altijd kennis van of oog voor de grotere context. Het is belangrijk ze hierin mee te nemen. Mensen doen nu eenmaal beter hun best als zij hun bijdrage kunnen koppelen aan een groter kader. Zo zijn zij deel van de oplossing en niet maar een kleine schakel in het grote rad.

8. Blijf herhalen waarom u dit doet

Veel goede doelen denken dat iedereen heel goed weet wat hun missie is. Maar dat is lang niet altijd het geval. Dat geldt niet alleen voor medewerkers maar ook voor leden, vrijwilligers en donateurs. Het is belangrijk uw verhaal steeds opnieuw te brengen. Waar gaan we voor als organisatie? Waar staan we voor en wat drijft ons? Blijf dit verhaal vertellen, ook al kunt u het zelf inmiddels dromen.

Hoe geeft u vorm en inhoud aan het nieuwe normaal?

9. Start tijdig met het uittekenen van de transitie

Maak een lijst van activiteiten die u voor de crisis deed. Doe dit ook voor de organisatie in crisistijd. Breng de verschillen in kaart. Stel vast welke oude activiteiten weer moeten worden opgestart, welke activiteiten straks worden stopgezet en welke nieuwe activiteiten een plek krijgen in de ‘nieuwe’ organisatie. Als u dit helder voor ogen heeft, kunt u veel beter sturing geven aan de transitie.

10. Houd mooie uitkomsten uit de crisistijd vast

De coronacrisis heeft alles in een ander daglicht geplaatst. Zo heeft thuiswerken bijvoorbeeld een grote opmars gemaakt. Het zou zonde zijn om dit straks weer helemaal overboord te gooien. Het is niet ondenkbaar dat thuiswerken straks de modus operandi is voor het dagelijks werk. En dat ‘live’-ontmoetingen er zijn om out-of-the-box te denken of de verbondenheid te vergroten.