Gamechangers: visionairs en vernieuwers veranderen de regels van het spel

Steve Jobs overleed, veel te jong, in 2011. Sindsdien is er alleen maar lof voor de man die Apple oprichtte en de wereld de iPhone bracht. Op congressen, in boeken en op social media ziet iedereen hem als de gamechanger van zijn tijd. Dat was tijdens zijn leven wel anders. Tijdens de laatste jaren van zijn loopbaan oogstte hij bewondering, maar in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw en begin deze eeuw kon hij met zijn vernieuwingsdrift op veel cynisme rekenen.

Jobs was een visionair die de wereld wilde veranderen. Dat wordt niet altijd gewaardeerd. Elon Musk kan erover meepraten. Wie de koers van de wereld wil wijzigen, wie van alles uitvindt, wie schaamteloos droomt over het bevolken van een andere planeet, kan rekenen op kritiek. De geschiedenis wijst uit welke gamechangers, vaak pas na hun dood, gewaardeerd worden.

Ook in onze tijd is er een klein legertje van deze disruptieve genieën, die onvermoeibaar ondernemen vanuit een grootse visie. Vaak tot ergernis van concurrenten en lang niet altijd gesteund door politici. Want gamechangers maken zich zelden populair. De populariteitsprijs winnen ze vaak pas later. De oprichter van Uber, Travis Kalanick, is jarenlang voor crimineel versleten omdat hij de traditionele taxisector ontwrichtte. Nu gebruiken zelfs zijn grootste criticasters de app tijdens citytrips.

Oprah Winfrey is al decennia een icoon van de vrouwelijke emancipatie in de Verenigde Staten. In de jaren dat ze een rising star was, ondervond ze ongekend veel weerstand. Een jonge, gekleurde vrouw met een grote mond: daar was niet iedereen van gediend. Maar stap voor stap won ze de harten van de Amerikanen. Met als centrale missie vrouwen die dromen van een beter leven zelfvertrouwen geven.

Weerstand overwinnen, uw droom blijven nastreven en volharden waar anderen het allang zouden opgeven: dat zijn kenmerken van gamechangers. Wie zijn de gamechangers van nu? Financial Focus maakte een selectie. Bewonder hen of erger u aan hun hoogmoed, maar realiseer u wel dat veel van deze gamechangers pas echt de waardering krijgen als we de volle impact zien van hun inspanningen. En dat kan jaren duren.

Pieter van der Does

Pieter van der Does is oprichter en CEO van Adyen, na ASML het succesvolste techbedrijf op de Amsterdamse beurs. In 2018 ging Adyen, dat zich toelegt op online betalingen, naar de beurs. Het aandeel is een groot succes en Adyen wordt in één adem genoemd met de grootste fintechbedrijven ter wereld.

Daar ging een eerder succes aan vooraf. In 1999 startte Van der Does samen met een paar compagnons Bibit, eveneens actief in microbetalingen, toen een opkomende markt. Na vijf jaar kwam Royal Bank of Scotland langs en verkocht hij Bibit. Internet was in die jaren vooral een grote belofte, maar doordat betalen via internet ingewikkeld was bleef de potentie onderbenut. Totdat Van der Does zich ontpopte tot gamechanger, eerst met Bibit en vanaf 2006 met Adyen.

Adyen heeft de wereldtop in fintech bereikt en geldt als A-merk. Grote bedrijven als Facebook, Spotify, Netflix en eBay zijn sinds jaar en dag klant en dat wekt vertrouwen bij andere bedrijven. De groei is ronduit spectaculair. Internet en betalen zijn tegenwoordig onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hollands glorie in de internationale tech.

Julia Collins

Julia Collins is een echte pionier. Als medeoprichter van Zume Pizza zette ze robots in voor het maken en bezorgen van pizza’s, waarmee ze de efficiëntie en vers-beleving van fastfood radicaal vernieuwde. Met haar huidige bedrijf Planet FWD werkt Collins aan het verduurzamen van de voedselketen. Zo ontwikkelde ze Moonshot Snacks: klimaatvriendelijke crackers van regeneratief verbouwde ingrediënten, verpakt in gerecycled materiaal. Uniek aan Collins’ aanpak is dat ze bij de boer begint: ze vroeg hen wat zij wilden verbouwen om de regeneratieve potentie van hun land te maximaliseren, waarna ze met díé ingrediënten nieuwe producten ontwikkelde. Daarnaast lanceerde Collins een AI-platform dat bedrijven helpt hun CO₂-uitstoot – met name uit de toeleveringsketen – te meten en verlagen. Daarmee biedt ze tastbare oplossingen voor complexe duurzaamheidsvraagstukken én doorbreekt ze traditionele denkpatronen binnen de voedselindustrie.

Collins heeft met haar bedrijf de status van unicorn bereikt, met een waardering van een miljard dollar. Ze doorbrak alle glazen plafonds op weg naar het succes. In internationale zakenmedia wordt ze geroemd omdat ze technologie, duurzaamheid en voedselproductie combineert binnen één onderneming.

Marc van der Chijs

Acht jaar geleden was Marc van der Chijs een van de hoofdpersonen in de documentaireserie Vermogens in Nederland van Financial Focus. Hij is vooral bekend als oprichter van videosite Tudou, die vaak de Chinese YouTube wordt genoemd. Daar-naast heeft hij een significante reputatie opgebouwd in de wereld van cryptocurrency en blockchain. Hij is de oprichter van ondernemingen als First Block Capital, Hut 8 Mining en was betrokken bij de oprichting van First Coin Capital. Bovendien heeft hij investeringen en activiteiten in Canada, met name Vancouver.

Van der Chijs geniet bekendheid in de internationale zakenwereld door zijn diverse ondernemingen en invloed in zowel de internet- als cryptowereld, waar hij als pionier en visionair geldt. Hij is niet de enige Nederlander die hoge ogen gooit op de gamechangers-ranglijst. Pieter van der Does van Adyen, een van de succesvolste beursgenoteerde bedrijven, heeft een plek op het wereldtoneel veroverd met zijn bedrijf. Het kan dus, als Nederlander de wereld veroveren.

Jensen Huang

Jensen Huang is oprichter en CEO van Nvidia, gamechanger in de wereld van technologie, vooral door de opmars van AI. Zijn naam zegt weinig Nederlanders iets, de bedrijfsnaam al meer. Soms komt in het nieuws een lijstje voorbij van waardevolste bedrijven. Of het lijstje met rijkste mensen op aarde. Daarin duiken Huang en Nvidia op. Nvidia is ongeveer 3000 miljard dollar waard. Drie biljoen in het Nederlandse, three trillion in het Engels. Daarmee is het ongeveer evenveel waard als grootheden Microsoft en Apple.

Huang werd geboren in Taiwan en heet eigenlijk Jen-Hsun Huang, maar hij heeft z’n naam als Amerikaans staatsburger veranderd. Er is een biografie over hem – The Nvidia Way – die verhaalt over zijn unieke leiderschap en hoe het hem is gelukt om de absolute nummer één te worden in de wereld van AI-hardware.

Melanie Perkins

Ondernemen in de technologie, zowel in de Verenigde Staten als in Europa, is niet langer het exclusieve domein van ambitieuze mannen. Succesvolle vrouwen duiken steeds vaker op in de ranglijstjes. Al is het nog altijd zo dat er op elke honderd nieuwe miljardairs in de Verenigde Staten, het land waar alles in lijstjes wordt gevangen, minder dan tien procent vrouw is.

Toch zijn ze er, de innovatieve techvrouwen. Zoals Melanie Perkins, oprichter en CEO van Canva. Zij is een gamechanger in de technologie- en designindustrie, want ze heeft met haar bedrijf een enorme invloed op de manier waarop we ontwerpen en communiceren. Zo heeft ze eigenhandig de creatieve industrie getransformeerd. Canva biedt een breed scala aan ontwerpmogelijkheden, waarmee gebruikers in allerlei sectoren — van educatie tot marketing — hun eigen visuele verhalen kunnen vertellen, ongeacht de grootte van hun budget of technische expertise.

Adobe is de grote naam in deze branche. Een bedrijf dat een paar honderd miljard dollar waard is en waar, zo lijkt het, iedereen in de creatieve sector mee werkt. Perkins vormt met Canva een serieuze bedreiging. Haar vertrekpunt is: iedereen moet gratis of voor een klein bedrag per maand kunnen designen. Geld verdienen komt voor haar op de tweede plek. Vóór de komst van Canva was high-end designsoftware duur en moeilijk te gebruiken zonder uitgebreide training. Canva schudde de markt op door gebruiksvriendelijke en kosteneffectieve oplossingen te bieden, wat de toegankelijkheid van graphics en ontwerpmogelijkheden drastisch verbeterde.

Perkins is een rolmodel en inspiratiebron voor vrouwen. Met 38 jaar is de Australische een van de jongste vrouwelijke CEO’s van een technologie-unicorn. Ze sloopt genderbarrières in een door mannen gedomineerde industrie, wat anderen aanmoedigt hun ambities na te streven. Onder haar leiding is Canva uitgegroeid tot een fenomeen, met miljoenen gebruikers in tal van landen. Perkins heeft er geen bezwaar tegen om haar invloed uit te oefenen en jonge vrouwen te stimuleren de regels van het spel te veranderen. Een echte gamechanger.

Tobi Lütke

De Duitse Canadees Tobi Lütke is oprichter en CEO van Shopify. Zijn visie heeft hij werkelijkheid gemaakt. Hij wilde e-commerce toegankelijk maken voor iedereen. Niet alleen voor de grote spelers, ook voor mkb’ers en particulieren die naast hun baan wat willen verkopen via internet. Zijn Shopify-platform en -software is mondiaal marktleider voor kleine e-commerceondernemers. Daarmee is hij een van de belangrijkste factoren in de groei van online ondernemerschap en handel.

Naast zijn werk als ondernemer zet Lütke zich al jaren in voor een economie waarin meer mensen de kansen krijgen die hij zelf heeft gehad. Hij is maatschappelijk betrokken en in eigen land kritisch als politici ondernemerschap in de weg zitten. Everybody is a retailer is het motto van Lütke. En hij maakt het makkelijk om die gedachte waar te maken.