Direct naar content

Er wordt al een aantal jaren gediscussieerd over de giftenaftrek in de inkomstenbelasting. Regelmatig komt zelfs het voorstel op tafel om de giftenaftrek volledig af te schaffen. Dat maakt de zaak inderdaad overzichtelijk en voorkomt alle fraude met de giftenaftrek. Maar afschaffing lijkt niet de toekomst van de giftenaftrek te zijn. Een aantal aanscherpingen zitten er wel aan te komen. Hierna leest u de stand van zaken op dit moment.

De giftenaftrek houdt nauw verband met de regelgeving voor goede doelen zelf. Hier leest u wat de ontwikkelingen zijn op dat terrein. In 2017 heeft het kabinet een evaluatie gepubliceerd van de giftenaftrek. Een samenvatting daarvan vindt u hier. Bent u een donateur van een goed doel en wilt u meer weten over de huidige regels van de giftenaftrek? Leest u dan dit artikel.

Het rapport ‘Beter geven’ van SBF

De meest recente ontwikkeling is het rapport Beter geven in opdracht van de Samenwerkende Brancheorganisatie Filantropie (SBF). Dit rapport bevat voorstellen om de fiscale regelgeving voor goede doelen en donateurs te vereenvoudigen, te verruimen en te versterken.

De commissie die het rapport heeft opgesteld (hierna: de Commissie) is voorstander van handhaving van de giftenaftrek. Afschaffing van de giftenaftrek leidt waarschijnlijk tot een substantiële daling van donaties. Daarmee neemt dan ook de particuliere betrokkenheid af bij goede doelen en de maatschappelijke problemen die zij proberen op te lossen. Wel zijn er een aantal problemen met de giftenaftrek die moeten worden aangepakt.

De voorstellen uit het rapport

Dit zijn de voorstellen uit het rapport die betrekking hebben op de giftenaftrek:

  1. Giften in natura zijn gevoelig voor fraude. De schenker van een schilderij aan een museum bijvoorbeeld heeft belang bij een hoge waarde van dat schilderij. Als het museum niet hoeft te betalen voor het schilderij, heeft dat museum minder belang om kritisch te zijn op die waarde. Dat speelt nog meer als de schenker en het museum met elkaar verbonden zijn. Bijvoorbeeld omdat de schenker de oprichter is van het museum. Uit de praktijk blijkt dat dit geen denkbeeldig risico is. In de evaluatie van het kabinet werd het idee genoemd om voor giften in natura boven een bepaald bedrag de eis te stellen dat er een onafhankelijke taxatie is opgemaakt, of een andere schriftelijke onderbouwing van de waarde. De Commissie ondersteunt dit voorstel. De evaluatie spreekt over een bedrag vanaf € 500, de Commissie over een bedrag vanaf € 2.500.
  2. In de aangifte inkomstenbelasting moet het goede doel worden genoemd waaraan is gedoneerd. Omdat dit vaak misgaat, stelde de evaluatie voor om in de aangifte een slim invulveld te maken, zodat gebruikers alleen instellingen uit de ANBI-lijst kunnen selecteren. Het is dan niet meer mogelijk om namen verkeerd te spellen. De Commissie ondersteunt dit voorstel. Een samenhangend idee is dat goede doelen donaties die zij ontvangen, doorgeven aan de Belastingdienst. Dan kunnen ze worden opgenomen in de vooraf ingevulde aangifte. Het idee is om een proef te starten met periodieke giften.
  3. Contante giften kunnen worden aangetoond met een kwitantie. Dat blijkt erg fraudegevoelig. In de evaluatie is voorgesteld om de aftrekbaarheid van contante giften te schrappen. Naar verwachting heeft dit geen grote impact op het aantal giften. Bij collectes aan de deur bijvoorbeeld worden vrijwel nooit kwitanties gegeven. Dit voorstel is inmiddels gerealiseerd. Per 1 januari 2021 mogen giften in contanten niet meer in aftrek worden gebracht. De Commissie ondersteunt dit.
  4. Bij periodieke schenkingen met twee in plaats van één schenker loopt er een discussie over het vereiste van 1% sterftekans. Hier leest u meer over deze discussie. De kern van de zaak is dat een periodieke schenking (en daarmee de giftenaftrek) ter discussie komt te staan als sprake is van twee schenkers. Ook als dat een echtpaar is dat is getrouwd in de algehele gemeenschap van goederen en de schenking uit het gezamenlijke vermogen komt. De Commissie stelt voor het vereiste van de 1% sterftekans te laten vervallen.
  5. Niet alleen de inkomstenbelasting kent een giftenaftrek, de vennootschapsbelasting ook. Een BV bijvoorbeeld kan jaarlijks aftrekbare giften tot 50% van de winst met een maximum van € 100.000 in mindering brengen op de winst. Bij BV’s met een directeur-grootaandeelhouder (DGA) is er een discussie over de vraag wie de schenker is. Is dat de BV of de DGA? Het beleid is momenteel dat schenkingen binnen de genoemde grenzen als schenkingen van de BV worden gezien. Bij hogere schenkingen is dat maar de vraag en die worden dan mogelijk gezien als schenkingen door de DGA. Hier leest u meer over schenken vanuit uw BV. De Commissie stelt voor giften die niet ten goede komen aan de DGA altijd aan de BV toe te rekenen. Ook stelt zij voor om de plafonds van 50% en € 100.000 in de giftenaftrek te laten vervallen.

Conclusie en vervolg

Wat mij betreft legt de Commissie de vinger precies op de gevoelige plekken. De giftenaftrek is nuttig, waarbij de aftrekbeperking voor donateurs met de hoogste inkomens al in gang is gezet (in 2021 is het toptarief voor de inkomstenbelasting 49,5% en het aftrektarief maximaal 43%). Dat komt tegemoet aan de kritiek dat de giftenaftrek hoofdzakelijk ten goede komt aan de hoogste inkomens. De regeling vervolgens minder fraudegevoelig maken en discussies over bijzaken eruit halen, kan op mijn instemming rekenen.

De bal ligt nu bij de politiek en daarmee bij het kabinet dat na de verkiezingen aan de slag zal gaan. Het zou mooi zijn als men snel doorpakt, zodat we bij het onderwerp schenken aan goede doelen niet te veel worden afgeleid door discussies in de fiscale regelgeving.

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.