De erfbelasting kent een kortingsregeling als deze belasting met een bijzonder kunstvoorwerp wordt betaald. De korting bedraagt 20% en lijkt dus zeker interessant. Opvallend is dat deze kortingsregeling niet direct bekend is. Ook kunstbezitters hebben vaak geen weet van deze regeling. Hoe zit deze regeling precies in elkaar?
Bijzondere kunstvoorwerpen
Stel dat iemand een schilderij nalaat van een Hollandse meester. De erfgenamen moeten in beginsel erfbelasting betalen over de verkoopwaarde. Dat kan ertoe leiden dat het schilderij moet worden verkocht. En de koper kan wel eens een buitenlandse partij zijn. Het kunstwerk gaat dan voor Nederland verloren. Om dit tegen te gaan, bestaat er de mogelijkheid om de erfbelasting te betalen met het kunstvoorwerp. Het kunstvoorwerp komt dan in handen van de Nederlandse overheid, die het kan overdragen aan een museum in Nederland.
De regeling kan ook gunstig uitpakken voor de erfgenamen. De waarde van het kunstvoorwerp wordt namelijk met 20% verhoogd. Een aanslag erfbelasting van bijvoorbeeld € 120.000 kan zo worden betaald met een voorwerp met een waarde van € 100.000. Deze waarde wordt vastgesteld via een taxatie. De kortingsregeling is dus feitelijk de besteding van belastinggeld aan kunst dat publiek toegankelijk wordt.
De voorwaarden van de kortingsregeling
Er is een aantal voorwaarden en aandachtspunten als u zou overwegen om deze regeling te benutten. Ten eerste moet het gaan om een kunstvoorwerp dat in de nalatenschap zit. De regeling geldt dus niet voor een kunstvoorwerp dat een erfgenaam al bezit of aankoopt. Ten tweede moet het kunstvoorwerp een nationaal cultuurhistorisch of kunsthistorisch belang hebben. Er is een commissie die dit beoordeelt. Deze commissie is bereid om op voorhand een indicatie te geven of een bepaald kunstwerk kansrijk is, maar de situatie na overlijden is beslissend. Op dat moment moet het dus (nog steeds) van voldoende belang zijn.
Verder is van belang dat u in principe geen geld terugkrijgt als het kunstwerk meer waard is dan de aanslag erfbelasting. In theorie zou een museum het verschil aan de erfgenamen kunnen vergoeden. In de praktijk zijn de budgetten meestal niet toereikend.
De informatie van de Belastingdienst over de kortingsregeling vindt u hier.
Kortingsregeling bij de wettelijke verdeling
In de praktijk is de vraag opgekomen hoe de kortingsregeling uitpakt bij de wettelijke verdeling. We hebben het dan over de situatie dat een huwelijk eindigt door overlijden en de langstlevende echtgenoot eigenaar wordt van de nalatenschap. Er ontstaan hierbij schulden aan de kinderen en de langstlevende moet de erfbelasting voor zichzelf en voor de kinderen betalen. Stel nu dat de langstlevende gebruik wil maken van de kortingsregeling. Moeten we dan kijken naar de erfbelasting voor de langstlevende zelf of naar de totale erfbelasting? Dat laatste is het hoogste bedrag en zou dus meer mogelijkheden bieden. Deze vraag is onlangs door het Ministerie van Financiën beantwoord. We mogen kijken naar de totale erfbelasting.
Concreet kunnen de erfgenamen dan afwegen of zij de kortingsregeling direct willen toepassen, of pas na het overlijden van de langstlevende. Het is dan van belang om een goede inschatting te maken van de vermoedelijke erfbelasting in deze situatie.
Het zwakke punt van de kortingsregeling voor de erfbelasting is dus de matige bekendheid van de regeling. Hopelijk draagt dit artikel een steentje bij aan een grotere bekendheid!