Als u als inwoner van Nederland vermogen schenkt of nalaat, kan Nederland hierover schenk- of erfbelasting heffen. Waar de ontvanger van het vermogen woont, is voor Nederland niet van belang. Maar hoe zit het als u als schenker of erflater geëmigreerd bent naar een ander land?
Nederland heft als inwoner schenkt of nalaat
De woonplaats van de schenker of erflater in Nederland is het enige aanknopingspunt voor Nederland om schenk- of erfbelasting te kunnen heffen. Nederland heft niet als een niet-inwoner in Nederland gelegen onroerend goed schenkt of nalaat. Ook niet als de erfgenaam in Nederland woont. Andere landen doen dat soms wel. De erfgenaam is in dit geval ook vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Schenkt een niet-inwoner Nederlands onroerend goed? Dan heft Nederland geen schenkbelasting. Maar in dat geval moet de ontvanger wél overdrachtsbelasting betalen.
De Nederlands overdrachtsbelasting kent verschillen tarieven. Uitgangspunt is een tarief van 10,4%. Maar als het om de eigen woning gaat, geldt onder voorwaarden een verlaagd tarief van 2%. De jonge koper (tot 35 jaar) die een woning koopt van maximaal € 525.000 heeft zelfs een vrijstelling, als er niet eerder van deze vrijstelling gebruik is gemaakt. Vanaf 2026 wordt de overdrachtsbelasting voor woningen (waar geen sprake is van eigen bewoning) verlaagt van 10,4% naar 8%. Meer informatie over de overdrachtsbelasting leest u in dit artikel.
Woonplaatsfictie in Successiewet
Maar let op, u bent niet direct na emigratie uit de greep van de Nederlandse Successiewet! Zolang u de Nederlandse nationaliteit bezit, blijft u volgens de Nederlandse Successiewet nog tot 10 jaar na uw vertrek fictief inwoner van Nederland. Gedurende die periode kan Nederland over al het vermogen dat u schenkt of nalaat nog belasting heffen.
Hebt u niet de Nederlandse nationaliteit? Dan kan Nederland alleen belasting heffen over schenkingen die u doet binnen één jaar na vertrek uit Nederland. Bij overlijden heft Nederland vanaf het moment van uw emigratie geen erfbelasting meer.
Andere landen, andere regels
Andere landen die een bepaalde vorm van erfbelasting kennen, hebben vaak meerdere aanknopingspunten om te heffen. Er zijn verschillende heffingsgrondslagen:
- Woonplaats van de erflater/schenker: het is gebruikelijk dat een land, net als Nederland, belasting heft als u als inwoner van dat land schenkt of overlijdt.
- Ligging onroerend goed: bij schenking of vererving van onroerend goed zal het land waar het onroerend goed ligt normaliter heffen. Zelfs als de schenker of erflater geen inwoner van dat land is.
- Verkrijgersheffing: behalve in de al genoemde gevallen, heffen sommige landen daarnaast ook als een inwoner van dat land een schenking of erfenis uit het buitenland ontvangt. Spanje, Duitsland en Frankrijk zijn daar voorbeelden van.
Nationaliteit: ook heffen sommige landen schenk- en/of erfbelasting vanwege het bezit van de nationaliteit van dat land. De Verenigde Staten zijn daar een bekend voorbeeld van.
Voorkoming van dubbele belasting
Er kunnen gemakkelijk situaties ontstaan waarbij meer dan 1 land schenk- of erfbelasting heft over hetzelfde vermogen. Verdragen tussen twee landen op het gebied van erfbelasting - ook wel ‘successieverdragen’ genoemd - zijn zeldzaam. Nederland heeft met slechts zeven landen zo’n apart erfbelastingverdrag gesloten: Zwitserland, Zweden, Finland, Verenigde Staten, Israël, Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk. Waarbij moet worden opgemerkt dat Zweden, Israël en Oostenrijk geen schenk- en erfbelasting meer heffen. Zodat dubbele heffing met deze landen sowieso niet meer optreedt.
Gelukkig hebben veel landen wel eenzijdig iets geregeld in hun eigen wet- en regelgeving om dubbele heffing van schenk- en erfbelasting te vermijden. Zo ook Nederland. Schenkt of overlijdt u binnen 10 jaar na vertrek uit Nederland en er treedt dubbele belasting op? Dan biedt het Besluit voorkoming dubbele belasting 2001 uitkomst.
Ook interessant
Heeft u een vraag over dit artikel?
De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.