In Erfgenamen vertelt Alex van Hooff hoe hij en zijn familie omgaan met vraagstukken rondom vermogensoverdracht. Alex is geboren op het dierenpark zelf en kreeg van jongs af aan mee wat het betekent om een dierenpark te runnen. Toen zijn vader ziek werd, en niet veel later overleed, kregen Alex en zijn vrouw plotseling de leiding over het park. “Je kunt veel dingen regelen voor de overdracht van generatie op generatie, maar de impact die het overlijden van mijn vader had, was veel groter dan ik had verwacht.”
We volgen nog steeds de filosofie van overgrootvader: ruimte geven aan dieren en natuur.
‘Burgers’ Zoo is meer dan honderd jaar geleden opgericht door mijn overgrootvader. De tweede generatie heeft het park door de oorlog heen weten te slepen en in de familie weten te houden. De derde generatie, mijn ouders, hebben het park verder uitgebouwd. Inmiddels zijn mijn vrouw en ik de vierde generatie in de directie van ons park. Het mooie is dat we na al deze generatiewisselingen nog steeds werken volgens de filosofie van mijn overgrootvader: het voorop stellen van de dieren, ze de ruimte geven, en het behouden van de natuur. Kijken naar wat het dier echt nodig heeft. Natuurlijk is de manier van hoe we naar dieren kijken en wat we over de dieren weten in de loop van de jaren wel veranderd. Die kennis blijft zich ontwikkelen en daar zijn we met het park in meegegroeid.’
Geboren tussen de dieren
‘Mijn zus en ik zijn letterlijk in het dierenpark geboren. Het is namelijk de achtertuin van de directie. Het was altijd druk bij ons thuis, er kwamen veel mensen bij ons over de vloer: verzorgers, dierenartsen, medewerkers. Ze liepen vaak even binnen voor een praatje of overleg. Voor ons wel heel bijzonder om daar, in het dierenpark, op te groeien. Onze ouders hebben ons altijd betrokken bij het park. Ze hebben ons mooie dingen laten zien, als er dieren werden geboren of als we een opening hadden. Maar ook de mindere kanten schuwden ze niet. Als er een goede medewerker wegging of als er een bouwproject mis was gelopen. Ze lieten ons altijd zien wat het betekent om een dierenpark te runnen.’
Wij zijn altijd betrokken bij zowel de mooie als de minder mooie dingen van het park.
Plotselinge wending
‘Het bijzondere van mijn ouders is dat ze ons nooit hebben gevraagd het dierenpark over te nemen. Ze hebben ons de vrijheid gegund om zelf te bepalen welke studie of opleiding we wilden doen. Na eerst in Rotterdam te hebben gestudeerd, ben ik daarna een tijdje in Amsterdam gaan werken. Maar op een gegeven moment dacht ik: als ik nog wat van mijn ouders wil leren, dan is daar nu tijd voor. Toen ben ik op het park gaan werken. Na vijf jaar zouden we evalueren of het werk bevalt en of het me ligt. Na die evaluatie spraken we af dat mijn vrouw en ik het bedrijf zouden leiden en dat mijn ouders heel nauw betrokken zouden blijven bij het bedrijf. Helaas is in het jaar erna, in 2004, mijn vader ziek geworden en kort daarna overleden. De droom om met de derde en vierde generatie naast elkaar te werken, konden we helaas niet waar maken.’
De droom om als derde en vierde generatie naast elkaar te werken, kwam niet uit.
‘Ondanks dat we de testamentaire zaken goed geregeld hadden, rustte er een bepaalde druk op onze schouders. Je kunt veel dingen regelen voor de overdracht, maar de impact die het overlijden van mijn vader had, was veel groter dan verwacht. In de maanden voor hij overleed, heeft hij nooit een routekaart uitgestippeld waar we over twee jaar moesten zijn. Wel hadden we gesprekken over het nut van dierenparken, het huisvesten van dieren, over bezoekers, de medewerkers en hun belangen. Voor die gesprekken ben ik enorm dankbaar.’
Familiestatuut gaat om harde én zachte kant
‘Een familiestatuut hadden wij bij aanvang niet. Nu onze kinderen op de leeftijd komen dat ze keuzes gaan maken over hun toekomst, is dat wel iets waar mijn vrouw en ik over nadenken. Aan de ene kant heb je namelijk de organisatie, het bedrijf. En aan de andere kant heb je de familie. Die twee dingen overlappen niet altijd. Zo zijn mijn vrouw en ik werkzaam in het bedrijf, maar mijn zus bijvoorbeeld niet. Toch blijft zij ook familie. Vaak wordt er bij een familiebedrijf gedacht dat de afspraken gaan om de harde kant, het geld en het testament. Maar de zachte kant is net zo belangrijk. Hoe ga je met elkaar om en welke afspraken maak je met elkaar? Dat zijn zaken die je op kunt nemen in het familiestatuut.’
Het familiestatuut gaat niet alleen over geld, maar ook om hoe je met elkaar omgaat.
Geld inzetten als middel, niet als doel
‘Ons hart ligt bij de natuur. Wij maken van dichtbij mee hoe zwaar de druk is op de natuur. Afgelopen decennia hebben we daarom gekeken naar verschillende goede doelen. Zo zijn we betrokken bij een natuurbeschermingsproject in Belize voor het beschermen van de mangrovebossen. Daarnaast zetten we ons in voor de Lucie Burgers Stichting die gedragsonderzoek doen naar dieren. En we zijn verbonden aan de stichting Future For Nature. Deze stichting reikt jaarlijks de Future For Nature Awards uit aan drie jonge, succesvolle natuurbeschermers die aansprekende resultaten hebben geboekt op het gebied van natuurbescherming. Het is makkelijk gezegd, we gaan helpen om de natuur te beschermen, maar in de praktijk vergt het heel veel.’
‘Geld is voor mij nooit het doel geweest. Het is een middel waarmee we een mooi dierenpark kunnen bouwen. We willen de continuïteit van het park bewaren, nog een keer 108 jaar Burgers’ Zoo, en een wezenlijke bijdrage leveren aan natuurbescherming. Dat proberen we ook mee te geven aan onze kinderen. Het gaat om meer dan een auto en een huis, het gaat ook om de banden met mensen. De verantwoordelijkheid van de natuur en hoe je daar een bijdrage in kan leveren.’
Ook interessant
Heeft u een vraag over dit artikel?
De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.