Hij is de man van de metershoge astronaut op het Museumplein en de artiest die de wereld verovert met zijn provocatieve sculpturen en doeken: Joseph Klibansky. Zijn doorbraak is al geweest en zijn werk wordt door het grote publiek herkend, maar wat waren zijn beslissende sleutelmomenten? Een gesprek met een open en super gedreven kunstenaar die eigenlijk geen vragen nodig heeft om los te branden: ‘Ik moet mezelf soms nog in de arm knijpen.’
‘Ik heb nooit echt een doorbraakmoment gehad, ik heb dat in ieder geval niet zo beleefd. Ik heb wel altijd het idee gehad dat het niet snel genoeg ging; je visie loopt altijd vooruit op de realiteit. Pas een jaar of zes, zeven geleden hoorde ik van steeds meer mensen “besef je wel wat er gebeurt?”. De buitenwereld, om het zo te zeggen, forceerde mij om stil te staan bij het succes van onze kunst.
Het begon in 2006, toen ik zelf kunst ging maken. Dat kwam doordat ik regelmatig bij een vriend koffie dronk die stage liep bij een kunstgalerie. Ik had zelf geen achtergrond in kunst, maar ik was geraakt door wat ik daar zag. Ik merkte dat ik enorm gegrepen was door de werken die daar hingen. Dat kwam onder andere door het werk van Espen Greger Hagen, een van oorsprong Noorse kunstenaar die veel met Herman Brood samenwerkte. Hij is vooral bekend door stencils van native Americans.
Ik zag hem op Koninginnedag 2006 op straat in actie. Hij maakte vier schilderijen op vinyl van de toenmalige koningin Beatrix. Ik had helemaal geen geld, werkte in de avonduren in een discotheek, maar ik vond ze schitterend. Als arme student besloot ik ze alle vier te kopen voor ik geloof €300 per stuk. Ik realiseerde mij: ik heb ook een verhaal te vertellen, ik ga ook kunst maken want ik heb iets toe te voegen aan de kunstwereld.
Twijfel had ik niet; ik heb destijds met een lening een snelle grafische computer gekocht om te kunnen photoshoppen. Ik wist: dit ga ik gewoon doen. Ik moet niet denken en piekeren, maar gewoon doen. Zo ben ik nog steeds; doen in plaats van alleen maar denken. In die tijd heb ik mijn eerste doeken gemaakt.’
Espen Greger Hagen aan het werk zien en vier kunstwerken van hem kopen
Succesvolle veiling van Elements of Life bij gerenommeerd veilinghuis Phillips
‘Het succes van onze art – en met “onze” verwijs ik naar mijn familie en het team van inmiddels vijfentwintig mensen dat mij bijstaat, want alleen kan ik het gewoon niet – ging geleidelijk. Dus ik was enigszins overvallen toen we in 2014 online zaten mee te kijken naar een veiling waar mijn werk onder de hamer ging. Dat was bij het gerenommeerde Britse veilinghuis Phillips.
Wij zaten zo te kijken, en op een bepaald moment schoten de bedragen omhoog. Volgens mij was het winnende bod ongeveer €60.000 voor mijn Elements of Life, een bronssculptuur dat ik in 2013 maakte. Dat had wel impact ja, toen had ik op een bepaalde manier het gevoel een mijlpaal bereikt te hebben. We stonden thuis te springen en te juichen.
We knijpen onszelf nu nog in de arm. Op het moment van dit interview zitten we bij Annabel’s in Mayfair in Londen. Dit is al decennia een van de coolste clubs in de wereld. Frank Sinatra en Queen kwamen hier. En nu hebben wij hier een show. We staan in het hart van de kunstwereld!’
‘Qua sleutelmoment denk ik ook terug aan 2018. Toen werd mijn Self portrait of a dreamer in de vijver op het Museumplein geplaatst. Het is een twaalf meter hoge sculptuur van een zwevende astronaut. Ik vond dat een enorme eer. Dit beeld stond wel op een van de belangrijkste plekken in de wereld van de kunst – tussen het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum in Amsterdam.
Getouwtrek over of kunst wel echt kunst is en wat mooi en niet mooi is, is eigen aan de kunstwereld. Die wereld zit vol met blije en zure mensen, maar wat zij ook van mijn werk vinden, toen mijn beeld op het Museumplein stond, wist ik: dit is niet meer te negeren.
Ik voelde mij niet miskend hoor. Integendeel, ik voel me allang erkend. Wat ik mooi vind om te zien is dat mijn werk nu ook door het grote publiek wordt hérkend. Het is absoluut geen arrogantie, maar een vast vertrouwen als ik zeg dat mijn werk over een paar jaar tussen dat van Warhol en Keith Haring hangt.’
In opdracht van ABN AMRO MeesPierson maakte Joseph Klibansky een gigantisch canvas. Het werk heet Beyond the Clouds en heeft een oppervlakte van liefst zesendertig vierkante meter. Het werd eind september door Klibansky zelf onthuld in zijn galerie in Naarden. Het is het grootste werk wat hij tot nu toe heeft gemaakt, maar het is inmiddels al versnipperd. Het was slechts vierentwintig uur te bewonderen en ging naderhand door de lasercutter. Het doek werd in veertigduizend kleine stukjes gesneden, elk van drie bij drie centimeter.
Die afmeting van drie centimeter is geen toeval, want ABN AMRO MeesPierson viert zijn driéhonderdjarig bestaan. Klibansky zei daarover: ‘Ik doe dit soort dingen eigenlijk nooit. De reden dat ik het heb gedaan, is dat ik carte blanche kreeg.’ Zijn kunstwerk symboliseert niet alleen een rijke traditie, maar ook het vermogen om vooruit te kijken, zoals ABN AMRO MeesPierson al driehonderd jaar doet.
