Direct naar content
5 min. leestijd
  • Auteur

Het virus in bedwang, maar de economie ook?

De ogen van de wereld zijn gericht op Nieuw-Zeeland dat erin slaagt de verspreiding van het coronavirus in bedwang te houden. Wat betekent dit voor de economie en wat kunnen andere landen ervan leren?

Met roomboter en lamsvlees als belangrijkste exportproducten is Nieuw-Zeeland geen standaard economisch succesverhaal. Toch zijn sinds maart van dit jaar de ogen van de wereld op dit eiland in de grote oceaan gericht. Nieuw-Zeeland gaat namelijk op eigen wijze om met de coronacrisis. De daadkrachtige strategie resulteert in relatief weinig COVID19-besmettingen en doden. En een economie die zich sneller lijkt te herstellen dan die van andere landen.

Snel dalende besmettingscurve

Nieuw-Zeeland nam snel na de uitbraak van het COVID19-virus in de Chinese stad Wuhan ingrijpende maatregelen.
De grenzen gingen dicht.

Nieuw-Zeelanders mogen terugkeren naar het land, maar moeten veertien dagen in quarantaine in de door de overheid aangewezen hotels, mét bewaking die moet voorkomen dat mensen hun kamer verlaten. Premier Jacinda Ardern besluit bovendien in maart het hele land op slot te doen voor vier weken om verspreiding van het virus te voorkomen. Binnenlandse reizen worden onmogelijk gemaakt en alleen supermarkten blijven open.

Die strategie lijkt te werken; het aantal besmettingen is beheersbaar. Begin november zijn 1.968 mensen van de in totaal 5 miljoen inwoners in Nieuw-Zeeland met het virus besmet, sinds maart zijn er 25 doden te betreuren. Veel minder dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Europa, omgerekend per 1.000 inwoners. Nieuw-Zeeland slaagt erin de besmettingscurve te laten dalen (zie grafiek). De strategie helpt ook om nieuwe uitbraken te voorkomen. Ardern besloot in augustus opnieuw strenge maatregelen te nemen en plaatste de regio Auckland tot begin oktober in een strenge lockdown. Omgerekend per miljoen inwoners is dat in ieder geval veel minder dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten: 5 om 757 (cijfer per half november 2020).

46.000 toeschouwers bijeen

Alle restricties in het land zijn inmiddels weer opgeheven. In november is het land opnieuw virusvrij verklaard. De Nieuw-Zeelanders kunnen het dagelijks leven – anders dan de bevolking in veel andere landen – weer oppakken. Alle horeca is open en recent speelde het nationale rugbyteam in een stadion met 46.000 toeschouwers. Wat vooral opvalt aan de aanpak van Nieuw-Zeeland is de snelheid en daadkracht van de regering en de acceptatie van de maatregelen door de bevolking. Nieuw-Zeeland is een van de weinige landen waar het coronavirus mogelijk volledig kan worden uitgeroeid. Natuurlijk helpt de geïsoleerde ligging van Nieuw-Zeeland. Het dichtstbijzijnde buurland is Australië, maar liefst 2.000 kilometer verderop. Daarnaast is Nieuw-Zeeland dunbevolkt. Met gemiddeld 15 mensen per vierkante kilometer – in Nederland zijn dat er 400 – kost het buiten de grote steden veel minder moeite om afstand te houden.

Wellbeing begroting

Nieuw-Zeeland vaart zijn eigen koers in het economisch beleid, niet alleen in de huidige periode met corona. Zo besloot de regering in 2019 niet langer uitsluitend economische groei na te streven met het beleid, maar zich veel meer te richten op het welzijn van de bevolking. De rijksbegroting werd radicaal anders opgesteld dan daarvoor en kreeg de naam wellbeing budget. In de begroting zijn grote bedragen gereserveerd voor de gezondheidszorg – onder andere gericht op betere hulp bij mentale problemen – schoon drinkwater en herbebossing. Ook gaat er veel geld naar de inlichtingendiensten die het land veilig moeten houden na de terroristische aanslagen in 2019.

Economische effecten

Het land presteert beter dan veel andere landen in de wereld. Ook economisch. De economie kreeg door het sluiten van de grenzen en een strikte lockdown een zware klap in de eerste maanden van het jaar. De volledige afsluiting raakt de relatief kleine economie van Nieuw-Zeeland en bracht het land in een recessie. De economie van Nieuw-Zeeland is afhankelijk van agrarische producten en richt zich sterk op de export. Vooral van vlees, zuivel en groenten. Belangrijke afzetgebieden zijn China (22 procent van de uitvoer), Australië (15 procent) en de VS (11 procent) volgens Internationaal Monetair Fonds (IMF). De Nieuw-Zeelandse economie leunt ook op de inkomsten uit toerisme en de bestedingen en belastinginkomsten van immigranten. Het land heeft traditioneel aantrekkingskracht op Europeanen, Amerikanen en Aziaten die voor korte of langere tijd op het eiland komen werken. De snelle sluiting van het land heeft dus grote gevolgen voor de economie, het herstel is echter ook beter. Zeker in vergelijking met de economie van landen die door een minder strenge aanpak nu te maken hebben met een tweede golf van besmettingen. We verwachten dat de krimp van de economie in Nieuw-Zeeland uitkomt op 5 procent over geheel 2020. Daarmee doet de economie in Nieuw-Zeeland het iets slechter dan de economie van Australië, ongeveer in lijn met de Amerikaanse economie, maar veel beter dan de economie van de eurozone.

Bijdrage centrale bank

Een belangrijke rol in de economische ontwikkelingen heeft de Reserve Bank of New Zealand, de centrale bank van Nieuw-Zeeland. Met een opkoopprogramma van staatsobligaties van 100 miljard Nieuw-Zeelandse dollar (circa 57 miljard euro) wist de centrale bank de beleidsrente naar 0,25 procent te brengen. Een stap die consumenten en bedrijven moet stimuleren meer te gaan uitgeven. Het snelle en omvangrijke opkoopprogramma is niet verrassend. De centrale bank van Nieuw-Zeeland staat bekend om het offensieve, in analistenjargon dovish beleid. De twee archetypen van centrale bankiers – haviken (hawk) en duiven (dove) – verschillen vooral van elkaar in de visie op de striktheid van het monetaire beleid. ‘Haviken’ zien streng toe op het beheersen van de inflatie, waar ‘duiven’ een meer soepel monetair beleid voeren

Verloop coronabesmettingen in Nieuw-Zeeland:

Bron: New Zealand Ministry of Health

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.