Foto headerbeeld: Peter Tijhuis
Het Stedelijk Museum in Amsterdam heeft de tentoonstelling van de vaste collectie opgefrist. In een nieuwe tentoonstelling zijn de werken in drie tijdvakken ingedeeld. Door vanuit een ander perspectief naar de vaste collectie te kijken, komen verborgen schatten uit het depot naar boven.
Al sinds de oprichting van het museum in 1874 was het idee om kunst voor iedereen toegankelijk te maken. Rijke Amsterdammers schonken kunstwerken uit hun eigen verzameling aan de stad, op voorwaarde dat ze een plek zouden krijgen in het museum. Inmiddels bezit het Stedelijk zo’n 100.000 objecten. Conservator Leontine Coelewij heeft daarvan al veel voorbij zien komen. ‘Niet alleen schilderijen, beelden en tekeningen, maar ook industriële vormgeving, meubels, keramiek en videokunst.’
Deze kunstwerken zijn onderdeel van de vaste collectie van het Stedelijk. Sinds kort opgedeeld in drie tijdvakken: de collectie tot 1950, van 1950 tot 1980 en van 1980 tot nu. Leontine: ‘Kunst heeft veel ontwikkelingen doorgemaakt, met allerlei stromingen. Wij vonden dat niet de meest interessante manier om de collectie te laten zien, omdat niet iedereen die stromingen kent. Het is juist interessant om kunst te laten zien in relatie tot maatschappelijke ontwikkelingen. Ook zijn er allerlei nieuwe ideeën over wat op dit moment belangrijk is in de kunst en in museumcollecties, en bekijken we kunst steeds vaker vanuit verschillende perspectieven. Die wilden we een rol laten spelen.’
Het perspectief van vrouwelijke kunstenaars is een van de manieren om naar je collectie te kijken, legt Leontine uit. ‘Vrouwelijke kunstenaars werden vroeger minder serieus genomen, kregen minder betaald en hun werk werd minder getoond. Die vrouwen geven we in onze collectie een prominentere plek. Zo is een ruimte compleet samengesteld uit werk van kunstenaressen uit de tijd van de tweede feministische golf, onder wie Niki de Saint Phalle.’
Een deel van de collectie bestaat uit kwetsbare werken van papier of textiel. ‘Omdat we die niet onbeperkt kunnen laten zien, moeten we ze na een bepaalde periode opbergen in het depot. Dat geeft ruimte voor nieuwe kunstwerken. Voor mij als conservator is het enorm leuk om oude schatten uit het depot naar boven te halen. Soms zijn het werken die onze restauratoren helemaal hebben opgeknapt. Die roulatie van kunstwerken houdt de collectie fris. We zoeken altijd naar combinaties van werken, waarmee we spannende verhalen vertellen die iets zeggen over onze geschiedenis of juist een spiegel op de actualiteit voorhouden.’
Het Stedelijk heeft zijn vaste collectie op een nieuwe manier tentoongesteld, in drie tijdsvakken. Het eerste deel van de nieuwe collectiepresentatie heet Yesterday Today, over de kunst en vormgeving van circa 1880 tot 1950. Met meer dan driehonderd werken uit bekende artistieke bewegingen, zoals de Amsterdamse School, functionalisme, De Stijl, Bauhaus en CoBrA.
Het middelste tijdvak van de collectie loopt vanaf 1950 tot 1980 en heeft als titel meegekregen Everyday, Someday and Other Stories. Kunstenaars en vormgevers laten zien dat het een tijd is van nieuwe mogelijkheden en vooruitgang, van massacultuur, popcultuur en consumptie, maar ook van kritiek op de gevestigde orde.
De herziene collectie van 1980 tot nu is te zien onder de titel Tomorrow is a Different Day. Deze periode is een tijd van grote mondiale veranderingen, zoals globalisering, migratie, dekolonisatie, digitalisering, toegenomen marktwerking en erkenning van verschillende diaspora’s in de kunst en in de maatschappij.
Door bekende werken samen te tonen met minder bekende hoogtepunten komen er andere verhalen aan de oppervlakte.
