Gaan uw kinderen buitenshuis studeren? Dan is het belangrijk om vooraf goed stil te staan bij de financiële gevolgen. Het is vrijwel zeker dat er een tekort in het budget zal zijn; de vraag is vooral hoe groot dat tekort precies wordt. En als u besluit bij te springen, hoe beoordeelt de Belastingdienst uw steun?
Moet u bijdragen in studiekosten?
Ouders zijn wettelijk verplicht bij te dragen in de kosten van levensonderhoud en studiekosten van kinderen die jonger zijn dan 21 jaar. Voor kinderen ouder dan 21 jaar geldt dat ouders niet verplicht zijn bij te dragen in deze kosten. Maar ouders voelen vaak wel een verplichting om studerende kinderen te ondersteunen.
Wat kost studeren?
Het Nibud heeft veel informatie over studiekosten op haar site. Voor uitwonende studenten gaan de kosten per maand al snel richting € 1.300, maar inclusief collegegeld lopen de maandlasten op tot circa € 1.515. Per jaar komt de rekening dan op circa € 18.000 en voor een studie van 4 jaar is het totaalbedrag dan € 72.000. Deze cijfers zijn uit 2024, zodat door inflatie de werkelijke kosten inmiddels hoger zijn.
De genoemde bedragen gelden voor uitwonende studenten. Thuiswonende studenten hebben natuurlijk minder lasten.
De basisbeurs is terug. Uitwonende studenten krijgen € 314 per maand en thuiswonende studenten krijgen maandelijks € 125,99. Heeft de ouder een lager inkomen? Dan kan het kind recht hebben op een aanvullende beurs. Zo niet, dan moeten de kosten op andere wijze worden betaald. Uw kind kan voor het tekort een lening aangaan bij DUO voor een rente die momenteel 2,56% is. Over een volledige studieperiode kan het dan om een forse lening gaan.
Is een studietoelage een schenking?
Stel dat u als ouder niet wilt dat uw kind met een schuld de studie uitkomt. Zeker voor uitwonende kinderen bent u op jaarbasis dan een behoorlijk bedrag aan studietoelage kwijt. Is een dergelijke toelage een schenking? De staatssecretaris van Financiën geeft de volgende richtsnoeren.
- Een bijdrage van een ouder aan het kind voor zijn studie is niet belast met schenkbelasting als het studerende kind nog geen 21 jaar is. Dit is logisch, omdat de ouder verplicht is een bijdrage te betalen. De staatssecretaris van Financiën heeft aangegeven dat dit ook geldt als het kind een studie volgt die hij voor zijn 21e jaar is begonnen.
- Als het kind al 21 jaar of ouder is wanneer het een studie gaat volgen, kan weliswaar sprake zijn van een schenking maar zal de betaling van de kosten voor studie en levensonderhoud veelal vallen onder de vrijstelling van schenkbelasting voor het voldoen aan een ‘natuurlijke verbintenis’. Het maakt niet uit of de ouder het kind geld geeft of kosten rechtstreeks betaalt.
Er is sprake van een natuurlijke verbintenis als u zich moreel verplicht voelt om iets te doen. In dit geval: uw kind kan een financiële bijdrage niet via de rechter bij u afdwingen, maar als u een bijdrage levert, is dat eigenlijk logisch en geen schenking. De vraag hier is of de Belastingdienst de verplichting met u meevoelt. Dat lijkt het geval te zijn, maar we hebben geen garantie (‘veelal’). De jaarlijkse vrijstelling van EUR 6.713 (cijfer 2025) kan de eerste overschrijding van deze norm overigens belastingvrij opvangen.
De schenkingsvrijstelling voor studiekosten
De schenkbelasting kent een verhoogde schenkingsvrijstelling voor een schenking voor studiekosten. In 2025 bedraagt de vrijstelling € 67.064. In de periode 2019 – 2022 is minder dan 10 keer per jaar aangifte gedaan van deze schenking. Het is de vraag of deze vrijstelling doelmatig is en een lang leven beschoren is. In de praktijk is deze vrijstelling namelijk maar zelden toepasbaar. Er moet namelijk sprake zijn van een studie of opleiding die minstens € 20.000 per jaar kost, exclusief levensonderhoud. Naast deze voorwaarde voor deze vrijstelling, is er de vraag of het betalen van de kosten voor uw kind wel een schenking is. Op de site van de Belastingdienst vindt u alle voorwaarden van deze vrijstelling.
Is het eigenlijk wel handig als u alles betaalt?
In het kader van financiële opvoeding kan het overigens verstandig zijn om niet alle kosten voor uw kind te betalen. En ook om uw kind zelf de rekeningen te laten betalen, zodat uw kind zelf de financiën moet plannen. Uw hulp bestaat dan uit een gedeeltelijke bijdrage in de kosten in de vorm van een maandelijks bedrag? De rest moet uw kind lenen of zelf verdienen in de vorm van een bijbaan? Dit kan bijdragen aan de ontwikkeling van een financieel bewustzijn van uw kind. Na de studie zou u met schenkingen de studieschuld kunnen wegwerken. Eventueel kunt u de inspanningen van uw kind tijdens de studie dan laten meewegen.
Een studieschuld en een hypotheek
Het is belangrijk om te beseffen dat een studieschuld invloed heeft op het bedrag dat uw kind kan lenen voor een hypotheek. In deze tijd kan zelfs een kleine vermindering van de leencapaciteit een aanzienlijk effect hebben op de kans om een huis te kopen. Dit moet dus onderdeel worden van uw plan.