Serieondernemer en AI-innovator Koen de Jong: ‘Ik ben niet meer zo bezig met winnen’

‘Ik had geld op de bank, een goed salaris en alles wat ik dacht te willen. En toch liep ik met m’n ziel onder m’n arm.’ Koen de Jong zegt het zonder omhaal. Hij groeide op in Spijkenisse, studeerde commerciële economie in Rotterdam, verdiende als student bij met een handeltje in surfboards en werkte zich vanuit een salesstage in de chemie op tot mede-eigenaar van multinational KH Chemicals. Toen de grootaandeelhouder dat verkocht, nam de nieuwe eigenaar ook De Jongs 15 procent over, met als voorwaarde dat hij nog twee jaar aanbleef als businessunitdirecteur. ‘Dat klonk comfortabel, maar binnen twee, drie maanden werd ik doodongelukkig. Zat ik daar hele dagen in vergaderingen, te kijken naar mensen die slides aan elkaar voorlazen. Ik wist meteen: dit is het niet voor mij.’

Die leegte bleek de voedingsbodem voor mooie nieuwe dingen. Voordat de hele wereld ervan hoorde, stortte De Jong zich op kunstmatige intelligentie. Hij leerde zichzelf een compleet nieuw vak en startte vervolgens vier bedrijven. De containerscanningstool Supplai, die hij inmiddels heeft verkocht, en drie volgende die elk een gamechanger zijn in hun sector. Loadmaster.ai voor containerterminals, voor het optimaal plannen aan boord en organiseren van de yard. Visionplatform.ai, dat honderden miljoenen beveiligings-camera’s overal ter wereld multifunctioneel kan maken. En tot slot Virtualworkforce.ai, zijn vermoedelijke magnum opus, dat de potentie heeft om de internationale standaard te worden voor AI-verrijkte e-mailafhandeling. Achter al die successen schuilt dezelfde jonge ondernemer die vooral wil leren. ‘Ik ben niet meer op jacht naar geld’, zegt hij nu. ‘Ik wil snappen, bouwen, verbeteren. Als dat lukt, komt de rest vanzelf.’

Wat dreef je om na de verkoop van KH Chemicals alles om te gooien?

‘Ik deed hetzelfde werk als altijd, alleen bij een grotere organisatie, maar ik vond er opeens niks meer aan. Dat was best heftig, want succes hoort toch leuk te zijn? Ik ben veel gaan lezen, nadenken, praten. En ik ontdekte: if this, then that bestaat niet. Het is niet zo dat al je dromen uitkomen zodra je een bepaald doel bereikt. Je moet leren genieten van de reis, niet van de pot met goud aan het eind.’

Je noemde die fase een vroege midlifecrisis.

‘Ja, zo voelde het ook – en ik was geen vijftig, maar pas dertig. Het was ook een luxe crisis hoor. Maar ik moest echt opnieuw uitvinden waar ik gelukkig van werd.’

Je begon als student al met ondernemen. Hoe ging dat?

‘Ik was negentien en wilde een surfboard kopen, maar ze kostten hier 600 euro. In China kon ik ze voor minder dan de helft krijgen, maar dan wel minstens tien stuks tegelijk. Uiteindelijk heb ik er honderdvijftig verkocht. Zo begon het: gewoon handelen, kansen zien.’

In de chemie groeide dat uit tot iets groots.

‘Bij KH Chemicals begon ik als stagiair, deed al snel verkoop in Kenia en Saoedi-Arabië en acht jaar later was ik aandeelhouder. We verdubbelden in drie jaar tijd, tot bijna honderd miljoen euro omzet. Maar die groei eiste ook z’n tol. Je staat 24 uur per dag aan. De chemiehandel is als de beurs: Azië in de ochtend, Europa overdag, Amerika ’s avonds. Het hield niet op.’

Wat leerde je van de eerste verkoop, aan het Belgische Ravago in 2019?

‘Dat je beter voorbereid moet zijn. De grootaandeelhouder kreeg een aanbod. Een tweede compagnon en ik hadden het bedrijf ook zelf kunnen overnemen, maar daar waren we niet alert op, niet klaar voor. Gebrek aan advies, ervaring? Uiteindelijk verkochten ook wij tweeën ons deel. En hoewel ik daar nog altijd geen spijt van heb, had ik het ook graag anders gedaan.’

Waarom koos je daarna voor kunstmatige intelligentie?

‘Ik wilde iets totaal nieuws leren. Tijdens een vlucht naar Dubai zat ik met mijn partner en onze oudste naast een Iraniër met een AI-bedrijf. We hebben vijf uur gepraat. Toen wist ik: dit is de volgende revolutie. Tijdens de internetgolf was ik nog te jong, maar deze wilde ik per se niet missen.’

‘Ik krijg energie van bouwen, niet van onderhandelen’

Toen begon je Supplai.

‘Ja, twee maanden voor covid. Zonder investeerders, alleen met een technische co-founder. We maakten software op bestaande securitycamera’s, die de codes op zeecontainers met AI en OCR (optische tekstherkenning, red.) automatisch konden lezen, waardoor we de wachttijden flink konden verkorten en slagbomen sneller opengingen. Een nichebedrijf. Maar ik ontdekte daardoor ook dat ik het nog leuker vind om aan schaalbare dingen te werken. Daarom bouw ik nu aan platformen waarmee andere bedrijven AI kunnen toepassen. Dat past beter bij wie ik ben.’

Je verkocht Supplai in februari 2025. Hoe was dat?

‘Zakelijk prima, maar het proces van verkopen blijft verschrikkelijk. Zodra advocaten zich ermee bemoeien, verdwijnt de ziel eruit. Ik vind een bedrijf verkopen totaal niet leuk. Ik krijg energie van bouwen, niet van onderhandelen.’

‘We hebben geen regels, ik werk liever met mensen die zelf verantwoordelijkheid nemen’

Hoe geef jij leiding aan je teams?

‘We hebben eigenlijk geen regels. Regels bestaan vooral om managers een gevoel van controle te geven. Ik werk liever met mensen die zelf verantwoordelijkheid nemen. Ownership, daar gaat het om. Mijn teams hebben volledige vrijheid, zolang ze hun werk goed doen.’

Dat vraagt om volwassen mensen.

‘Klopt. In sollicitaties zeg ik altijd: verwacht niet dat ik je handje vasthoud. Ik ben doelgericht en soms vergeet ik over mijn schouder te kijken. Daarom zoek ik mensen die hun voldoening uit het werk zelf halen, niet uit complimentjes.’

Hoe stimuleer je zo’n cultuur van ownership?

‘Elke week organiseren we een Supplai me that Knowledge-sessie. Iemand vertelt dan over iets wat hij geleerd heeft: van cloudcode tot marketing. Kennis delen, ook met andere disciplines. Zo blijft iedereen nieuwsgierig en blijft iedereen leren. Leren is de kern van ondernemerschap.’

Wat betekent geld hebben en financiële onafhankelijkheid voor jou?

‘Vooral dat ik het nu makkelijker zou vinden om alles te verliezen. Omdat ik weet dat het niet zo belangrijk is. En omdat je gewoon opnieuw kunt beginnen, mocht het toch eens misgaan. Bovendien, we wonen in een land waar je altijd weer op je pootjes terechtkomt. Dat besef geeft vrijheid.’

Je klinkt nuchter, ben je dat ook?

‘Ja, ik denk het wel. Mensen noemen me pragmatisch. Maar ik heb ook mijn kwetsbare kanten. Als kind ben ik twee jaar gepest. Dat maakt je onzeker, maar het zorgt er ook voor dat je jezelf altijd wilt bewijzen. Die drang heeft me ver gebracht. Nu probeer ik meer te genieten van het moment.’

Wanneer voelt iets voor jou echt waardevol?

‘Als ik energie krijg van wat ik doe. Een leuke productsessie, een collega die een probleem oplost: dat soort dingen. Vroeger was ik alleen bezig met succes, nu meer met de betekenis van de dingen die je doet, voor jezelf en voor anderen.’

Wat maakt jouw AI-bedrijven bijzonder?

‘We proberen AI toegankelijk te maken. Met Visionplatform.ai kunnen klanten zelf van elke camera een slimme camera maken, zonder te programmeren. En Virtualworkforce.ai helpt mensen met hun e-mail-afhandeling: het leest, labelt en organiseert e-mails én schrijft conceptantwoorden. Ideaal, met name voor het afhandelen van procesmatig werk. Ons doel daarbij is niet om banen overbodig te maken, maar om mensen tijd terug te geven. Dat is de democratiserende kracht van AI.’

Wat gaat AI betekenen voor de toekomst van werk?

‘Het gaat een productiviteitsboost geven die we in decennia niet hebben gezien. Bedrijven die het als eerste echt goed toepassen, gaan hun concurrenten wegvagen. In Europa lopen we op dat vlak trouwens achter op Amerika en Azië. Niet door een gebrek aan talent, maar door onze versnipperde Europese markt en onze vrij conservatieve houding ten opzichte van innovatie. Een Amerikaan probeert gewoon, een Nederlander wil er eerst vier keer over vergaderen en een Duitser wel tien keer. Ook de vele regels zijn een risico: die remmen innovatie en drijven de kosten op. Daarom heb ik sinds een tijdje in India een slapende bv, voor het geval ik vanuit daar ooit verder wil. Dat zegt genoeg.’

Voor alweer een volgende stap … Sta jij ook weleens uit, zonder te ondernemen?

Lachend: ‘Dat weet ik niet. Als ik een jaar echt helemaal níks mocht doen, níét mocht ondernemen, zou ik waarschijnlijk in een hutje in de bergen gaan zitten. Gewoon eens kijken wat er gebeurt als ik niet altijd aansta. Misschien kom ik dan tot rust, of misschien word ik wel gillend gek. Geen idee. Het lijkt me wel heel leerzaam trouwens, maar ik ben het nog niet van plan.’

Wat hoop je dat mensen over tien jaar over je zeggen?

‘Ik zou het heel erg mooi vinden om een familiebedrijf te bouwen. Mijn droom zou misschien zijn dat ik ooit met mijn jongens samen kan ondernemen. En dat over zoveel jaar, als we terugkijken op de opkomst van de AI-industrie in Noordwest-Europa, dat dan een van onze bedrijven wordt genoemd als grondlegger, als een van de eerste succesvolle doorbraken.’

Zijn gedrevenheid en prestatiedrang zitten nog altijd diep. De Jong praat snel, denkt nog sneller en lijkt permanent onderweg naar een volgende ontdekking. Toch is hij nu anders, rustiger. Het vurige moeten heeft plaatsgemaakt voor balans. ‘Ik ben niet meer zo bezig met winnen’, zegt hij. ‘Ik ben nog steeds fanatiek en sta altijd aan, maar nu vooral om nieuwe dingen te leren. Dus áls ik ooit even stilsta, dan is dat vooral om te kijken hoever ik ben gekomen. En dan door.’