Wat betekent het om als vrouw een bedrijf te leiden dat én succesvol is én maatschappelijke waarde creëert? Zoals Mariëlle Smit (SJUMO) en Ratna Ho (Fraenck), twee van de 10 Women to Watch 2025. Aan de hand van tien stellingen delen zij openhartig hun dromen, ambities, twijfels en opvallend verschillende ervaringen.
Mariëlle Smit en Ratna Ho hebben een heel andere achtergrond, maar ook veel gemeen. Mariëlle (35), geboren in een Goudse ondernemersfamilie, begon op haar 21ste het uitzendbureau MME Hospitality en richtte daarna het succesvolle babyvoedingsmerk Mama Deli op, dat ze eind 2023 verkocht. Eind vorig jaar startte ze met haar tweelingbroer Niels een nieuw avontuur: SJUMO. Dit online only beddengoedlabel, afgeleid van jumeaux, Frans voor tweelingen, biedt zacht luxueus en duurzaam bedlinnen voor een optimale nachtrust. Daarnaast geeft ze onder de bedrijfsnaam Geheim van de Smit advies en coaching aan ondernemers met start-ups en scale-ups. Haar uitgangspunt: ondernemen is naast hard werken vooral ook heel leuk. Zeker als je daarmee het leven van mensen een beetje beter en mooier kunt maken.
Ratna Ho (37), dochter van Surinaamse ouders, is al sinds haar jeugd gefascineerd door het creëren en werken met textiel snijafval. Ze studeerde Fashion Design aan ArtEZ en deed haar master aan het gerenommeerde Central Saint Martins in Londen. Die opleiding staat bekend om de intensiteit. ‘Hell’s kitchen is er niks bij!’, zegt ze zelf. Ze werkte al vroeg met grote namen, van Kanye West en Tommy Hilfiger tot Lanvin en andere toonaangevende modehuizen. Direct na haar afstuderen ontwierp ze de showkleding voor een wereldtour van Armin van Buuren. Samen met haar toenmalige partner startte ze het bedrijf Fraenck, waarmee ze designtassen en -accessoires ontwerpt en produceert van restmaterialen. Dit leidde tot een B Corp-certificering. Sinds eind 2024 is ze 100 procent eigenaar en ze heeft collecties verzorgd voor het Wereld Natuur Fonds, Bever, Zeeman en NS. Verder adviseert ze bedrijven bij technische vraagstukken over textieltoepassingen, verwerking en duurzaam hergebruik van reststromen.
Beide vrouwen maken zich hard voor meer leiderschap, kwetsbaarheid en lef in vrouwelijk ondernemerschap. Daarmee verdienden ze dit voorjaar een vermelding op de lijst van 10 Women to Watch 2025. Genoeg redenen voor een gesprek rond tien prikkelende stellingen over ambitie, seksisme, vermogen, falen en jezelf zijn.
‘Vrouwelijke ondernemers moeten nog altijd harder werken voor succes.’
‘Daar ben ik het niet mee eens’, opent Mariëlle. ‘Zelf heb ik nooit een achterstand op mijn mannelijke ondernemers gevoeld. Daar moet ik gelijk bij zeggen dat ik waarschijnlijk een paar vinkjes mee heb. Om me heen hoor ik wel dat vrouwen zich vaker moeten bewijzen. Ik werk nu samen met mijn tweelingbroer en hoewel we in veel dingen op elkaar lijken, kijkt hij naar bepaalde zaken toch anders dan ik. Hij zit meer op data, ik meer op intuïtie en gevoel. Dat versterkt elkaar.’
Ratna: ‘Voor mij is dat heel anders. Ik ben vrij klein – 1.57 meter – zie er jong uit en ben van kleur. Mensen denken dan snel: wat schattig, ze probeert iets. Ik kreeg letterlijk te horen: “Jij hoeft alleen maar leuk te lachen, laat je compagnon het woord maar doen.” En ja, dat was een man. Als mensen zo naar je kijken, moet je twee keer zo hard knokken om te laten zien dat je weet waarover je praat. Eerlijk: dat raakt me nog altijd. Maar het maakt me ook scherp.’
‘Al met al denk ik dat je als man en vrouw allebei voor- en nadelen hebt’, vult Mariëlle aan. ‘En dat het er vooral om gaat hoe je je kwaliteiten inzet, kansen creëert en je plek opeist, zonder concessies te doen aan wie je bent.’
Mariëlle Smit:
‘Ik geloof dat je je vrouwelijke kant moet gebruiken, als een superpower’
‘Vrouwelijke ondernemers denken vaak te klein, doordat ze bang zijn om te falen.’
‘Ja, ik heb zeker faalangst’, erkent Mariëlle. ‘Van huis uit: we zijn enorm resultaatgedreven opgevoed. Vanbinnen weet ik precies wat ik wil, maar ik zal dat niet snel hardop uitspreken. Er zit altijd iets wat fluistert: doe maar gewoon.’ Dan, triomfantelijk: ‘Hoewel ik mijn ambities nooit erg heb uitgesproken, is het allemaal wél gelukt.’
Ook Ratna kent die faalangst: ‘Jarenlang kon ik mij verschuilen achter mijn ex-partner, destijds mijn compagnon. Hij nam het woord, hij durfde. Voor mij voelde dat veilig. Nu ik zelf het bedrijf moet runnen heb ik alle petten op en móét ik wel naar voren stappen. Dat is doodeng soms, maar ook bevrijdend. Die angst mag er zijn, maar wordt gelukkig steeds minder.’
‘Duurzaamheid is een luxe die je je pas kunt veroorloven als je bedrijf succesvol is.’
‘Nee, totaal niet!’, reageert Mariëlle. ‘Ik denk dat je vanaf het begin, als je een bedrijf opzet, daar al rekening mee moet houden en erbij stil moet staan. Dat hebben wij ook meteen gedaan. We noemen ons geen wereldverbeteraars, maar proberen aan alle kanten wel te kijken of we qua duurzaamheid ons steentje kunnen bijdragen. In onze eerste collectie werken we alleen maar met gerecycled materiaal. En bij de tweede collectie hebben we gekozen voor puur en alleen 100 procent natuurlijke vezels, afkomstig van duurzaam geoogst hout, voornamelijk eucalyptus, uit verantwoord beheerde bossen.’
‘Toch is de realiteit vaak weerbarstig’, merkt Ratna. ‘Wij werken uitsluitend met restmaterialen en produceren lokaal. Dat klinkt mooi, maar het betekent ook: hogere loonkosten, kleinere marges en meer overtuigingskracht richting klanten. Sommige van onze ontwerpen laten klanten nu toch elders produceren, in lagelonenlanden, simpelweg omdat het anders niet te betalen is. Dat snap ik. Duurzaam ondernemen vraagt om commitment en kapitaal. Het is geen luxe maar een keuze, elke dag opnieuw.’
Ratna Ho:
‘Je kunt niet alles oplossen met empathie, maar ik wil trouw blijven aan mezelf’
‘Een goed netwerk is belangrijker dan externe financiering.’
‘Beide even belangrijk’, vindt Ratna. ‘Mijn netwerk is goud waard. Via de businessclub van Vitesse leerde ik ABN AMRO kennen en die contacten hebben al veel deuren geopend. Maar zonder financiering kun je niet opschalen. Je hebt geld nodig om voorraad in te kopen, personeel te betalen, nieuwe collecties of lijnen te starten.’
‘Ik vind deze twee lastig te vergelijken, het één sluit het ander niet uit’, vult Mariëlle aan. ‘Ik heb altijd alleen met eigen geld gewerkt, zonder investeerders. Dat geeft vrijheid, maar het is niet de makkelijkste weg. Een goed netwerk is voor mij onmisbaar. Ondernemers om me heen, mensen die ik kan bellen voor advies of een doorverwijzing: het heeft me veel gebracht. Zoals ik zelf nu ook graag ondernemers help en begeleid. Maar voor groei kan extern geld keihard nodig zijn. Bij expansie naar het buitenland bijvoorbeeld, iets waar wij met SJUMO nu naar kijken.’
Ratna: ‘Netwerk is essentieel, maar geld is ook gewoon brandstof.’
‘Impact maken begint bij jezelf, pas dan kun je de wereld veranderen.’
‘Iets positiefs doen, iets terugdoen: voor mij ligt daar de kern van ondernemen’, zegt Ratna. ‘Weet je, mijn ouders verhuisden met niets van Suriname naar Nederland. We kregen steun van de gemeenschap, van de kerk, van de gemeente. Als kind zag ik hoeveel impact dat maakte. We werken met leerwerktrajecten en brengen mensen een stap verder. We hebben deelnemers uit de uitkering kunnen halen richting betaald werk. Dit is geen bedachte strategie, ik zie het als mijn taak om iets terug te geven.’
‘Impact maken zit niet alleen in grote gebaren’, benadrukt Mariëlle. ‘Ik vind het heel fijn dat we als bedrijf iets kunnen bijdragen om mensen beter te helpen slapen. Je hoeft het internet maar open te gooien om te ontdekken hoeveel mensen slaapproblemen hebben en wat voor invloed dat heeft op de gezondheid. Impact zit ook in de manier waarop je zakendoet, hoe je omgaat met mensen: eerlijk, transparant, op tijd betalen, helder communiceren. Dat wil ik ook mijn kinderen meegeven: houd je aan je waarden, ook als het spannend wordt.’
‘Vrouwelijke ondernemers worden vooral beoordeeld op hun bedoelingen, mannelijke ondernemers op hun resultaten.’
‘Zó herkenbaar’, zegt Ratna. ‘Ik heb vaak meegemaakt dat mensen bij de kennismaking denken dat ik vooral leuk creatief bezig ben. Alsof Fraenck geen serieus bedrijf is, met klanten en leveranciers en medewerkers. Dat vind ik frustrerend en motiverend tegelijk. Ik moet bij nieuwe contacten de ander vaak eerst overtuigen, voordat we tot de inhoud kunnen komen. Terwijl een man automatisch serieus wordt genomen.’
Mariëlle ziet dat anders: ‘Ik herken dat eerlijk gezegd niet zo. Misschien heb ik mazzel gehad, maar ik heb het zelf nooit op die manier ervaren. Ik kijk zelf juist vooral naar wat iemand neerzet, ongeacht of dat een man of vrouw is. Dus deze stelling raakt mij niet echt.’
Ratna: ‘Dat verschil is soms subtiel maar soms ook niet, maar het beïnvloedt wel hoe je wordt gezien, vaak nog voordat je überhaupt iets hebt gezegd.’
‘Als vrouwelijke ondernemer moet je je mannelijke kant ontwikkelen om serieus genomen te worden.’
Ratna, lachend: ‘Ja, dat zei mijn coach laatst ook: je moet harder worden! En hij heeft gelijk. Soms moet je je prijzen verdedigen, een grens trekken, een onpopulaire beslissing nemen. Je kunt niet alles oplossen met empathie, maar ik wil wel trouw blijven aan mezelf. Ik ben juist uit die keiharde fashionwereld gestapt omdat daar geen ruimte was voor zachtheid. Daar moet je over lijken gaan als je bij de top wilt horen. Met Fraenck kan ik werken op een manier die bij me past, volgens mijn eigen waarden.’
Mariëlle: ‘Nee, dat vind ik niet. Je moet je vrouwelijke kant juist omarmen. Wat ik wel hoor is dat het veel lastiger is om als vrouwelijke ondernemer investeringen op te halen. Maar ik geloof vooral dat je je vrouwelijke kant moet gebruiken om je te onderscheiden in die mannelijke ondernemerswereld, als een superpower!’
‘Grote dromen zijn alleen haalbaar als je financiële zekerheid hebt.’
‘Helemaal niet mee eens’, zegt Ratna. ‘Ik had niks toen ik begon en geloof dat als je weinig hebt, je creatiever en inventiever wordt. Werken zonder financiële zekerheid dwingt je om anders te denken. Die mindset heeft me sterker gemaakt dan geld ooit had gekund.’
‘Precies’, vult Mariëlle aan. ‘Wat je wél hard nodig hebt is discipline. Dat is volgens mij het belangrijkste ingrediënt voor succesvol ondernemerschap: discipline in alles. En dat je bij problemen niet terugschrikt, maar die ziet als uitdaging en denkt: dit ga ik oplossen. Dat is eigenlijk het allerleukste.’
‘Grote dromen bereik je alleen als je offers brengt.’
Mariëlle: ‘Ja, dat is wel waar. Ik heb door de jaren heen veel offers gebracht, me veel ontzegd. Meestal van harte, want dat is gewoon wat je kiest te doen. Waar ik wel echt spijt van heb, is dat ik in de beginperiode van mijn tweede bedrijf, in de periode dat mijn jongste dochtertje klein was, heel veel weg ben geweest. Van haar begintijd heb ik veel gemist. Dat zal me nu niet meer gebeuren.’
Ratna: ‘Heel herkenbaar! Als je onderneemt gaat alles naar je bedrijf: je tijd, je energie, je creativiteit, je rust, je privéleven. In het begin werkte ik avonden, weekenden, feestdagen zonder te stoppen. Mijn grootste offer was misschien wel mezelf steeds wegcijferen. Nu probeer ik dat anders te doen, maar het blijft balanceren.’
‘De beste ondernemers zijn zij die hun grootste angsten hebben overwonnen.’
‘Dan denk ik meteen weer aan die faalangst’, zegt Mariëlle. ‘Dat je je daar niet door moet laten verlammen, maar dat je die moet gebruiken, omarmen. Zodat die je motiveert om te laten zien dat je het wél kunt.’
Ratna: ‘Zichtbaar zijn vond ik doodeng. Ik vond het spannend om mijn stem te laten horen, op te komen voor mijn bedrijf en me in onderhandelingen vol uit te spreken. Want stel dat ik zou falen en iedereen zou het zien? Pas sinds ik het bedrijf zelf run, treed ik met volle overtuiging naar voren. Nog altijd spannend, maar het lukt. Dan denk ik: zie je nou wel, ik kan het wel.’