Na een jarenlange discussie ging de politiek in mei 2023 eindelijk akkoord met een nieuw pensioenstelsel (meer daarover leest u hier). Over dit nieuwe stelsel wordt veel gezegd en geschreven. Ook bij de deelnemers zelf bestaan hardnekkige misverstanden rond het onderwerp pensioen. In deze blog behandelen we er een aantal. Wat is feit en wat is fabel?
Als ik met pensioen ga is de pot leeg
Fabel: pensioenfondsen hebben de verplichting om voldoende vermogen beschikbaar te hebben om deelnemers een ‘levenslange’ uitkering te kunnen doen. Ze kijken daarbij niet alleen naar de korte termijn maar ook naar de langere termijn met een horizon van tientallen jaren. Pensioenfondsen staan onder streng toezicht van De Nederlandsche Bank. Elk fonds moet op een evenwichtige manier de belangen behartigen voor zowel jongeren als ouderen.
Het nieuwe stelsel is een casino pensioen
Fabel: deze term is eerder door de politieke partijen SP en PVV gebruikt om aan te geven dat deelnemers in het nieuwe stelsel veel meer risico zouden lopen. De suggestie wordt hiermee gewekt dat er in het nieuwe stelsel speculatief wordt belegd en in het huidige stelsel geen sprake is van risico. Dit is onjuist. Zowel in het oude als in het nieuwe stelsel zullen pensioenpremies worden belegd. Er is dus altijd sprake van een vorm van risico. Het effect op de hoogte van het pensioen kan in het nieuwe stelsel wel anders uitpakken (meer daarover leest u hier). Waarom geen nieuw stelsel zonder risico? Dat kan maar garanties kosten geld. Stel dat alle pensioenpremies op een spaarrekening wordt gezet. Het rendement daarop zal lager uitvallen dan het gemiddelde rendement op langjarige beleggingen. De pensioenuitkeringen zullen dan ook lager zijn en kans op indexatie zeer beperkt.
In het nieuwe pensioenstelsel is de uitkering onzeker(der)
Feit: In het huidige stelsel is de pensioenuitkering het uitgangspunt. Om deze toegezegde uitkering te kunnen nakomen worden door pensioenfondsen flinke buffers aangehouden. De hoogte van de buffers, en daarmee de financiële gezondheid van een pensioenfonds, wordt uitgedrukt in de dekkingsgraad ( meer daarover leest u hier). In het nieuwe stelsel is de toegezegde premie het uitgangspunt en is de hoogte van de uitkering onzeker(der). De hoogte is afhankelijk van de financiële markten. Deze zijn onzeker en de hoogte van de uitkering kan daarom fluctueren. Of er in de toekomst ook echt sprake is van grote fluctuaties is maar de vraag. Pensioenfondsen zullen ook in het nieuwe stelsel een buffer aanhouden (de ‘solidariteitsreserve’) en tegenvallers mag het fonds spreiden tot een periode van maximaal 10 jaar. Dit om grote schommelingen te voorkomen en daarmee het behoud van vertrouwen in ons pensioenstelsel.
Ik heb als deelnemer geen zeggenschap
Feit: in de meeste gevallen is de betreffende pensioenregeling het gevolg van afspraken tussen sociale partners (werkgevers en werknemers). Werknemers zijn wel indirect vertegenwoordigd maar hebben doorgaans een beperkte inspraak. Bij de grote pensioenfondsen is in het nieuwe stelsel vaak gekozen voor een zogenaamde ‘solidaire regeling’ (meer daarover leest u hier ). Uitgangspunt bij deze regeling is dat er net als in het huidige stelsel nog steeds op collectieve wijze wordt belegd. De deelnemer heeft daarmee geen zeggenschap over de invulling van de beleggingskeuzes. Bij een beperkt aantal fondsen is gekozen voor een ‘flexibele premieregeling’ waarbij iets meer individuele keuzevrijheid wordt geboden. De deelnemer is echter nog steeds afhankelijk van de keuzemogelijkheden die het betreffende pensioenfonds biedt.
Mijn pensioen is minder dan de betaalde premie
Fabel: u (en uw werkgever) betaalt maandelijks een premie voor uw pensioen. Ontvangt u deze premie in de toekomst wel terug? Welk pensioen u terugkrijgt van de betaalde premies is afhankelijk van meerdere factoren zoals het pensioenfonds (of verzekeraar) waar de werknemer is aangesloten maar ook de behaalde beleggingsresultaten en gemaakte afspraken in de betreffende pensioenregeling. Pensioenfondsen hebben als doel om na pensionering het pensioen uit te keren aan hun deelnemers. Omdat pensioenfondsen rekenen met een lange beleggingshorizon worden deze premies belegd. Het (gemiddelde)rendement zal daarom hoger zijn dan bijvoorbeeld een spaarrekening. Er zijn wel verschillen in behaalde rendementen per pensioenfonds. U ontvangt een pensioen zolang u (en/of uw partner) leeft. Uitgaande van een gemiddelde levensverwachting zal het pensioenfonds zo’n twintig jaar uitkeren. Daarnaast zal de werkgever een flink deel van de premies voor de werknemer betalen. Er zijn verschillen maar de deelnemer ontvangt gemiddeld drie keer meer aan pensioen dan er aan premie is ingelegd.
Mijn pensioen staat vast
Fabel: u heeft op of rond pensioendatum meer keuzes dan u mogelijk in eerste instantie zou denken. U stopt bijvoorbeeld eerder met werken en laat uw pensioen eerder ingaan. Of u blijft juist langer doorwerken. U kunt er ook voor kiezen om de eerste jaren een hoger pensioen te laten uitkeren. Er zijn dus diverse mogelijkheden om uw pensioen aan te passen aan uw persoonlijke wensen en omstandigheden (meer daarover leest u hier)
Pensioen bij een verzekeraar is wel gegarandeerd
Feit en fabel: uw pensioen is ondergebracht bij een verzekeraar. Net als bij een pensioenfonds is er vaak geen sprake van een garantie. Ook hier zal de hoogte van de uitkering afhankelijk zijn van verschillende factoren als het te behalen rendement op beleggingen, de kosten en de te verwachten levensverwachting. Er zijn producten bekend die wel een garantie bieden maar daarvan zijn de kosten meestal wel hoger en het te verwachten kapitaal lager. Op het moment dat u met pensioen gaat kunt u meestal wel kiezen voor een volledig gegarandeerde ‘levenslange’ uitkering. Is uw pensioen opgebouwd bij een pensioenfonds in de eerdergenoemde ‘flexibele premieregeling’, dan mag u op pensioendatum alsnog kiezen voor de aankoop van een gegarandeerd pensioen bij een verzekeraar. Bent u deelnemer in de bovengenoemde regeling en ontvangt u al pensioen? U krijgt dan op het moment van omzetting naar het nieuwe stelsel de kans om uw pensioen alsnog bij een verzekeraar onder te brengen en te kiezen voor garantie.
Wij hopen u hiermee wat meer inzicht te hebben gegeven over de waarheid en misvattingen over pensioenen.