Robert-Jan van Ogtrop is een ervaren internationale ondernemer en investeerder. Hij gelooft sterk in de waarde van de natuur als inspiratie voor die nieuwe businessmodellen. In dit verband is hij chairman van African Parks, oprichter van de Foundation for Natural Leadership (FNL) en chairman en oprichter van Circle Economy. Deze social enterprise is gericht op de praktische en schaalbare implementatie van de circulaire economie. Daarnaast investeert hij in duurzame bedrijven en fondsen.
‘Wij hebben de aardbol te leen van de volgende generatie’
Iedereen heeft het erover: duurzaamheid. Maar hoe ziet een duurzame wereld er in de praktijk uit? In de eerste editie van deze interviewreeks: de circulaire toekomstvisie van Robert-Jan van Ogtrop.
‘Duurzaamheid is een containerbegrip. Iedereen weet dat wij er iets mee moeten, maar niemand weet wat dat concreet betekent. De wereld heeft behoefte aan een herziening van het huidige economische model. Voor de industriële revolutie was de wereld redelijk circulair, dat is nou eenmaal hoe de natuur zich van origine beweegt. De laatste tweehonderd jaar zijn wij doorgeschoten naar een lineaire economie. Dat betekent: take, make, waste én kortetermijndenken zonder langetermijnvisie. Ik ben zelf ook lange tijd het product geweest van onze lineaire economie. Ik heb er in rondgelopen, ik heb erin gewerkt. Totdat ik besefte dat er echt iets moest veranderen.’
Systematische verandering
‘In principe hebben wij de aardbol te leen van de volgende generatie, maar zo gedragen wij ons niet. Wij zijn hard bezig om alle grondstoffen op te maken. Daarnaast produceren wij bergen afval. In de circulaire economie bestaat geen afval. Het einde van de ene cyclus is de voeding voor de volgende cyclus. Daar moeten wij weer naar terug. Dat gaat om een systematische verandering, het systeem tweaken is niet genoeg. Dat heeft tijd nodig.’
Shared economy en recycling
‘Er zijn ook goede ontwikkelingen. Neem MRI-scans. Vroeger werden ze gemaakt om na twee jaar kapot te gaan, dan werden ze weggegooid door ziekenhuizen. Philips heeft nu een model ontwikkeld waarin zij eigenaar blijven van de machines. Ze verkopen alleen diensten en verhuren het apparaat. Dan wordt het ineens interessant om machines te ontwikkelen die twintig jaar meegaan. Als ze ermee ophouden, gaan ze terug naar de fabriek en worden ze omgebouwd in plaats van weggegooid.’
‘Recycling is een onderdeel van de circulaire economie, maar zeker niet alles. Een circulaire wereld betekent ook een shared economy. 92 procent van de auto’s staat stil, omdat wij zonodig een Mercedes of BMW voor de deur moeten hebben. Ik zie een wereld waar een fractie van alle auto’s op parkeerplaatsen staat en zelfrijdende auto’s met een Ubertechnologie zorgen voor efficiënte mobiliteit.’
Alle ingrediënten aanwezig
‘Op het gebied van duurzaamheid en energie moeten wij echt een inhaalslag maken. Als het om circulariteit gaat, behoort Nederland wel tot de koplopers van de wereld. Onze regering streeft ernaar om in 2050 volledig circulair te zijn. Het is een voordeel dat wij een klein land zijn, een systeemverandering is hier makkelijker dan in de VS. Alle ingrediënten zijn aanwezig. Toch weet de gemiddelde persoon op straat niet wat een circulaire economie is. De eerste stap is: anders naar productiemiddelen kijken. Daarom hebben wij bevlogen leiders nodig; mensen die het goede voorbeeld geven. De overheid kan veel doen als het om belastingen gaat. Maar wij kunnen pas écht iets bereiken als alle disciplines samenwerken: de overheid, het bedrijfsleven, de wetenschap en de media. Gelukkig zijn er veel mensen, waaronder ikzelf, die de rest van hun leven strijden voor een circulaire wereld.’
