De overgang naar een duurzame economie is volop gaande. Hoewel de toekomst zich niet laat voorspellen, schetsen klimaatscenario’s wel waardevolle perspectieven. Hoofdeconoom Sandra Phlippen legt uit hoe ABN AMRO ondernemers en particulieren helpt hun weg te vinden.
Verduurzaming draait om het leefbaar houden van onze planeet en maatschappij. Het besef groeit van het belang en de urgentie. Klimaatverandering vormt een groot economisch risico, maar biedt ook volop kansen, zegt Sandra Phlippen, hoofdeconoom van ABN AMRO. Economische analyses en bijbehorende klimaatscenario’s helpen bank en klanten om de impact van deze ontwikkelingen te duiden. ‘We begonnen met één klimaatscenario, inmiddels maken we er drie of vier en waarschijnlijk volgen er nog meer’, zegt Phlippen. De scenario’s laten zien hoe de economie naar verwachting reageert op zaken als een forse stijging van de CO₂-prijs, wereldwijde opwarming en een stijgende zeespiegel.
Doormodderen
‘We proberen in ons macromodel het effect van dit soort veranderingen op bedrijven, huishoudens en de hele economie te vatten. De bank wil weten: wat betekent bijvoorbeeld een disorderly transition voor onze klanten? Dat is een scenario waarin we eerst blijven doormodderen, zoals nu, maar vervolgens – door rechtszaken, technologische innovatie of streng beleid – plotseling in een versneld verduurzamingstraject terechtkomen.’
Ze schetst een situatie waarin bedrijven die veel fossiele energie gebruiken en veel CO₂ uitstoten zwaarder worden belast. ‘Hun kosten stijgen, waardoor winstmarges onder druk komen te staan en de kans op faillissement toeneemt.’ Ook huishoudens merken dit: tanken wordt duurder en wie niet in een energiezuinig huis woont, voelt dat in de portemonnee. ‘Consumenten gaan dan ander gedrag vertonen, zoals bezuinigen. Ook dat effect nemen we mee in het model.’
Nog veel te doen
De scenario’s maken duidelijk hoe urgent en gelaagd de energietransitie is en welke rol bedrijven, consumenten en de bank daarin spelen. Europa is goed op weg. ‘In 2024 verminderde de Europese industrie haar emissies met 14 procent, dankzij het goed functionerende emissiehandelsstelsel.’ De CO₂-prijs, die bedrijven betalen voor het recht om uit te stoten, is afhankelijk van vraag en aanbod. Dat maakt emissiehandel een krachtig marktinstrument tegen klimaatverandering.
In volle gang
De verduurzaming is in volle gang, zegt Phlippen. ‘Als de wereld eruitzag zoals Europa, dan zouden we wereldwijd uitkomen op een gemiddelde temperatuurstijging van 1,8 graden. Maar de wereld is natuurlijk groter dan dat. In werkelijkheid stevenen we af op een temperatuurstijging van 2,7 graden.’ Er is dus nog veel te doen, ook in Nederland, want: ‘De emissiereductie bleef in 2024 steken op 2,3 procent.’ Dat komt deels door het Europese emissiehandelssysteem, dat technisch goed werkt maar Nederlandse bedrijven weinig prikkels geeft om te vergroenen. ‘Ons bedrijfsleven is vrij efficiënt en wordt daardoor pas laat geraakt.’ De oplossing? Een CO₂-heffing. ‘Die dwingt bedrijven te investeren in emissiereductie, omdat niets doen dan niet langer kosteloos is.’
Verplicht investeren
De technologische oplossingen zijn er al, benadrukt Phlippen. ‘Er staan talloze bedrijven klaar met technologieën voor emissiereductie, zoals schone productie, waterstof en efficiëntieverbeteringen. Maar zij kunnen pas opschalen als uitstoters verplicht worden te investeren.’ Dat de technologische kant vaak wordt onderschat, vindt ze frustrerend. ‘Kijk naar Texas: zelfs in de VS, waar de overheid de energietransitie soms tegenwerkt, maakt de private sector al de omslag. Hernieuwbare energie wordt snel goedkoper, wat nieuwe kansen schept. Ontzilting van zeewater, ooit veel te duur, wordt met overvloedige zonne-energie ineens rendabel.’
Economisch logisch
Wie twijfelt aan een snelle transitie, vindt in de geschiedenis bewijs dat het kan. ‘In de jaren zestig schakelden we razendsnel over van kolen naar gas’, zegt Phlippen. ‘Dat was economisch logisch: kolenmijnen konden niet meer concurreren met import en we vonden gas in Groningen. De belangen vielen toen samen.’ Die overgang had ook schaduwkanten, waaronder massaontslagen. ‘Voor Limburgse mijnwerkers was het keihard.’ Het is dus zaak oog te hebben voor de sociale impact. ‘We moeten zorgen voor een eerlijke transitie, waarbij iedereen kan meekomen.’
Oplossingen tegen uitstoot
ABN AMRO wil uitstoters en oplossingen samenbrengen, zegt Phlippen. ‘Tijdens het World Tennis Tournament 2026 nodigen we opnieuw zeshonderd ondernemende klanten uit. We kennen hun productieprocessen en duurzaamheidsvragen en brengen hen daar in contact met aanbieders van oplossingen en onze bankiers die financiering mogelijk maken.’ Het ABN AMRO Open vindt in februari plaats.
Impactbeleggen
Ook private-bankingklanten, onder wie vooral ondernemers en vermogende particulieren, kunnen een belangrijke rol spelen in de transitie. De bank biedt diverse opties voor ESG- en impactbeleggen. Maar er is meer mogelijk, zegt Phlippen. ‘Denk aan financiering ophalen bij beleggende klanten en die inzetten voor transitieleningen als bijdrage aan de decarbonisatie van bedrijven.’ Ook ziet ze kansen voor samenwerkingen bij de verduurzaming van vastgoed van klanten. ‘Je kunt het verduurzamen van woningen versnellen door woningbezitters, gespecialiseerde verduurzamingsbedrijven en beleggers met elkaar te verbinden.’
Werelden verbinden
Voor Phlippen is het duidelijk: de overgang naar een duurzame economie biedt volop kansen, zeker gezien de snelle technologische innovatie. Overheidsramingen houden daar nog onvoldoende rekening mee, terwijl innovatie de transitie juist kan versnellen. Voor haar kan het niet snel genoeg gaan. ‘We hebben klanten die willen verduurzamen en bedrijven met de oplossingen. Als wij die werelden kunnen verbinden, doen we waarvoor we op aarde zijn.’
Ook interessant
Heeft u een vraag over dit artikel?
De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.