Belastingaangifte: middelingsregeling bij sterk wisselende jaarinkomens

Wanneer middelen?

Hebt u in 2022 of in een ander recent jaar een veel hoger of veel lager belastbaar inkomen in box 1 dan in andere jaren? Dan kan ‘middeling’ voor u wellicht voordelig zijn. Het belastingstelsel in box 1 kent een oplopend tarief.  Hebt u sterk wisselende inkomens, dan kan dit tot gevolg hebben dat in een jaar waarin u veel verdient, uw belastbaar inkomen in box 1 voor een (groot) deel in een hogere belastingschijf valt. In een jaar waarin u minder verdient, laat u misschien een deel van een lagere schijf onbenut. Door te middelen, betaalt u mogelijk minder inkomstenbelasting. Dit houdt in dat u van drie aaneengesloten jaren de verschuldigde belasting berekent uitgaande van het gemiddelde inkomen in die drie jaren. Als de totaal te betalen belasting over het middelingstijdvak daardoor lager uitvalt, kunt u om een teruggaaf vragen aan de Belastingdienst.

Aandachtspunten bij de middelingsregeling

Voor de middelingsregeling zijn de volgende  aandachtspunten en voorwaarden van belang:

• U kunt de middelingsregeling aanvragen voor een tijdvak van drie aaneengesloten jaren.
• U mag zelf kiezen voor welke jaren u wilt middelen, maar er mag geen overlap zijn met een ander middelingstijdvak. Als u middeling bijvoorbeeld hebt toegepast over de jaren 2017, 2018 en 2019, dan mag u op zijn vroegst weer middelen over 2020, 2021 en 2022.
• De aanvrager moet over alle drie jaren van het gekozen middelingstijdvak belastingplichtig zijn geweest voor de Nederlandse inkomstenbelasting.
• U moet het verzoek indienen binnen 36 maanden nadat de aanslag inkomstenbelasting van het laatste middelingsjaar definitief geworden is (binnen zes weken na de dagtekening van de definitieve belastingaanslag).
• Bij de berekening van de eventueel te veel betaalde belasting wordt uitgegaan van de inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen in box 1, eventueel verminderd met de extra belasting in verband met aftrekposten in de hoogste tariefschijf. Heffingskortingen worden niet meegenomen.
• Als in een jaar het box 1-inkomen negatief was, wordt voor middeling uitgegaan van een inkomen van € 0.
• Er geldt een teruggaafdrempel van € 545. Dit bedrag komt in mindering op het terug te vragen bedrag.
• Als u tijdens het middelingstijdvak de AOW-leeftijd bereikt, wordt voor de herrekende belasting van het gehele tijdvak uitgegaan van de tarieven voor niet-AOW gerechtigden.

Voorbeeld

Om het bovenstaande te verduidelijken, vergelijken we de situaties van Fahrid (60) en Anne (35). Fahrid is begin 2021 gestopt met werken en ontving een mooie ontslagvergoeding. Hij had in dat jaar een veel hoger inkomen dan daarna. Anne had een gelijkmatig inkomen.

Ondanks dat ze in deze drie jaren allebei in totaal € 165.000 hebben verdiend, heeft Fahrid door de sterke wisseling van zijn inkomen € 7.053 meer belasting betaald dan Anne. Waar komt dit verschil nu door?

Fahrid verdiende in 2020 zoveel dat een groot deel van zijn inkomen in de hoogste schijf viel. In 2020 was het tarief in deze hoogste schijf 49,5% voor zover het belastbaar inkomen hoger was dan € 68.507.

Annes inkomen werd steeds volledig binnen de eerste tariefschijf belast en betaalde daardoor minder inkomstenbelasting, ondanks dat ze in die drie jaren gemiddeld evenveel verdiende als Fahrid.

Voor de situatie van Fahrid biedt middeling uitkomst. Na aftrek van de teruggaafdrempel heeft Fahrid recht op een teruggaaf van € 7.053 – € 545 = € 6.508. Hiervoor moet Fahrid een verzoek indienen via een speciaal formulier van de Belastingdienst.

Afschaffing middelingsregeling

Inmiddels is de middelingsregeling afgeschaft via het Belastingplan 2023. Het laatste tijdvak waarover gemiddeld kan worden betreft de jaren 2022–2024. Voorlopig kunt u dus nog van deze regeling gebruikmaken.

Tot slot

Bij sterk wisselende inkomens kan het voordelig zijn om gebruik te maken van de middelingsregeling, zolang deze nog bestaat. Bespreek dit met uw fiscaal adviseur.