Corona en de impact op ondernemers, met Philip van Zuylen van Nijevelt

In Corona en de impact op ondernemers praten we met Philip van Zuylen van Nijevelt, bestuursvoorzitter van familiebedrijf Duinrell. De poorten gaan langzaamaan weer open van het grootste waterpark van de Benelux. Wat is de impact van de coronacrisis op Duinrell? En: rijmt de anderhalvemetersamenleving wel met de recreatiesector?

Het moment dat jullie helemaal open gaan komt dichterbij. Het is vandaag 12 mei dus jullie vakantiepark is alweer open en vanaf volgende week is er ook weer waterpret in jullie park. Om jullie oude slogan er even bij te halen: daar kikkeren jullie van op, of niet?

Nou dat zeker, daar kikkeren we enorm van op. Maar open is wel anders open dan vroeger open, dat is met heel veel beperkingen. Maar we kunnen weer gasten ontvangen en dat is wel heel erg prettig.

Wat overheerst er nu? Blijdschap, opluchting?

Ja dat is heel gek. Wij zijn natuurlijk in de winter bezig om alles heel mooi te maken, verbeteringen etc. Dan komt het moment dat wij klaar zijn om gasten te ontvangen. Daar werk je heel lang naartoe en opeens kan dat dan niet. Dan loop je eerst door het park heen en er zijn geen mensen, je hebt ook geen zicht op hoe lang het gaat duren tot je weer open mag. Op het moment dat wij hoorden dat we volgende week open mogen, dan loop je door het exacte hetzelfde park met een hele andere mindset. Iedereen bij ons is nu super gemotiveerd en super blij dat we weer gasten mogen ontvangen. Want uiteindelijk doe je het daarvoor. We hebben een enorm blij gevoel allemaal.

Bijna twee maanden dicht geweest, wat voor een pijn heb je dan als bedrijf?

Het enge is: wij zijn een familie bedrijf. Wij zijn een ongelooflijk conservatief en solide bedrijf met geen financiering en veel vlees op de botten. Ondanks dat, merk je dat de impact die het bij ons had gigantisch is. Dan moet ik wel eens denken, stel je betaalt rente en aflossing, dan gaat het kei hard de verkeerde kant op. Nogmaals, gelukkig hebben wij een familie die ook sterk is die kan helpen. Maar het gaat kei hard, die impact is gigantisch.

Wat is die impact van deze ciris op jullie? Je zegt net dat jullie er keihard voor werken om het helemaal voor elkaar te krijgen op het moment dat het zonnetje weer gaat schijnen en dan kan je niet open. Dan ben je twee maanden dicht, wat is dan de impact?

Het eerste ding is, wat wij heel belangrijk vinden, dat wij een probleem hebben en dat dat niet iemand anders zijn probleem is. Dus we moeten met een hele zuivere manier er mee om gaan van wat is ons probleem en wat is van iemand anders? Dan begint het natuurlijk heel simpel, wij zijn ondernemers en dit gebeurt, dat is niet het probleem van onze medewerkers. We moeten dus zorgen dat we de medewerkers allemaal in dienst kunnen houden, dat is stap één. En heel simpel, de medewerkers zijn de grootste asset van ons bedrijf. Gemotiveerde, betrokken, leuke mensen die al heel lang bij ons werken. Dus dat is één. Dan heb je leveranciers, aannemers en onderaannemers, ook daar willen we absoluut aan onze verplichtingen kunnen voldoen en niet onze problemen elders neerleggen. Dat is het eerste, dat heb ik gedaan. Dat leer je wel van, je gaat heel anders naar je cijfers kijken, je gaat heel anders naar je administratie kijken. Je gaat er ook veel dieper in. Toen hebben we een worst-case scenario gemaakt: wat nou als we tot oktober dicht blijven, wat nou als we dan wel open mogen maar volgend jaar ook nog met beperkingen? Dus waar ligt de het kantelpunt? Welke acties neem je dan? Beslissingen die je nu alvast moet nemen. We hebben het heel simpel, je hebt een paar knopjes en die zet je uit. Uiteindelijk kan je die knopjes ook weer omhoog schakelen. Dat hebben we heel snel gedaan, ook omdat we een heel goed en betrokken team hebben. Iedereen kijkt tegelijk van jongens wat kunnen we en wat niet. Dat is achter de rug en nu is het weer opstarten.

Ik hoor u iets zeggen over scenario’s. Worst-case scenario’s. Jullie zijn een familiebedrijf, die worden alom geprezen dat ze veel vet op de botten hebben, dat zei je net zelf ook al. En het aankunnen van financiële stormen, maar dit. Dit is in jullie bestaan natuurlijk helemaal uniek, dat jullie gewoon twee maanden dicht moeten.

Ja dat is inderdaad uniek. En dicht moet: als je van te voren weet dat je twee maanden dicht moet, dat is toch wel iets anders dan twee maanden dicht en niet weten wanneer je open kan. Dus dat is een enorme impact. Dan denk ik dat het ook weer als je een bedrijf runt, dat je als familie een bepaald risicoprofiel hebt. Dat heb je zakelijk, maar dat heb je ook privé. In een familiebedrijf dat al zolang bestaat en dit dan gebeurt, dan zie je meteen dat aandeelhouders klaar staan. Dat staan we ook en dat geeft rust. Daarom los van het bedrijf, mijn vader die helaas twee jaar geleden is overleden, die zei ook: “mijn trouwring is niet te koop en Duinrell is niet te koop”. Dus los van het bedrijf is het ook een familiebezit wat zolang in de familie zit, dus daar sta je dan echt voor klaar en dat maakt het ook wel echt gemakkelijk.

Jullie hebben niet zo lang geleden fors geïnvesteerd, dat zijn zaken die op de lange baan geschoven worden? Investeringen bedoel ik dan.

Ja, maar wij sparen en dan gaan we pas investeren. Dus natuurlijk hebben we de projecten waar we mee bezig waren stil gezet, als je dan zicht hebt op een andere toekomst, dan pak je dat weer op. Maar het nadeel was dat Corona in het slechtste moment voor onze branche kwam. In de winter geven we geld uit en dan zitten we qua cashflow in een dal en dan moet het binnenkomen. Alles was klaar dus we zaten qua cash in een dal, maar we konden ook gasten gaan ontvangen dus we konden alles ook snel weer gaan starten.

We hebben het nu onder de pijn van een onderneming, maar wat is de pijn van een ondernemer in een crisis zoals deze? Ik heb al eerder gevraagd aan andere ondernemers: hoe sta je ’s ochtends op?

Nou het gekke is, ik was heel onrustig de eerste tien dagen, toen we nog niet duidelijk een worst-case scenario hadden, die je van zes kanten bekeken hebt zeg maar. Op het moment dat we dat hadden zeiden we van luister eens, dit is het worst-case scenario dat er kan gebeuren en dan is dit de consequentie, dan gaf het eigenlijk wel rust. Dan weet je op een gegeven moment waar je als familie voor staat en je weet ook als het dan beter gaat, dan valt het alleen maar mee. Het is een ontzettende uitdaging moet ik zeggen. Ik heb heel veel steun gehad van al onze medewerkers, die ongelooflijk flexibel waren, met z’n allen de schouder eronder zetten. Dat is uniek om te zien. Tegelijkertijd is het uniek om te zien hoe bepaalde leveranciers ongelooflijk met je meedenken. Dat is hartverwarmend, er zijn ook wel hier en daar partijen die dat minder deden. Ik heb wel eens gezegd dat in zo een situatie de grondverf echt naar boven komt. Je hebt partijen waar de grondverf boven komt, dat vergeet je ook niet weer. Dus het is leerzaam, het is een ongelooflijke uitdaging om het zo goed mogelijk te doen. Het klinkt gek, maar het had ook wel een paar leuke aspecten. De saamhorigheid was heel sterk. Iedere dag was best heel spannend. Alles gaat veel sneller. Ja, het had ook wel wat leuks. Dat kan ik nu zeggen omdat ik weet dat we weer open kunnen. Als het in het vuur was geweest, dan had ik het niet zo gezegd.

Nee dat snap ik, voor een ondernemer zijn het moeilijke tijden, maar het zijn ook tijden waarin je je  kunt onderscheiden, waar ook je creativiteit gevraagd wordt. Dat is dan ook weer het leuke van ondernemen, kan ik me zo voorstellen.

Ja, absoluut. Het jammere is dat we volgens mij een jaar á anderhalf jaar stil staan. Ons werk is ook hoe kan je ieder jaar ervoor zorgen dat dingen mooier worden? Hoe maak je dingen leuker? Dat staat stil. Hierna gaat het een beetje saai worden en dat is jammer.

Jullie gingen van een worst case scenario uit. Hebben jullie ooit aan het voortbestaan getwijfeld?

Ik zal je zeggen, ik heb niet aan het voortbestaan getwijfeld. Maar wel heel erg rekening gehouden dat de familie serieus zou moeten bijspringen. En dan heb je dus ook in privé een bepaald risicoprofiel. Op het moment dat je denkt het zou zomaar kunnen dat wij moeten bijspringen, dan ga je in je risicoprofiel privé ook iets aanpassen, om dat wel te kunnen doen. Het is een familiebedrijf, mijn grootvader is in 1935 begonnen. De oorlog hebben we meegemaakt. Nu maken we dit mee. Ja, daar sta je dan als familie. Als dat eens in de generatie gebeurt, dat hoort er dan ook een beetje bij. Ik heb nooit getwijfeld, nee. Mijn grootste zorg was dat ik mensen zou moeten ontslaan, dat zou ik echt afschuwelijk vinden.

Vorige week spraken we de familie achter Molecaten. Een klein beetje hetzelfde schuitje natuurlijk, recreatie- en vakantieparken. Zij hadden, uiteraard met de RIVM-regels in acht, wat meer contact met elkaar. Hoe is dat bij jullie? Jullie hebben ook nauw contact als familie lijkt mij?

Wij zijn lid van de club van 11. Dat is de brancheorganisaties van de attractieparken. Mijn vader is deze onder andere begonnen met meneer van Hoof, van Burgers’ Zoo. In de tijd van de autoloze zondag in de oliecrisis. Dat was natuurlijk een grote bedreiging. De club van 11 bestaat nog steeds, daarvan zijn inmiddels veel meer bedrijven lid van. Grote musea ook. Daar hebben we natuurlijk heel veel contact mee, wij trekken gezamenlijk op. Met elkaar hebben wij heel veel ervaring gedeeld. En gezamenlijk een plan gemaakt voor als wij weer open kunnen, want veiligheid staat bij ons bovenaan. Dus als we open kunnen, dan moet dat op een veilige manier gebeuren.

Als familie is het wat moeilijker om elkaar nu fysiek te zien, maar ik kan mij wel zo voorstellen dat nu er echt beslissingen genomen moeten worden over worst-case scenario’s, dan wordt daar nauwgezet over in contact getreden? Ik zie normaal gesproken een keukentafel voor me, maar dat zal nu even niet gaan lijkt mij.

Heel simpel, maar als familie heb je de vruchten en het dividend dat je kan uitkeren. Maar je hebt ook een verantwoordelijkheid. Dus op het moment dat zoiets gebeurt, dan is het vanzelfsprekend voor de aandeelhouders en de nauw betrokkenen,  dat je er dan voor je bedrijf en medewerkers staat. Dat is eigenlijk helemaal geen issue geweest. Het scheelt natuurlijk ook wel dat we in een branche zitten, die goed liep. Dit gebeurt, straks is het achter de rug, en de vraag naar vakantie is er. En wordt misschien nog wel groter. Misschien een beetje makkelijk praten, maar we gaan er wel vanuit dat de business straks weer zal lopen. Als wij al in een business zaten die heel moeilijk was, en dit gebeurt, ja dan wordt het anders. Maar we waren een gezond bedrijf, we zitten in een gezonde branche, als dit achter de rug is dan draaien we weer.

Zo meteen horen we van jou wat jij als tip hebt voor andere ondernemers. Toch nog even, je haalde net zelf veiligheid aan. Als straks de anderhalve meter samenleving daadwerkelijk een nieuw normaal blijkt te zijn, hoe gaat dat eruit zien voor jullie?

We hebben gezamenlijk met de club van 11 een plan gemaakt, en ieder lid heeft dat plan weer toegespitst op iedere unieke situatie. Dat gaat van wachtrijen, winkeltjes, horeca, tot ontruimen. Dat is allemaal gemaakt. Ik denk dat dat ook een van de redenen is dat wij open mogen, bij ons willen mensen naar buiten en willen wat gaan doen. Bij ons is dat gecontroleerd. We hebben natuurlijk overal medewerkers en personeel. Die kunnen controleren of het gehandhaafd wordt. Het is dus eigenlijk een hele gecontroleerde omgeving. Wij hebben ook met zijn allen afgesproken dat de capaciteit die wij normaal hadden, door de helft gaat. Alleen maar mensen die vooraf tickets hebben gekocht. Wij weten dus precies hoeveel mensen we dan aankunnen, omdat op een veilige manier te doen.

Aan de poort kan je niet meer een kaartje kopen dus?

Nee, precies.

Is dat voor jullie en voor jullie sector houdbaar? Ik neem aan dat je uitgaat van een aantal gasten dat je kan ontvangen. Als dat door de helft gaat, is dat toch wel fors.

Dat is zeker fors. Zeker ook omdat wij in loonkosten niet zoveel kunnen. Ik denk dat je meer mensen nodig hebt om dit in goede banen te leiden, dan wanneer je twee keer zoveel bezoekers hebt waarin die anderhalve meter niet van toepassing zou zijn. De loonkosten zullen stijgen. Ja, dat hangt ook heel erg af van de financieringsstructuur van bedrijven. Bij ons is het een combinatie tussen dagrecreatie en verblijfsrecreatie. Nogmaals, we zijn een gezond bedrijf. Het wordt geen winst dit jaar, dat is helder. Maar hopelijk iets minder verlies.

Welke voorzorgsmaatregelen hebben jullie nog verder genomen? Extra hekken en dat soort zaken?

Eindeloos. Hekken, wachtrijen aangepast in attracties, punten waar je je handen kunt wassen. Maar dat was wel fijn om samen te doen met de club van 11 en al die toeristische bedrijven die daar lid van zijn. De hele evenementenbranche is natuurlijk best wel flexibel. We moeten natuurlijk heel snel op dingen kunnen inspelen. Het zijn natuurlijk hele positieve optimistische mensen. Alles bij elkaar hebben we toch in een aantal weken op ieder detail hele goede stappen kunnen nemen. We kunnen gefaseerd opstarten, dat is ook belangrijk. We hebben bepaalde doelgroepen, gezinnen die samenwonen kunnen komen. Het zijn 80.000 kleine dingetjes die ervoor moeten zorgen dat het allemaal op een veilige manier gebeurt.

Echt detail werk wat dat betreft.

Enorm detailwerk.

Nou is het zo dat we weer mondjes aan open gaan. Er zijn versoepelingen. Als straks nou blijkt dat toch die cijfers weer tegenvallen en de teugels weer wat strakker aan gaan trekken. En gaan we weer dicht. Zijn dat ook worst-case scenario’s? Twee maanden is al erg genoeg.

Dat vind ik het lastige, we hebben natuurlijk op het moment dat het uitbrak al een aantal vakantie- en seizoen medewerkers aangenomen. Die nog niet hadden gewerkt en nog niet een contract hadden. Daaraan zijn we onze verplichting nagekomen. Ongelooflijk hoe die mensen zich zo flexibel hebben ingezet. In werkgroepjes om alle punten op de i te zetten. Er hebben een heleboel mensen dingen vanuit huis gedaan. Maar ja, gaan wij dan nu straks een heleboel mensen aannemen en dan na twee maanden misschien weer af moeten schalen? Dat is heel lastig.

Dat is heel lastig om in te schatten nu natuurlijk.

Ja, dat is heel lastig inschatten. We moeten kijken hoe we dat gaan oppakken.

Philip, ik kan je alleen maar bedanken voor je tijd. Ik wens jou en Duinrell heel veel succes, de komende periode. We eindigen altijd met een laatste vraag. Heb je nog tips voor andere ondernemers? Waar liggen kansen denk jij?

Ik denk dat het in deze situatie heel belangrijk is hoe je je als ondernemer opstelt, en de manier waarop je je opstelt. Natuurlijk doet het iedereen pijn. Die pijn zul je moeten delen. Dan is het heel erg de vraag hoe je dit moet delen, hoe vlieg je dit aan. Is dat de mededeling: ‘vanaf nu is onze betalingstermijn niet 60 maar 90 dagen, punt.’ Bij wijze van spreken. Of is het het tegenovergestelde? Ik zal van een aantal mensen nooit meer vergeten hoe ongelooflijk bijzonder ze dit hebben gedaan richting ons. Maar er zullen ook 1 of 2 partijen zijn die ik ook heel mijn hele leven niet zal vergeten, maar op een hele andere manier. Het is een tijd die moeilijk is, maar je kan je ongelooflijk onderscheiden door op een fatsoenlijke manier het leed te delen.

Want we zitten allemaal in hetzelfde schuitje.

Ja, maar sommige partijen en ik ga geen namen noemen, met name private equity clubs, daar zit geen ziel en geen gevoel. Wij hebben daar met een situatie te maken, ik vind dat dat gewoon niet kan. De grondverf komt nu boven. Daar gaat het nu om.

Ik denk voor de partij over wie dit gaat, en ze dit luisteren, de boodschap heel helder overkomt.

Dan had ik het in het Engels moeten zeggen.

Oke, nu gaan we gissen. Bedankt voor je tijd Philip. Dit was Corona en de impact op ondernemers. Volgende week spreken we een andere ondernemer op zijn of haar business.