De verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning, beter bekend als de ‘jubelton’, bevindt zich in de afbouwfase. Het is per 2023 niet meer mogelijk om belastingvrij een ton te schenken, op de ‘spreiders’ na natuurlijk. Die groep is wellicht groter dan gedacht. Een schenking van € 1 in 2022 kan namelijk al voldoende zijn. Daarnaast is de aangifte schenkbelasting, die voor 1 maart moet gebeuren, een cruciale stap om de jubeltonvrijstelling binnen te halen. Wat is de stand van zaken?
Wat is er verloren gegaan?
In 2022 was het nog mogelijk om iemand tussen de 18 en 40 jaar een ‘jubelton’ te geven; een schenking die onbelast kon zijn tot een bedrag van € 106.671. Hoe ingewikkeld kan een vrijstelling voor de schenkbelasting zijn? Nou, heel ingewikkeld! Zo was er de leeftijdseis, jongere partners die redding konden bieden, het samentellen van schenkingen in partnersituaties, een bedrag dat niet aan de woning hoefde te worden besteed, het mogen spreiden van de schenking, een termijn om te mogen besteden en een toegestane voorwaarde om de schenking terug te draaien als die niet juist wordt besteed. En dat zijn nog maar enkele aspecten in de schenkbelasting.
We kunnen dus concluderen dat het bij de jubelton gaat om een omvangrijke schenkingsvrijstelling met een groot aantal aandachtspunten.
Wat is er nog mogelijk?
De verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning bedraagt in 2023 € 28.947. Dat is gelijk aan het bedrag van de ‘gewone’ verhoogde schenkingsvrijstelling voor kinderen tussen 18 en 40 jaar. Maar deze laatste vrijstelling is niet gekoppeld aan de voorwaarde dat het geld moet worden besteed aan de eigen woning. Ik zie geen reden waarom een kind in de aangifte schenkbelasting het hokje van de woningvrijstelling zal aankruisen. Voor kinderen is de woningvrijstelling dus feitelijk al afgeschaft.
Dat is niet het geval voor ‘anderen’. Dat kan iedereen zijn, behalve uw kinderen. De gewone vrijstelling voor anderen is in 2023 € 2.418. Een verhoging naar € 28.947 is dan nog fors! Dus kleinkinderen, neven, nichten, vrienden en goede buren in de juiste leeftijd mogen in 2023 nog hoop koesteren. Bij een schenking in 2023 hebben zij tot 31 december 2025 om de schenking goed te besteden.
Hoe zit het met de ‘spreiders’?
Het was mogelijk om de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning te spreiden over meerdere jaren. Voor een eerste schenking in 2022 is er de mogelijkheid om een ‘onbenut gebleven deel van de vrijstelling in 2023 alsnog te benutten’. De ontvanger moet dan nog wel aan de voorwaarden voldoen. Deze ontvanger noem ik hierboven een ‘spreider’. Ofwel, als u in 2022 een woningschenking heeft gedaan van € 50.000 dan is er in 2023 de ruimte om € 56.671 bij te schenken. En dan geldt ook nog de jaarlijkse schenkingsvrijstelling van 2023 van € 6.035.
Eind 2022 ontstond de vraag ‘hoe groot moet de minimale schenking zijn om een beroep te kunnen doen op de jubelton?’ De gedachte is hierbij dat in 2023 de balans kan worden opgemaakt of er wordt bijgeschonken. Hierna heeft men nog tot 31 december 2024 om de schenking op de goede manier te besteden.
Was het minimale bedrag groter dan de reguliere verhoogde schenkingsvrijstelling of was dit hoger dan de jaarlijkse schenkingsvrijstelling? Uiteindelijk heeft de Belastingdienst aangegeven dat de schenking lager mag zijn dan het bedrag van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling. Kortom, een schenking van € 1 kon kennelijk ook volstaan.
In situaties waarin het geld voorhanden was, leek een schenking van een bedrag gelijk aan de reguliere schenkingsvrijstelling (€ 27.231) het meest handig. U benutte dan deze vrijstelling, ongeacht wat er in 2023 gebeurt. Dit is ook het maximale bedrag dat niet aan de woning hoeft te worden besteed, ofwel vrij mag worden besteed. Bij een schenking van € 1 in 2022 en een aanvulling in 2023, mag het kind € 1 vrij besteden plus het bedrag van de jaarlijkse vrijstelling in 2023 (€ 6.035).
Een grotere groep dan gedacht?
De afschaffing van de jubelton heeft tot veel aandacht geleid. De schenkers die hem wilden uitdelen hebben hem in 2022 ongetwijfeld geheel of deels benut. In het laatste geval is er – zoals benoemd een uitloper naar 2023.
Stel nu dat u een kind bent en nog nooit een beroep hebt gedaan op een verhoogde vrijstelling. Hierbij heeft u ook de juiste leeftijd én heeft u vorig jaar een schenking gehad van uw ouders. Dan lijkt u via de spreidingsmogelijkheid in 2023 dus toch nog een jubelton te hebben. Een beroep op de woningvrijstelling in de aangifte schenkbelasting is dan belangrijk.
De aangifte schenkbelasting
Van een schenking in 2022 boven het jaarlijks vrijgestelde bedrag, moet voor 1 maart 2023 aangifte worden gedaan voor de schenkbelasting. Dat geldt ook als u een verhoogde schenkingsvrijstelling benut, want daarop moet de ontvanger een beroep doen in die aangifte schenkbelasting. Het kan dus zijn dat u geen schenkbelasting hoeft te betalen, maar wel aangifte moet doen.
De aangifte schenkbelasting vindt u hier (onderwerp ‘Schenken’) op de site van de Belastingdienst. En het is cruciaal dat u deze goed invult als u de woningvrijstelling wilt benutten! Uitgangspunt is overigens dat uw kind als ontvanger van de schenking de aangifte doet. Maar het kan geen kwaad om even te controleren of dat ook goed gebeurt?
Twee praktijkvragen
Tot slot nog twee punten waarover geregeld vragen worden gesteld:
- De leeftijdseis geldt op het moment van schenken en niet voor de bestedingstermijn. Een kind (of zijn partner) moet dus de goede leeftijd hebben op het moment van de ontvangst van de schenking, maar mag ‘over de datum zijn’ op het moment van het besteden van de schenking.
- Het is toegestaan schriftelijk de voorwaarde te stellen dat de schenking moet worden terugbetaald, als die niet op tijd goed wordt besteed. Is daar sprake van? Dan herleeft de verhoogde schenkingsvrijstelling, mits de ontvanger nog aan leeftijdseis voldoet. Het gaat dan om verhoogde schenkingsvrijstelling die in 2023
€ 28.947 bedraagt.
Meer over de afschaffing van de jubelton: Jubelton: de bel voor de laatste ronde is geluid! - Financial Focus (abnamro.nl)
Alles over alle voorwaarden van de jubelton: Verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning in 2022 (deel 1) - Financial Focus (abnamro.nl)