Belastingaangifte: Bitcoin en andere valuta

Wat zijn cryptovaluta?

Cryptovaluta zijn digitale ruilmiddelen zonder tussenkomst van een officiële centrale tegenpartij zoals een bank. De meeste transacties in cryptovaluta vinden plaats via zogenoemde omwisselplatforms. Daar kunt u tegen betaling van regulier geld cryptovaluta aankopen of omwisselen tegen andere cryptovaluta. Ook via ‘mining’ kunt u cryptovaluta verwerven.

Sommige cryptovaluta hebben een waarde die relatief constant gehouden wordt door bijvoorbeeld een koppeling aan een munteenheid zoals de Dollar of de Euro. Dit worden wel ‘stablecoins’ genoemd. Andere cryptovaluta hebben juist een sterk schommelende waarde. Veel bekende cryptomunten zoals de Bitcoin zijn in 2024 in waarde gestegen. Dit komt deels door de herverkiezing van oud-president Trump in de Verenigde Staten.

Cryptovaluta worden als een zeer hoog risico-belegging gezien met een hoog speculatief karakter. Laat u over de financiële risico’s goed informeren.

Cryptovaluta in box 3

De fiscale behandeling van cryptovaluta verschilt per situatie. In veel gevallen zult u te maken hebben met box 3 van de inkomstenbelasting. Dit speelt als u de cryptomunten als privépersoon houdt als belegging. Andere situaties komen verderop aan bod.

Cryptovaluta die u in privé houdt, behoren in principe tot box 3 van de inkomstenbelasting. In box 3 betaalt u belasting over inkomsten uit vermogen, als uw vermogen op 1 januari 2024 hoger was dan €57.000 per persoon (€114.000 voor fiscaal partners). U geeft de cryptovaluta aan in uw aangifte inkomstenbelasting voor de marktwaarde op 1 januari om 0:00 van het belastingjaar. Voor de aangifte inkomstenbelasting 2024 kijkt u dus naar de waarde op 1 januari 2024 om 0:00 uur. U gebruikt hierbij de koers van het gebruikte omwisselplatform.

Door een aantal uitspraken van de Hoge Raad geldt in box 3 op dit moment een duaal systeem: u kunt kiezen tussen heffing over een forfaitair (verondersteld) rendement, of voor belastingheffing over het werkelijke rendement volgens de definitie van de Hoge Raad als dit tot een lagere belasting leidt.

Als u kiest voor heffing over forfaitair rendement, dan worden cryptovaluta belast als overige bezittingen. Ook stablecoins zijn overige bezittingen en vallen niet onder de categorie banktegoeden. Voor overige bezittingen geldt in 2024 een forfaitair rendement van 6,04%. Bij een belastingtarief van 36% betekent dat een belastingdruk van ruim 2% over de waarde van uw crypto per 1 januari 2024. Had u ze op 1 januari nog niet, maar bijvoorbeeld pas op 15 april? Dan zijn ze niet relevant voor het forfaitaire rendement in 2024. Maar had u de crypto op 1 januari nog wel en verkocht u ze later in het jaar, dan betaalt u er wel voor het hele jaar belasting over.

Zoals gezegd kan ook gekozen worden voor heffing over het werkelijk rendement als u in werkelijkheid een lager rendement hebt behaald dan het forfaitaire rendement. Hiervoor komt waarschijnlijk medio 2025 een formulier ‘opgaaf werkelijk rendement’ van de Belastingdienst online. Deze keuze moet per belastingjaar voor het gehele box 3 vermogen worden gemaakt.

Bij de keuze voor werkelijk rendement is er geen heffingsvrij vermogen. Dan gelden de forfaitaire percentages niet en mag u uitgaan van het werkelijke rendement in box 3. Dat zijn directe en indirecte rendementen, waarbij het niet uitmaakt of het rendement daadwerkelijk is gerealiseerd door een verkoop. Zijn de crypto’s in waarde gestegen, dan betaalt u over die waardestijging 36% belasting. Hebben ze een rendement van bijvoorbeeld 20% gemaakt, dan kiest u in de meeste gevallen voor heffing over het forfaitair rendement. Hebben ze 5% gemaakt, dan betaalt u belasting over de 5%. Hebben ze 0% of een negatief rendement gemaakt, dan wordt de belasting in box 3 niet negatief. U mag het verlies alleen verrekenen met box 3-rendementen op andere bezittingen in datzelfde jaar, maar u mag een verlies niet verrekenen met andere jaren.

Cryptovaluta in box 1

In bepaalde situaties moet u uw inkomsten opgeven in box 1 van de inkomstenbelasting. Dat is in principe het geval als u meer doet dan een 'gewone' belegger. De feiten en omstandigheden zijn daarbij beslissend. Toch hoeft u volgens de Belastingdienst vaak de opbrengst van het 'minen' niet aan te geven. Maar dat kan anders zijn als u met extra arbeid, dus bovenop de beleggingsactiviteiten, vaak extra inkomsten verdient. Denk daarbij aan de actieve crypto-handelaar die een groot deel van zijn tijd bezig is met onderzoek naar crypto, of die actief een netwerk opbouwt om zo vroegtijdig in te kunnen stappen bij lanceringen van nieuwe cryptomunten.

Doet u meer dan een ‘gewone’ belegger, dan kan het zo zijn dat de opbrengst moet worden aangemerkt als inkomsten uit overig werk of als winst uit onderneming. U geeft dan uw inkomsten aan in uw belastingaangifte in box 1. Het positieve resultaat is dan in 2024 belast met maximaal 49,5% aan inkomstenbelasting. Het kan verstandig zijn om hierover advies in te winnen van een fiscaal adviseur die verstand heeft van cryptovaluta.

Cryptovaluta in de bv

Het is ook mogelijk om niet als privépersoon, maar vanuit een bv bezig te zijn met cryptovaluta. In dat geval hoeft u ze niet aan te geven in box 3, maar heeft u wel te maken met de vennootschapsbelasting en met box 2 van de inkomstenbelasting. Dat is de box waar belasting geheven wordt over inkomen uit aanmerkelijk belang. Dat is doorgaans als u eigenaar bent van minimaal 5% van de aandelen van een bv.

De winst op de cryptovaluta is, na aftrek van kosten, in de bv belast met 19% tot 25,8% vennootschapsbelasting. Als de winst vervolgens wordt uitgekeerd naar u als aandeelhouder, betaalt u in 2024 nog eens 24,5% tot 33% inkomstenbelasting. Daarnaast moet een directeur-grootaandeelhouder (dga) van een bv zichzelf uit de bv een marktconform salaris uitbetalen voor de tijd en werk die hij steekt in het winstgevend maken van de bv. Dit salaris valt in box 1.

Tot slot:

De fiscale behandeling van cryptovaluta in de inkomstenbelasting kan van situatie tot situatie verschillen. Vooral als u zelf nauw betrokken bent bij de crypto en meer doet dan een normale belegger, of bij crypto die aangehouden worden via een bv, kan het verstandig zijn advies van een fiscalist in te winnen.