De transitie naar duurzame energie in beleggingsportefeuilles

Hoe verleid je beleggers om afstand te doen van beleggingen in fossiele brandstoffen en te investeren in bedrijven die de transitie naar een CO₂-neutrale economie versnellen? Als je met hen over dit onderwerp praat, kom je erachter dat het antwoord op die vraag niet zo eenvoudig is. Beleggen is omgaan met dilemma’s.

Maatschappelijke thema’s

‘Wat doen jullie als bank nou eigenlijk op het gebied van klimaat en impact investing?’ Die vraag werd mij niet lang geleden gesteld tijdens een diner, waar we spraken over duurzame energietransitie. Van banken – en van de mensen die er werken – wordt verwacht dat ze zich uitspreken over maatschappelijke thema’s. Van een bank met het motto ‘Banking for better, for generations to come’, mag je dat ook zeker verwachten. Ik schreef al vaker over hoe we bij ABN AMRO duurzaamheid serieus nemen. De bank heeft zich verbonden aan de randvoorwaarden van het ‘International Energy Agency 2 graden scenario’, en daarnaast dragen we op allerlei manieren ons steentje bij aan de verduurzaming van Nederland.

Complexe vraagstukken

Duurzaamheid is een thema met complexe vraagstukken dat vraagt om een gezamenlijke aanpak. De bank accepteerde dan ook graag de uitnodiging om deel te nemen aan de twee DivestInvest diners bij de Number 5 Foundation. Deze onafhankelijke vrijplaats en incubator van sociale innovatieve initiatieven is opgericht door Prinses Laurentien en Prins Constantijn. Zij openden hun deuren om ruimte te bieden aan DivestInvest, waar in Nederland onder meer de Stichting Both ENDS en Pymwymic bij betrokken zijn. DivestInvest is een wereldwijde beweging van filantropen, universiteiten, steden, bedrijven en burgers. Als investeerders willen zij hun gezamenlijke invloed aanwenden door hun beleggingsportefeuilles radicaal aan te passen en daarmee echte impact te creëren. Tot op vandaag vertegenwoordigt de beweging al acht biljoen aan kapitaal dat zich gecommitteerd heeft uit fossiele brandstoffen te stappen.

Gewenste impact

Both ENDS en Pymwymic nodigden vermogende particulieren die zich inzetten voor verduurzaming, uit voor deze twee bijeenkomsten: de eerste om over ‘divest’ te discussiëren (afstand doen van beleggingen in fossiele brandstoffen) en de tweede om over ‘invest’ te praten (beleggen in bedrijven die de transitie naar een CO₂-neutrale economie versnellen). Hoe en hoe snel kunnen beleggers hun portefeuille aanpassen, waarin moeten ze dan investeren en heeft die nieuwe belegging dan ook de gewenste impact? 

Geen ‘binaire’ beleggers

Het waren twee interessante bijeenkomsten waar kritische vragen werden gesteld. Zo werd mij gevraagd waarom we als bank nog niet hebben besloten om te stoppen met beleggingen in Shell. Maar de wereld van beleggen zit nou eenmaal niet zo eenvoudig in elkaar. Beleggers zijn zeer gevoelig voor welke technologie aanslaat en welke zou kunnen mislukken. Daarbij spelen de voorkeuren van de consument een cruciale rol. De meeste beleggers – en dan vooral de pensioenfondsen – zijn geen ‘binaire’ beleggers. Hun wereld bestaat uit nuances, het is niet zwart of wit, aan of uit, ja of nee. Maar wat zijn dan de beleggingsmogelijkheden? Neem Shell, één van de grootste olie- en gasbedrijven ter wereld. Wat zou het gemakkelijk zijn als we zouden kunnen zeggen ‘daar beleg ik helemaal niet in’. Maar Shell gaat voor de Zeeuwse kust wél het grootste windmolenpark in de wereld exploiteren. Een ander voorbeeld is kolenproducent Glencore. Zonder hun activiteiten op het gebied van minderalen zouden er geen elektrische auto’s rijden. En Tata Steel kan vooralsnog niet zonder kolen en wij kunnen niet zonder staal.

Beleggen is omgaan met dilemma’s

Zo ontstond het idee voor een derde bijeenkomst met dezelfde deelnemers: de Financial Expert Meeting, georganiseerd door onze bank, samen met de Stichting Both Ends en Pymwymic. Hier kwamen allerlei financiële experts aan het woord: zoals ons Social Impact Fonds en het ABN AMRO Energy Transition Fund, maar ook van een pensioenfonds. Pensioenfondsen staan voor hetzelfde dilemma. Beleggers, pensioenfondsen, maar ook banken zijn geen actievoerders. Dat is niet hun ‘raison d’être’. Zo moeten pensioenfondsen, vanuit hun zorgplicht, allereerst hun pensioenverplichtingen nakomen. Dat maakt hen ‘huiverig’ voor plotselinge veranderingen. Zij prefereren ‘evolutie’ boven ‘revolutie’ en een ‘transitieperiode’ boven een ‘harde breuk’. Ze zijn op zoek naar bedrijven die ‘adaptief’ zijn en niet plotseling ‘uitsterven’. Kortom, beleggen is omgaan met dilemma’s.

De daad bij het woord

Duidelijk is dat het omarmen van nieuwe, schone technologie in ieders belang is. De afsluitende meeting is inmiddels achter de rug en meer dan twintig deelnemers hebben ‘gepledged’ om daadwerkelijk hun portefeuilles fossielvrij te maken. Zij voegen de daad bij het woord! Dat kan natuurlijk niet in één keer, maar het voornemen van alle aanwezigen is wel om de transitie naar een duurzame economie te helpen versnellen door zelf actie te ondernemen. Bij ABN AMRO MeesPierson zijn de duurzame vermogensportefeuilles al jaren ‘fossil free’. Sinds 1 januari 2018 is duurzaam beleggen bovendien de norm geworden. Mede daardoor zijn er nu ruim 7.000 klanten die voor een gezamenlijk vermogen van ruim 5 miljard euro ‘pledgen’. Zoals Larry Fink, de CEO van BlackRock zegt: “De komende vijf jaar zullen alle beleggers de impact van een bedrijf op de maatschappij, de overheid en het milieu meten om de waarde ervan te bepalen”.