De stamrecht BV
In het verleden kon een werknemer gebruikmaken van de zogenaamde stamrechtvrijstelling. Wanneer een werkgever bij ontslag een gouden handdruk toekende én de werknemer besloot met dit bedrag later uitkeringen aan te kopen, dan hoefde de werknemer niet in één keer belasting over de gouden handdruk te betalen. Over de uitkeringen moet wel belasting worden betaald in box 1.
In de praktijk werd zo’n gouden handdruk vaak ondergebracht in een Stamrecht-BV, in een levensverzekering of als saldo op een (geblokkeerde) goudenhanddrukbankspaarrekening. Er diende wel een stamrecht overeenkomst opgesteld te worden waarin formele zaken zoals, gerechtigden, ingangsdatum uitkering, oprenting zijn geregeld.
Aanpassing wetgeving
Nog even op een rijtje: Eind 2013 is de wetgeving rondom gouden handdrukken ingrijpend gewijzigd. De belangrijkste punten waren:
- De stamrechtvrijstelling verviel per 1 januari 2014. Wie op of na deze datum wordt ontslagen en van de werkgever een ontslagvergoeding ontvangt, moet daarover direct belasting in box 1 betalen.
- Koopt de werknemer het stamrecht (gedeeltelijk) af? Dan hoeft hij geen boete te betalen. Wel inkomstenbelasting in box 1.
- Wie vóór 15 november 2013 al een (uitgesteld of ingegaan) stamrecht had én het gehele stamrecht in 2014 afkocht, hoefde over slechts 80% van de afkoopwaarde inkomstenbelasting te betalen.
- Wie op of na 15 november 2013 maar vóór 1 januari 2014 van de werkgever de aanzegging van het ontslag kreeg, kon onder strikte voorwaarden nog wel van de stamrechtvrijstelling gebruikmaken. In dat geval kon echter geen gebruik worden gemaakt van de 80%-afkoopregeling in 2014.
Overgangsrecht voor “bestaande gevallen”
Wie nu nog beschikt over een stamrecht, heeft nu te maken met de volgende fiscale regels:
- Er moeten voor het stamrechtkapitaal periodieke uitkeringen worden aangekocht. Deze moeten wettelijk uiterlijk ingaan in het jaar waarin u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt of na uw overlijden. Voor de minimale uitkeringsduur geldt het zogenaamde “1%-sterftekans-criterium”: de kans op overlijden tijdens de uitkeringsduur moet ten minste 1% zijn.
- Gedeeltelijke opnames uit het stamrechtkapitaal zijn toegestaan. Er hoeft dan geen boete te worden betaald. De rest van het kapitaal blijft staan.
- Ook mag het stamrecht in één keer worden opgenomen. Ook dan is geen boete verschuldigd.
- Uiteraard moet de ex-werknemer over de stamrechtuitkering, de gedeeltelijke opname of de afkoopwaarde belasting in box 1 betalen (maximaal 49,5%).
Stamrecht en overlijden
- Voor een loonstamrecht geldt een beperkte kring van begunstigden: de ex-werknemer, diens echtgenoot/partner en/of kinderen jonger dan 30 jaar.
- Als de ex-werknemer overlijdt zonder nabestaanden in deze kring of deze zijn niet benoemd in het contract, dan krijgt de uitvoerder het geld. Is het echter bij de bank ondergebracht, dan komt het de uitkering toe aan de erfgenamen.
Het recht op uitkeringen is voor de nabestaanden vrijgesteld voor de erfbelasting. Voor de partner leidt dit vaak wel tot verlaging van de partnervrijstelling voor de erfbelasting.
Specifieke punten voor de Stamrecht-BV
Voor een in een BV ondergebracht stamrecht gelden enkele specifieke regels met betrekking tot de waardering op de balans:
- Een nog niet uitkerend stamrecht wordt op de balans van de BV opgenomen als stamrechtverplichting. Vaak wordt een kapitaal aan de ex-werknemer toegezegd. De oprenting van dit kapitaal vindt plaats zoals is bepaald in de stamrechtovereenkomst: soms tegen een vast percentage, maar ook wel afhankelijk van het gerealiseerde (beleggings)rendement, eventueel met een bepaalde afslag voor kosten.
- Zodra de ex-werknemer besluit om het stamrechtkapitaal om te zetten in uitkeringen, moet het recht op deze uitkeringen fiscaal worden gewaardeerd op de balans (o.a. rekenrente van 4%). Deze waardering is gezien de huidige lage rentestand lager ten opzichte van de waardering net voor de uitkeringsfase. Dit leidt tot een vrijval in de winst. Over deze vrijval moet vennootschapsbelasting worden betaald. En over de winst na vennootschapsbelasting later nog 26,9% inkomstenbelasting (box 2). Over de uitkeringen betaalt men inkomstenbelasting in box 1. Hierdoor zal in veel gevallen op een bepaald moment sprake kunnen zijn van dubbele belastingheffing. Voor een uitwerking verwijs ik u naar mijn eerdere artikel over het uitkeren van een lijfrente bij de eigen BV.
- De hierboven omschreven vrijval kan worden voorkomen door voordat de uitkeringen ingaan het saldo eerst over te maken naar een bank of verzekeraar.
Stamrecht BV opheffen of voortzetten?
Het opzetten van een Stamrecht BV was veelal een goede keuze, echter nu de markt “betere” producten voor lijfrente biedt, kostentransparanter zijn is het de vraag of voortzetten verstandig is. Stel dat de BV een hypotheek of rekening courant aan de DGA heeft verstrekt en dat er in de BV wordt belegd dan kan het zeker een reden zijn om de BV in stand te houden.
Conclusie
De materie rondom de Stamrecht BV is complex en verdient specialistische aandacht. Het maken van een doorrekening verdient vaak de voorkeur alvorens de vraag te beantwoorden of de BV de uitkeringen doet of dat u het onderbrengt bij een bank of een verzekeraar.
U kunt uw financiën in kaart laten brengen door een Financieel Inzicht via de website van ABN AMRO MeesPierson aan te vragen of door een Interactieve Vermogensplanning te laten maken.