Mogelijkheden in circulair ondernemen

Eén van de nieuwste sneakermodellen van Adidas is hip én volledig te recyclen. Adidas maakt het Futurecraft Loop-model van één type materiaal, zonder lijm. Recyclen is daardoor eenvoudig; wanneer de schoen aan het eind van de levensduur terugkomt bij de producent wordt deze vermalen tot pellets en gebruikt voor het maken van nieuwe schoenen.

Judith Sanders ziet steeds meer voorbeelden van bedrijven die circulair ondernemen. ‘Ze ontwerpen hun producten zo dat bij productie, gebruik en hergebruik zo min mogelijk waardevolle grondstoffen 'weglekken'. Het afval van het ene product wordt de grondstof voor het andere.’ Veel bedrijven beseffen dat de traditionele, lineaire productieketen op lange termijn niet houdbaar is. ‘Het delven van grondstoffen, produceren, consumeren en weggooien, oftewel de lineaire economie, is niet duurzaam. We putten de natuurlijke voorraden van de aarde uit nu de consumptie door de groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart steeds sneller toeneemt.’

Versnellen energietransitie

In vergelijking met lineaire productie, heeft de circulaire aanpak diverse voordelen. In een circulaire economie wordt milieuschade en het gebruik van grondstoffen beperkt. Beter voor de planeet, en ook voor bedrijven en hun aandeelhouders, ziet Sanders. Duurzame keuzes gaan dan ook prima samen met financiële argumenten. Overheden laten bedrijven bijvoorbeeld fors betalen voor afgevoerd afval. ‘Bedrijven die grondstoffen besparen en hergebruiken zijn bovendien beter bestand tegen schaarste en prijsstijgingen van grondstoffen.’ Een actueel onderwerp binnen de energietransitie, bijvoorbeeld voor producenten van elektrische auto’s. Er worden maar net voldoende metalen als lithium, kobalt en nikkel gewonnen voor de productie van de oplaadbare accu om aan de huidige vraag te voldoen. Door de toenemende vraag stijgt de prijs van deze grondstoffen bovendien. ‘Terwijl juist de betaalbaarheid van elektrische auto’s de overstap voor consumenten aantrekkelijker maakt. Dat is nodig om de energietransitie te versnellen.’ Sanders noemt als voorbeeld het succes van de elektrische variant van de populaire Ford F150-truck. Die werd in de Verenigde Staten na de introductie voor de vanaf-prijs van omgerekend EUR 26.615 direct 45.000 keer besteld. ‘Redenen voor de industrie om fors te investeren in de technologie om de recycling van accu’s efficiënter en minder arbeidsintensief te maken.’

Sterk merk

Door circulair ondernemen zijn bedrijven minder afhankelijk van beschikbaarheid van nieuwe grondstoffen, en dat kan bijdragen aan de winstgevendheid en de aantrekkelijkheid voor beleggers. Niet voor niets wegen we ook de manier waarop bedrijven produceren en omgaan met grondstoffen mee bij de beleggingsselectie in de duurzame fondsen van ABN AMRO. Circulair ondernemen kan de reputatie van een onderneming versterken en de merkwaarde doen toenemen. We zien dan ook dat een goed duurzaamheidsbeleid een merk aantrekkelijker maakt. In de Global Consumer Insights Pulse Survey van consultancybedrijf PWC zegt 29% van de respondenten merken te kopen die duurzaamheid promoten.’ Circulair ondernemen sluit aan bij de toenemende vraag van consumenten naar duurzame merken. Sanders: ‘We maken met zijn allen steeds meer duurzame overwegingen bij wat we aanschaffen. Zeker jonge consumenten vinden dat vanzelfsprekend.’

Service in plaats van producten

Naast kansen zijn er ook uitdagingen rond circulariteit voor bedrijven. Sanders: ‘Het kost bedrijven tijd en geld om anders te gaan produceren. De verkopen kunnen bovendien dalen door een stijgende levensduur van circulaire producten.’ Een nieuwe methode om klanten toch langer aan een bedrijf te binden lijkt te zijn gevonden in products-as-a-service. Hierbij wordt de afnemer geen eigenaar van het product dat hij afneemt, maar betaalt hij alleen voor het gebruik. En voorbeeld is Signify, dat geen lampen maar ‘licht’ verkoopt aan luchthavens als Schiphol Airport. Signify blijft eigenaar van de LED-lampen en verzorgt onderhoud en vervanging. Ook liftfabrikant Mitsubishi richt zich met dit bedrijfsmodel op circulariteit en verhuurt nu liften. De lift in het Circl-paviljoen bij het hoofdkantoor van ABN AMRO en in een nieuwe woontoren in Amsterdam blijft eigendom van de fabrikant. De eigenaren betalen via de servicekosten een bedrag voor het gebruik van de lift. De fabrikant onderhoudt de lift en zorgt dat de onderdelen over dertig jaar, helemaal aan het einde van de levensduur worden hergebruikt. Sanders: ‘Bijkomend voordeel van products-as-a-service is dat leverancier zelf eigenaar van het product blijft, dat stimuleert slim hergebruik en duurzaam design.’