Moderne huwelijksbanden: Opletten bij nieuwe regels huwelijk

Door een huwelijk bent u met uw partner ook voor de wet een eenheid. Afhankelijk van wat u afspreekt deelt u met hem of haar ook uw bezittingen en vermogen. Of juist niet. In huwelijkse voorwaarden bepaalt u zelf wat u daar over vastlegt. Wie niets regelt, trouwt in wat de beperkte gemeenschap van goederen heet. Dat betekent dat de inkomsten, bezittingen en schulden die partners tijdens het huwelijk opbouwen, gezamenlijk zijn. Wat iedere partner had vóór het huwelijk blijft voor hem of haar alleen. Ook erfenissen en schenkingen zijn persoonlijk bezit. Deze wettelijke regeling is er sinds 2018 en sluit aan bij wat veel Nederlanders graag geregeld zien. En bij de maatschappelijk wenselijke economische zelfstandigheid van partners. Hiervoor werd door een huwelijk in algehele gemeenschap van goederen alle bezittingen gezamenlijk.

Onbedoeld effect

De beperkte gemeenschap van goederen sluit dus beter aan bij de huidige tijd. Toch vragen de details om aandacht. De beperkte gemeenschap van goederen kent enkele bijzonderheden, waardoor de verdeling van de bezittingen niet altijd uitpakt zoals u zou verwachten. Vooral de regeling voor voorhuwelijks gezamenlijk bezit kan een onverwacht effect hebben. De beperkte gemeenschap omvat alle goederen die al voor de aanvang van de gemeenschap aan de echtgenoten gezamenlijk toebehoorden. Daarbij telt de verhouding waarin het bezit daarvóór werd verdeeld echter niet. Door te trouwen krijgt iedere partner het eigendom van 50 procent van het voorhuwelijks gezamenlijk bezit.

Die bepaling kan vervelend uitpakken als het niet de bedoeling is dat het eigendom van bepaalde bezittingen fifty-fifty wordt verdeeld. Wie bijvoorbeeld voor het huwelijk een woning met zijn partner kocht en 90 procent van de koopsom betaalde en in eigendom kreeg, heeft na het aangaan van een huwelijk opeens nog maar voor 50 procent recht op het eigendom ervan. Dat geldt niet alleen voor bezittingen, maar ook voor de schulden. Denk aan een krediet, hypotheek of een bedrijfslening. Als bij het einde van het huwelijk de bezittingen van de huwelijksgemeenschap niet genoeg zijn om de schulden te betalen, moeten beide echtgenoten ze in principe voor een gelijk deel betalen, ook als een partner niet op de hoogte was van de schulden. Al kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid soms tot een andere uitkomst leiden.

Alsnog afrekenen met partner

Voor ondernemers die willen trouwen binnen een beperkte gemeenschap van goederen is het ook opletten. Als de onderneming voor het huwelijks bestond dan is deze privé en hoort deze niet tot een gemeenschap van goederen. Dat het eigendom – de aandelen – van de onderneming privé blijven betekent echter niet dat de onderneming bij een scheiding geheel buiten beschouwing blijft. De wet bepaalt dat een onderneming die buiten de gemeenschap valt een ‘redelijke vergoeding’ verschuldigd is aan die gemeenschap voor kort gezegd de inspanningen en kennis van niet-ondernemende echtgenoot. De achterliggende gedachte: als de ondernemende partner een gewone baan in loondienst had gehad, was dit loon ook in de gemeenschap gevallen. Het recht op die redelijke vergoeding kan betekenen dat u als ondernemer bij een scheiding alsnog moet afrekenen. U moet dan over de jaren van het huwelijk een redelijke vergoeding betalen aan de gemeenschap en dus aan uw ex-partner. Goed om dus te onderzoeken hoe de afspraken binnen het huwelijk in beperkte gemeenschap voor u en uw partner uitpakken.

Toch huwelijkse voorwaarden

Vaak merken huwelijkspartners pas de gevolgen van de afspraken als zij gaan scheiden. Of als een van de partners overlijdt en de nalatenschap moet worden verdeeld. Situaties waarin het meestal te laat is om in goed overleg nieuwe afspraken te maken die wel aansluiten bij de wensen van beide partners. Onderzoek tijdig of de beperkte gemeenschap wel aansluit bij uw wensen zijn op dit gebied. Uw banker en een notaris kunnen daarbij helpen. Soms is het slim om alsnog huwelijkse voorwaarden op te laten stellen.