Recept voor een soepele bedrijfsoverdracht

Tip 1: Begin op tijd

Bedrijfsoverdracht is meestal niet iets wat u overkomt. Vaak kunt u de overdracht van uw bedrijf zorgvuldig plannen. Mits u op tijd begint. In de praktijk is 6 tot 8 jaar voorbereidingstijd niet ongebruikelijk. Soms is deze periode korter, soms langer. Er kunnen omstandigheden zijn waardoor haast is geboden (zie ook, tip 9). Bijna altijd start een bedrijfsoverdracht met een goed gesprek met de ondernemer, de familie en/of het management waarna er een plan wordt opgesteld. Overleg met de juiste sparringpartners en vraag advies aan uw adviseurs. Zodat u zeker niets over het hoofd ziet en de juiste verwachtingen heeft waardoor u de juiste beslissingen kunt nemen.

Een mooi praktijkvoorbeeld kunt u lezen in de blog ‘Overdrachtsevenwicht voor ondernemers en opvolgers’.

Tip 2: Zoek een goede bedrijfsopvolger

Blijft uw bedrijf na uw terugtreden binnen uw familie? Of verkoopt u het aan een derde (investeerder of een strateeg)? Zijn er goede kandidaten binnen uw familie die uw bedrijf niet alleen kunnen voortzetten maar dat ook willen? Aan welke eisen moet uw bedrijfsopvolger voldoen? En is hij of zij daar klaar voor? Vaak is naast een studie of opleiding en ervaring in het bedrijf ook ervaring ergens anders belangrijk. Bij een familiebedrijf met één of meer bv’s is daarnaast van belang wie welke aandelen krijgt en wie niet. Meestal willen ouders hun kinderen gelijk behandelen, maar wat gelijk is, is niet voor iedereen hetzelfde.

Tip 3: Zet uw bedrijfsopvolger op de loonlijst

Als u uw bedrijf overdraagt, dan moet u als terugtredende ondernemer vaak inkomstenbelasting betalen (zie ook, tip 7). Bij zowel schenken als vererven van uw onderneming kunt u die heffing onder bepaalde voorwaarden zo veel mogelijk doorschuiven naar uw bedrijfsopvolger. Deze betaalt de heffing dan bijvoorbeeld pas op het moment dat hij of zij de aandelen zelf weer overdraagt.

Om de belastingheffing door te kunnen schuiven stelt de belastingdienst onder andere als voorwaarde dat uw bedrijfsopvolger minimaal 36 maanden voorafgaand aan de schenking op de loonlijst staat.

Het kan van belang zijn om hier in een vroeg stadium al aan te denken. Let wel op: u moet samen met uw bedrijfsopvolger om toepassing van de doorschuifregeling vragen aan de Belastingdienst.

Tip 4: Plan uw toekomst

Het komt voor dat ondernemers vergeten na te denken over hun eigen (financiële) toekomst. Veel (of alle?) ondernemers hebben moeite om afstand te doen van de ‘troon’. Zij melden dan ook vaak redelijk kort vóór de bedrijfsoverdracht dat zij willen terugtreden. Een belangrijke vraag is of u bereid bent om het bedrijf volledig los te laten, of wilt u zelf nog een actieve rol blijven spelen? En wat vindt uw bedrijfsopvolger daarvan?

Of misschien heeft u andere plannen? Is steunen van een goed doel en/of investeren in andere bedrijven met uw kennis, ervaring en wat geld misschien iets voor u?

Loslaten is vaak moeilijk. En misschien hoeft dat ook niet en is dat niet wenselijk. Het kan namelijk fijn zijn voor de bedrijfsopvolger om raad en advies te kunnen vragen aan de vorige generatie ondernemers die het bedrijf hebben opgezet dan wel hebben uitgebouwd, dichtbij of op enige afstand. Het is mogelijk om de zeggenschap over (een gedeelte van) de aandelen te behouden. Dit kan op verschillende manieren. Een voorbeeld daarvan is het certificeren van aandelen.

Tip 5: Schoon de balans op

Het terugbetalen van ondernemingsschulden kan belangrijk zijn. Ook als u het bedrijf aan een derde overdraagt. Ook het binnenhalen van openstaande bedragen zorgt voor een (nog) betere balans van het bedrijf. Het kan verstandig zijn om overtollige liquiditeiten naar een afzonderlijke holding-bv te brengen, waardoor de bedrijfsopvolger deze gelden niet hoeft te financieren.

Tip 6: Zorg voor een flexibele ondernemingsstructuur

Een flexibele ondernemingsstructuur kan ook zorgen voor een soepele bedrijfsoverdracht. Ook dit is belangrijk als het bedrijf naar een derde gaat. Met name als nog niet bekend is wie uw bedrijfsopvolger is, kan dat wenselijk zijn. Als uw bedrijfsopvolger namelijk nog niet in beeld is, dan is ook niet bekend wat deze wel en niet wil overnemen van uw bedrijf. Even belangrijk is wat u zou willen houden. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met het bedrijfspand? Meer informatie hierover kunt u lezen in de blog ‘Flexibele bedrijfsstructuur beperkt risico’s en optimaliseert rendement’.

Tip 7: Let op de fiscale regels

Als u uw bedrijf schenkt of nalaat, dan moeten u en uw bedrijfsopvolger vaak veel belasting betalen. Heeft u in kaart gebracht met welke belastingen u en uw bedrijfsopvolger te maken kunnen krijgen bij bedrijfsoverdracht? Vaak gaat het in ieder geval om inkomstenbelasting bij u en bij schenken ook om schenkbelasting bij uw bedrijfsopvolger. En bijvoorbeeld ook om overdrachtsbelasting en/of btw bij vastgoed. Afhankelijk van uw situatie kunnen er nog andere fiscale regels van toepassing zijn.

U kunt die belastingdruk mogelijk verlagen door gebruik te maken van bepaalde gunstige fiscale regels waardoor u en uw bedrijfsopvolger geen of minder belasting betalen bij bedrijfsoverdracht. Door op tijd hier over na te denken en de juiste voorbereidingen te treffen, kunt u deze regels optimaal benutten. Denk onder andere aan de doorschuifregeling en de BOR (zie, tip 3 en 8).

Tip 8: Denk aan de BOR

Bij schenking en vererving van het bedrijf kan de bedrijfsopvolger de bedrijfsopvolgingsregeling voor de schenk- en erfbelasting (BOR) onder bepaalde voorwaarden toepassen. De eerste € 1.325.253 (in 2024) van de waarde van het bedrijf kan namelijk voor 100% onder de vrijstelling voor de schenk- of erfbelasting vallen. En voor zover het ondernemingsvermogen uitgaat boven dit bedrag, gaat het om een vrijstelling van 83%.

Om de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) te kunnen toepassen, moet uw opvolger onder andere 5 jaar lang de aandelen houden en het bedrijf zelf moet minimaal 5 jaar lang helemaal voortgezet worden. Let wel op: uw bedrijfsopvolger moet om toepassing van de BOR vragen aan de Belastingdienst.

Tip 9: Pak het juiste moment

Wat is het juiste moment voor de overdracht van uw bedrijf? Als uzelf, uw bedrijfsopvolger en uw bedrijf er klaar voor zijn. Soms is haast geboden. Bijvoorbeeld om gebruik te kunnen maken van de huidige fiscale regels bij bedrijfsoverdracht. Houd ermee rekening dat in 2025 de spelregels wijzigen en wat de toekomst van de bedrijfsopvolgingsregeling verder gaat brengen is onzeker.

Tip 10. Match met andere afspraken

Ook al heeft u alles zo goed uitgedacht en geregeld, dan bent u er nog niet. Als bijvoorbeeld uw testament, huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden en/of bedrijfsstatuten – waaronder een familiestatuut bij een familiebedrijf – niet aansluiten op uw gewenste bedrijfsoverdracht, kan dit voor nare verrassingen zorgen. Verder is het verstandig om vóór de overdracht van uw bedrijf na te gaan, in hoeverre u uw privacy wilt beschermen! Met een tijdige check en eventuele aanpassingen, kunt u ervoor zorgen dat u uw bedrijf zo soepel mogelijk overdraagt aan de bedrijfsopvolger.

Tip 11. Maak het compleet

Natuurlijk is iedere situatie anders. Ieder bedrijf is immers anders en de mensen achter het bedrijf zijn ook anders. Dat vereist maatwerk. Het maakt ook veel uit of het bedrijf wordt overgedragen binnen of buiten de familie. Het kan zijn dat u plotseling benaderd wordt en er een interessant bod wordt gedaan op uw onderneming door een investeerder of een concurrent. Sommige tips zullen dan juist wel of niet of minder belangrijk zijn. Zorg in ieder geval voor de juiste sparringpartners, zoals uw contactpersoon bij de bank, maar natuurlijk ook uw fiscalist, accountant en notaris.

Misschien wenst u meer persoonlijke begeleiding bij het overdragen van uw bedrijf? Of juist bij het verwerven van een bedrijf? Een voorbeeld van een partij die u daarbij zou kunnen helpen, is YES Corporate Finance. U leest op hun website onder andere over hoe u uw onderneming verkoopklaar maakt. En in een ander artikel leest u meer over de waarde van een bedrijf. Onze bovenstaande tips vindt u ook terug op hun website.