Verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning in 2022 (deel 3)

Opletten als de woning(schuld) gezamenlijk bezit is

Als de ontvanger getrouwd of samenwonend is, kan de woning(schuld) gezamenlijk bezit zijn. Dat is opletten voor de woningvrijstelling. De vrijstelling geldt namelijk niet voor het aflossen van een schuld van een ander. Maar een aflossing op een gezamenlijke schuld is automatisch ook de aflossing van de schuld van de ander. Hoe moeten we dat zien? Van belang is de omvang van de schuld. Als de gezamenlijke schuld minimaal € 213.342 groot is, heeft elke partner (in een 50/50-verhouding) ruimte om het maximale vrijstellingsbedrag (per schenker) van € 106.671 af te kunnen lossen op ‘zijn/haar schuld’. Is de gezamenlijke schuld lager? Dan wordt het puzzelen. We zullen per situatie moeten bekijken wat de mogelijkheden zijn.

Is de ontvanger gehuwd en behoren de woning en schuld tot de huwelijksgemeenschap? Dan geldt dat de schuld voor het geheel van de één is en ook voor het geheel van de ander is. Dit betekent dat deze echtparen meer ruimte hebben om de vrijstelling te benutten.

Een gezamenlijke woning verbouwen of onderhouden

Deze lijn kunnen we doortrekken naar de situatie van verbouwing en onderhoud van de woning. Het lijkt erop dat er een probleem ontstaat als de woning gezamenlijk bezit is, terwijl men niet in gemeenschap van goederen is getrouwd. Het onderhoud ziet op de gehele woning en daarmee voor de helft op een woning van ‘de ander’? En dat zou betekenen dat de vrijstelling maar voor de helft geldt? Dit zou een vreemde uitkomst zijn. In een concrete situatie lijkt overleg met de Belastingdienst hierover verstandig.

Blijft de schenking wel privé van de ontvanger?

Het is dus de vraag of de vrijstelling volledig van toepassing is als de schenking wordt gebruikt voor de aflossing van een gezamenlijke schuld. Een vraag die daarmee samenhangt is: blijft die schenking wel privé van de ontvanger? Ik ga ervan uit dat de schenking is gekoppeld aan een uitsluitingsclausule. Dat dus is bepaald dat de schenking privébezit is van de ontvanger. Maar door de aflossing komt dat toch ter discussie te staan. Er is immers ook afgelost op de schuld van de ander. Heeft de ontvanger daardoor een vordering gekregen op zijn/haar partner? Of heeft de ontvanger een schenking gedaan aan deze partner? Of is het iets anders? En als er een vordering is ontstaan: is dat een vast bedrag, of groeit dat bedrag als de waarde van de woning toeneemt? De ontvanger en zijn/haar partner doen er goed aan om onderling af te spreken hoe dit tussen hen beiden moet uitpakken. Doen ze dat niet? Dan is in een echtscheidingssituatie de kans groot dat een rechter de knoop doorhakt.

Een ton van ma en een ton van pa. Mag dat?

Geregeld blijkt de verruimde schenkingsvrijstelling aan te zetten tot creativiteit om tot een nog hogere vrijgestelde schenking te komen. Een onbelaste ton van ma en een onbelaste ton van pa, zit dat erin? Nee, dat zit er niet in. De schenkbelasting kent regels die veel van dergelijke creatieve gedachten om zeep helpen. Ik noem er enkele.

• Schenkingen door ouders worden gezien als één schenking voor het gezamenlijke bedrag. Dat geldt zelfs als de ouders gescheiden zijn.
• Opzetjes tussen schenkers voor extra vrijstellingen worden door de Belastingdienst bestreden.
• En wat als u een BV heeft? Kan die ook optreden als schenker? Dat kan wel, maar dat levert geen extra vrijstelling op. Het wordt gezien als een belaste dividenduitkering aan u als aandeelhouder en dan als een schenking van u aan uw kind.
• Verder worden partners voor de schenkbelasting als één gezien. Een schenking aan een kind en een schenking aan een schoonkind wordt zo als één gezien. Maar dat is niet zo als zij nog geen partners van elkaar zijn voor de schenkbelasting. Een kans als u gelukkig bent met de partnerkeuze van uw kind. Addertje onder het gras: gaan uw kind en zijn/haar partner binnen een jaar na de schenking trouwen? Dan worden zij geacht met terugwerkende kracht al een jaar partner van elkaar te zijn. Daardoor kan het dus alsnog misgaan.

Schenk verstandig!

Mooi, maar ingewikkeld. Zo heb ik de verruimde schenkingsvrijstelling vaker geduid en als u het tot hier heeft volgehouden, dan bent u dat vast met mij eens. Ik heb veel besproken, maar er is ook nog veel onbesproken gebleven. Dat is niet erg, als mijn voornaamste boodschap maar blijft hangen: schenk verstandig en schakel hulp in als u met de vrijstelling aan de slag gaat.