Ontwikkelingssamenwerking in een Notendop
Sara begon de avond met een reflectie op het begrip ontwikkelingssamenwerking. Wat verstaan we daaronder, wie zijn erbij betrokken en hoe is het veld veranderd? Ontwikkelingssamenwerking bestaat inmiddels 75 jaar. Waar het vroeger vooral een Noord-Zuid-agenda was, met overheden, kerken en hulporganisaties als hoofdrolspelers, zien we nu een veel diverser veld. Spelers, die allemaal meewerken aan de sustainable development goals (SDG’s) van de Verenigde Naties.
Deze doelen willen een einde maken aan armoede, de planeet beschermen, en welvaart voor iedereen bevorderen. Een cruciaal inzicht: deze doelen gelden voor iedereen en het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De uitdagingen van vandaag beperken zich niet meer tot het Zuiden; ook wij worden geconfronteerd met migratie, gezondheidscrises en voedselzekerheid.
Tegelijkertijd benoemde Sara een zorgwekkende trend: wereldwijd vinden momenteel de grootste bezuinigingen ooit plaats op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. De gevolgen zijn acuut en enorm. Naar verwachting zullen er bijvoorbeeld tegen 2030 2,9 miljoen meer sterfgevallen door HIV/AIDS zijn en worden er meer dan 10 miljoen nieuwe besmettingen verwacht.
Het maatschappelijk draagvlak staat onder druk. Donaties nemen af en er is toenemend scepticisme. Maar, zo benadrukte Sara, sommigen zien dit juist als een belangrijk kantelpunt: een shift the power-moment. Het roept de vraag op of het tijd is om ontwikkelingssamenwerking fundamenteel te herijken – niet alleen in doelen en middelen, maar ook in de manier waarop samenwerking is georganiseerd. Het is tijd voor meer lokale regie, gelijkwaardigheid en structurele verandering.
Stichting Vluchteling
Benoit De Gryse bracht de realiteit van het werk op de grond indringend dichtbij. Zijn boodschap was helder: de politieke steun voor vluchtelingen neemt af, terwijl de noden wereldwijd juist toenemen.
Benoit benoemde met name de crisis in Soedan als voorbeeld. Van de 45 miljoen inwoners van Soedan hebben momenteel 30 miljoen mensen humanitaire hulp nodig. In Tsjaad – waar honderdduizenden Soedanese vluchtelingen bescherming zoeken – is de situatie extreem, maar het probleem krijgt nauwelijks aandacht. Het werk begint daar bij de basis: onderdak, voedsel, veiligheid.
Er wordt gewerkt vanuit een duidelijke ethiek: neutraliteit, noden en menselijkheid. Benoit stelde de vraag: Wat is een menswaardig bestaan? Het antwoord ligt niet alleen in het voorzien van basisbehoeften, maar ook in bescherming, het waarborgen van mensenrechten en het bieden van perspectief.
Persoonlijke drijfveren
Ook bijzonder aan deze avond waren de persoonlijke drijfveren van de deelnemers. Sommigen zijn al jarenlang filantropisch actief en op zoek naar nieuwe inzichten. Anderen gaven aan zich al langer te willen verdiepen in dit thema en daar nu echt tijd voor vrij te maken. Een van de aanwezigen vertelde bezig te zijn met het opstellen van zijn testament en organisaties te zoeken die op dit thema duurzaam en effectief werken. Ook waren er relaties die diep geraakt zijn door de beelden in het nieuws en meer willen doen, maar zich tegelijkertijd afvragen hoe je ervoor zorgt dat je donatie goed terechtkomt.
Wij zien dat filantropie verschil kan maken, ook op de meest kwetsbare plekken in de wereld. Geven begint bij betrokkenheid en groeit door kennis, gesprek en reflectie. De masterclasses kunnen daar een belangrijke rol in spelen.
In de komende sessies staan de thema's Voedselzekerheid, Gezondheidszorg en Mensenrechten centraal.
