Het sleutelmoment van Barbara Barend

Waarom juist dit sleutelmoment?

‘Heel veel dingen die ik als piepjong meisje in de Verenigde Staten heb geleerd, pas ik nog dagelijks toe. Ik begon aan een studie accounting, god knows why, maar het was de best aangeschreven studie van de universiteit. Uiteindelijk kwam het toch goed van pas toen Helden zeven jaar geleden werd afgestoten door Sanoma en ik een businessplan schreef. Ik kwam op die universiteit in een soort talentenklasje terecht, mocht trainingen volgen en kreeg bijvoorbeeld gastcollege van een grootheid als Stephen Covey over leiderschap. Hoewel ik toen een tikkeltje walgde van z’n overdreven Amerikaanse praat, ben ik op dit moment z’n boek aan het herlezen en sta ik daar nu veel meer open voor. Het ondernemende en zakelijke is daar in de VS toch wellicht begonnen.’ ‘Het was een bijzondere en soms krankzinnige periode. Moet je je voorstellen: Texas in de jaren ’90. Nog racistisch, homofoob en wapens waren normaal. Zelf liep ik op een gegeven moment ook rond met traangas in m’n tas. Ik was dan wel jong, maar ook een brutaal Amsterdams meisje en zag er eigenlijk wel de charme van in. Veel Mexicanen, heel gastvrij, lekker eten. Die bloedhitte. Er was nog geen internet. Ik belde één keer in de week collect call naar huis en mijn vader belde me veel. Gelukkig leerde ik de stad San Antonio goed kennen en maakte ik binnen een paar weken al vrienden. Uiteindelijk ben ik er vier jaar gebleven.’

Wat zijn de belangrijkste dingen die je daar hebt geleerd?

‘Als ik in Nederland was gebleven, had ik nooit studie met mijn passie – sport – kunnen combineren. Het was fijn om daar alleen te zijn. Niemand kende mij, niemand kende mijn vader. Ik leerde om voor mezelf te zorgen, voor mezelf op te komen. Ik leerde om de leiding te nemen, want ik werd meteen aanvoerder van het tennisteam. Ik maakte kennis met verschillende culturen, heb me verdiept in politieke systemen en zag extreme ongelijkheid. Die heeft me nog meer doen inzien dat ik meer moest strijden voor rechten van minderheden. Tegelijkertijd omarmde ik de andere kant, de Amerikaanse mentaliteit. In dat land mag je trots zijn op wat je hebt bereikt en word je eerder in de spotlights gezet dan dat je wordt geleerd bescheiden te blijven. Zo werd ik er eens voor een collegezaal van 400 mensen uitgepikt toen ik een tentamen helemaal foutloos had gemaakt. Miss Barbara Barend, will you stand up? De hele zaal klappen. Iedereen werd uitgenodigd om bij m’n volgende tenniswedstrijd te komen kijken.’

Welk moment sprong er uit in de vier jaar dat je in de VS woonde?

‘Het moment dat ik Michael Jordan interviewde, een van mijn grote helden. Ik had al heel lang de droom om hem in levende lijve te ontmoeten. Toen hij met de Chicago Bulls op bezoek kwam bij de San Antonio Spurs trok ik de stoute schoenen aan en regelde een perskaart. Ik heb een hele dag op hem gewacht, tot hij na de wedstrijd met z’n bodyguards kwam aangelopen. Had ik ineens een 1-op-1-interview met een van de grootste sportmannen aller tijden, terwijl ik nog nooit een verhaal had geschreven. Ik ging er volledig naïef naartoe, maar door dat gesprek ontdekte ik hoe mooi het is om verhalen op te halen van sporters. Nieuwe Revu, een groot blad destijds, wilde m’n interview niet plaatsen, maar gelukkig kon ik mijn tekst kwijt bij het blad Webber. Daar werd ik vervolgens gebombardeerd tot Amerika-correspondent. Dus trok ik m’n journalistieke carrière, die als bij toverslag was ontstaan, in één ruk door met reportages uit het diepe zuiden over abortussen en wapenbezit.’

‘Ik ging ook verder in het basketbal: ik interviewde Magic Johnson over aids, Dennis Rodman over het feit dat hij jurken droeg en hoe er in de VS werd aangekeken tegen homorechten. Terwijl ik nooit de ambitie had om journalist te worden hè. Veel liever politicus, actrice of voetballer. Het is me overkomen. Misschien was het toch wel voorbestemd.’

Bestaat er een groot verschil tussen Amerikaanse en Nederlandse sporters?

‘Veel Amerikanen zijn natuurlijk diep gelovig. God gave me the talent, maar het is wel belangrijk dat je dat ergens weer teruggeeft, vinden ze daar. Het activisme in de VS is vele malen groter, ze zijn bijvoorbeeld ook meer bezig met maatschappelijke thema’s. Al die sterren stonden ervoor open om over serieuze onderwerpen geïnterviewd te worden. In Nederland zie je dat de laatste jaren ook komen, in Amerika zijn ze daar echt voorlopers en voelen ze die verantwoordelijkheid.’

Hoe belangrijk vind je het zelf om je stem te laten horen in het maatschappelijke debat?

‘Heel belangrijk. Ik heb zelf de pech joods en lesbisch te zijn, haha. In Amerika wist ik nog niet dat ik op vrouwen viel, maar ik maakte me daar toen ook al hard voor. Vanaf het moment dat ik er zelf achter kwam, probeerde ik een rolmodel te zijn. Niemand hoefde zich te schamen. Het moest normaal zijn voor een lesbisch stel of een homostel om kinderen te nemen. Hetzelfde gold voor mijn positie als vrouw in de sportjournalistiek. Daar was ik ook zwaar in de minderheid. Sowieso spring ik er bovenop als ik onrecht zie. Heb ik altijd al gehad. Vandaar ook mijn hand in hand-actie in 2018 na dat zware geweld tegen een homostel in Arnhem. M’n maag draaide om toen ik dat nieuwsbericht las. Via Twitter riep ik alle mannen op om als steun hand in hand te lopen, en die actie explodeerde echt. Dat gaf wel een kick. Maar we zijn er nog lang niet wat betreft homo-emancipatie.’ ‘Met Helden werken we aan een aantal grote maatschappelijke projecten. We willen echt onze purpose “inspireren door sportverhalen” leven. Tijdens corona koppelden we topsporters aan kinderen in ziekenhuizen, door ze via livestreams een hart onder de riem te steken. Op dit moment hebben we project Comeback dat in oktober live gaat, voor jongeren, die door corona heel erg hebben geleden. We gaan topsporters en hun inspirerende verhalen inzetten om het welzijn van jongeren weer te vergroten. We zetten ons in voor gemeenten om meisjes meer aan het sporten te krijgen en zijn het bureau van de KNVB in de “One Love” anti-racisme- en discriminatie-campagne. En mijn gedachten gaan dan terug naar mijn tijd in de VS, waar mijn zwarte buurjongens uit het basketbalteam mijn witte vader niet durfden aan te kijken en niet geloofden dat hij ze uitnodigde om met ons uit eten te gaan. Gelukkig is het in Texas nu ook beter dan in de tijd dat ik er was.’