Fiscale gevolgen van een internationale schenking of erfenis (1)

Heffingsbeginselen verschillen per land

Landen die schenk- en erfbelasting heffen, kunnen daarvoor aanknopingspunten hebben in hun wetgeving. Aan de hand van zo’n aanknopingspunt wordt bekeken of een land belasting mag heffen. Een land kan ook meerdere aanknopingspunten gebruiken. Denkt u daarbij aan de volgende punten.

• De schenker of erflater is feitelijk inwoner van een land. Dat is in veel landen het eerste aanknopingspunt.
• De verkrijger van een schenking of erfenis woont in dat land. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Spanje.
• Soms worden beide aanknopingspunten gebruikten. Duitsland en Frankrijk zijn daar voorbeelden van.
• Het vermogen is gelegen in een bepaald land (denk bijvoorbeeld aan onroerend goed of een banktegoed).
• Tot slot zijn er andere punten als bijvoorbeeld ‘domicile’ in de UK. Dat begrip is anders dan nationaliteit of inwoner.

Nederland heft als schenker of erflater inwoner is

Nederland heft alleen schenk- of erfbelasting als degene die vermogen schenkt of nalaat in Nederland woont. Het feit dat de verkrijger in Nederland woont is niet relevant.

Soms heft Nederland ook als de schenking of erfenis uit het buitenland afkomstig is. Als de schenker of erflater de Nederlandse nationaliteit bezit én korter dan 10 jaar voor de schenking of diens overlijden nog inwoner van Nederland was dan heft Nederland alsnog. Een bepaling in de Successiewet bepaalt dat diegene dan nog als inwoner van Nederland wordt aangemerkt.

Heeft de schenker niet de Nederlandse nationaliteit? Dan kan Nederland alleen belasting heffen over schenkingen die die persoon deed binnen één jaar na vertrek uit Nederland. Nederland heft sowieso geen erfbelasting als de erflater (degene die overlijdt en nalaat) geen Nederlander is en op het moment van overlijden niet in Nederland woont.

Geen schenk- of erfbelasting over Nederlands onroerend goed bij niet-inwoners

Sinds 2010 heft Nederland niet meer als iemand die geen inwoner van Nederland is, in Nederland gelegen onroerend goed schenkt of nalaat. Het zogenoemde ‘recht van overgang’, is toen afgeschaft.

Bij overlijden is er in deze situatie ook geen overdrachtsbelasting verschuldigd. Schenkt een niet-inwoner Nederlands onroerend goed? In dat geval moet de ontvanger wel overdrachtsbelasting betalen (maar dus geen schenkbelasting). Kijkt u hier voor de hoogte van de overdrachtsbelasting.

Meestal geen dubbele heffing

Wanneer u een schenking of erfenis uit het buitenland ontvangt, kan het zijn dat u in het buitenland schenk- of erfbelasting moet betalen. Denk daarbij aan de situatie dat de schenker of erflater daar woonde of het vermogen in het buitenland gelegen was. Nederland zal dan alleen (ook) kunnen heffen als de schenker of erflater nog fictief als inwoner van Nederland geldt. Alleen in het laatste geval kan dubbele heffing optreden. Nederland heeft met slechts met een beperkt aantal landen een verdrag gesloten ter voorkoming van dubbele schenk- en/of erfbelasting. Voor situaties dat zo’n verdrag niet beschikbaar is, biedt het ‘Besluit voorkoming dubbele belasting 2001’ dan uitkomst.

Soms helemaal geen heffing

Soms betaalt u helemaal geen schenk- of erfbelasting. Dat kan zijn omdat de schenker of erflater in een land woont dat in het geheel geen schenk- en erfbelasting heft. Maar ook omdat inwonerschap in het land waar de schenker of erflater woont geen grond is om te heffen.

Een voorbeeld van dat laatste is Spanje. Zo kunnen bijvoorbeeld Nederlandse ouders die langer dan 10 jaar in Spanje wonen belastingvrij vermogen schenken of nalaten aan hun kinderen die in Nederland wonen. Maar dit werkt niet voor vermogen dat op basis van de ligging in Spanje wordt belast. Voor in Spanje gelegen onroerend goed en geld op een Spaanse bankrekening geldt dat niet. Dat laatste kan soms een reden zijn om in die situatie vermogen bij een bank buiten Spanje aan te houden.

Tot slot

U ziet waarschijnlijk dat het bepaald geen eenvoudige materie is. In alle gevallen uit de praktijk is contact met een adviseur met kennis van internationale zaken een goed startpunt.