Eeuwfeest rond een landschapsicoon

De Hollandsche Molen werd in 1923 opgericht voor het behoud van wind- en watermolens in Nederland. Molens verdwenen toen massaal uit het landschap, de industriële revolutie maakte ze overbodig als productiemiddel. Dankzij inspanningen van De Hollandsche Molen zijn in de jaren zestig zo’n 1.200 molens op de rijksmonumentenlijst terechtgekomen en daarmee gered van de sloop. Tot grote vreugde van Nicole Bakker, zelf woonachtig in een molen én molenaar in opleiding.

Stilstaande molen is achteruitgang

‘Het molenaarsvak staat sinds 2017 op de Unesco-lijst van immaterieel erfgoed. Dat geeft een verantwoordelijkheid om te zorgen dat het ambacht blijft bestaan. En dat er molens zijn om dit ambacht uit te oefenen. Dat is niet vanzelfsprekend. Iedereen vindt het leuk om een molen in de buurt te hebben, maar molens zijn kostbaar om te onderhouden en te restaureren.’

Belangrijk punt is de biotoop, de molenomgeving, vertelt Bakker. ‘Wind- en watertoevoer zijn essentieel voor een molen. Stel je voor dat er een gebouw staat in de wind richting de korenmolen. Dan krijg je vlagerige wind en dat is niet bevorderlijk voor het maalproces. We moeten dus slim bouwen en planten, want de druk op de ruimte rond de molen is groot. Aan ons de taak om te zorgen dat die zo goed mogelijk blijft draaien. Want een stilstaande molen? Dat is achteruitgang.‘ 

Nieuwe rol in de samenleving

‘We zijn nu in de fase waarin we de molen weer echt een rol willen geven in de samenleving. Dit doen we door educatieprogramma’s aan te bieden aan scholen, publieksevenementen als de Nationale Molendag te organiseren en door jaarlijks de Molenprijs uit te reiken. Nederland is een voorloper in de wereld als het gaat om molenbehoud en sinds een paar jaar dragen we internationaal onze kennis over. Daarnaast dragen we financieel ons steentje bij met het Molenfonds, waar moleneigenaren financiële steun kunnen vragen. Via ons crowdfundplatform kunnen molenaars ook zelf geld inzamelen. Verder hebben we een adviserende rol, van financiering tot veiligheid.’

Het eeuwfeest is niet alleen een gelegenheid om terug te kijken, maar vooral ook om de blik op de toekomst te richten. Met de nodige ambitie, onderstreept Bakker. ‘Onze missie met De Hollandsche Molen is om dit jubileumjaar 100.000 molenvrienden te krijgen. Daarmee kunnen we aantonen dat het draagvlak voor molenbehoud groot is. Dat is belangrijk om te lobbyen bij de overheid voor betere regels of meer geld. Alleen daarmee kunnen we dit mooie monument, dit icoon van Nederland, in stand houden.’