Schenken aan goede doelen in 2022

Schenkingen fiscaal aftrekbaar

Schenkingen aan een goed doel kunnen fiscaal aftrekbaar zijn. Voor de belasting vermindert u dan uw belastbaar inkomen, waardoor u minder belasting hoeft te betalen. De schenking kost u zo minder dan het bedrag dat u schenkt. Een gedachte kan ook zijn: door dit belastingvoordeel kunt u meer schenken.

Periodiek of eenmalig schenken

De inkomstenbelasting kent twee soorten schenkingen, ook wel giften genoemd. Dit zijn periodieke schenkingen en schenkingen die dat niet zijn. Een periodieke schenking leidt meestal tot een groter fiscaal voordeel. Laten we dat eerst bekijken. Er is sprake van een periodieke schenking als aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan:

1. U legt de schenkingsafspraken vast in een schenkingsovereenkomst;
2. U schenkt gedurende minimaal vijf jaar jaarlijks een gelijk bedrag (effectief vier jaar en één dag);
3. De schenkingen stoppen als u eerder overlijdt.

U verbindt zich met een periodieke schenking dus voor een langere periode aan hetzelfde goede doel. En daar wordt u voor beloond. De schenkingen zijn namelijk onbeperkt aftrekbaar van uw belastbaar inkomen. Verderop in dit artikel gaan we dieper in op de periodieke schenking.

Eenmalig schenken

Als we niet te maken hebben met een periodieke schenking, is sprake van een andere schenking. Er gelden dan beperkingen voor de aftrekbaarheid, door een drempel en een plafond. De schenkingen zijn aftrekbaar voor zover zij samen zowel 60 euro als 1% van uw verzamelinkomen (fiscaal inkomen van alle boxen samen) te boven gaan en vervolgens tot ten hoogste 10% van uw verzamelinkomen. Ook moet u schriftelijk kunnen bewijzen dat u de schenking heeft gedaan. Voor partners worden de giften en verzamelinkomens samengevoegd.

Per 1 januari 2021 mogen schenkingen in contanten overigens niet meer in aftrek worden gebracht. De achtergrond hiervan is de fraudegevoeligheid.

Schenken aan een ANBI

Met het begrip ‘goed doel’ bedoel ik hier een algemeen nut beogende instelling, ook wel afgekort tot ANBI. Dat zijn goede doelen die door de Belastingdienst zijn aangemerkt als ANBI. Het gaat er dus niet alleen om of u vindt dat een instelling goed werk verricht, maar ook of de instelling voldoet aan de regelgeving. Zo ja, dan hebben we te maken met een ‘officieel’ goed doel. Op de website van de Belastingdienst kunt u controleren of een instelling een ANBI is.

Culturele instellingen

ANBI’s die zich (bijna) volledig richten op cultuur, kunnen door de Belastingdienst worden aangemerkt als een culturele instelling. Deze instellingen hebben alle fiscale voordelen van een gewone ANBI. Daarnaast worden schenkingen aan een culturele instelling gestimuleerd met een verhoging. Het bedrag van de schenking wordt voor de belastingaftrek verhoogd met 25%, met een maximum van € 1.250. Hierdoor kan voor de schenker een extra voordeel ontstaan van maximaal € 500 (bij een maximaal aftrektarief in 2022 van 40%, zie hierna).

Kwalificerende vereniging

Een aparte categorie is de ‘kwalificerende vereniging’. Dit zijn verenigingen die niet belast worden voor de vennootschapsbelasting en ten minste 25 leden hebben. Periodieke schenkingen aan een dergelijke vereniging zijn aftrekbaar, eenmalige schenkingen niet.

Steunstichting SBBI

De kleinste categorie zijn de steunstichtingen SBBI. Dat is een stichting met ANBI-status die uitsluitend is opgericht om geld in te zamelen voor bijvoorbeeld een jubileum van een Sociaal Belang Behartigende Instelling. Dat is bijvoorbeeld een sportvereniging of een buurthuis. Eenmalige schenkingen aan een steunstichting SBBI zijn aftrekbaar en periodieke schenkingen niet.

Fiscaal voordeel wordt beperkt

Schenkingen aan goede doelen komen eerst in mindering op uw inkomen uit wonen en werk (box 1). Heeft u daar geen inkomen meer? Dan komen de schenkingen achtereenvolgens in mindering op uw inkomen uit box 3 en box 2.

Het belastingvoordeel van veel aftrekposten wordt verminderd voor mensen met de hoogste inkomens in box 1 (vanaf afgerond € 69.400). Het maximale aftrektarief waartegen men aftrekbare giften kan verrekenen, is lager dan het toptarief in box 1. Dit is het beeld:

Als u nu een periodieke gift start, kan het dus zijn dat uw netto last steeds wat toeneemt.

Een discussie bij periodiek schenken

Een periodieke schenking moet stoppen bij uw overlijden. Arbeidsongeschikt raken of werkloos worden zijn beëindigingsredenen die ook zijn toegestaan. Verder is het verliezen van de ANBI-status door het goede doel een logische en toegestane beëindigingsreden. Heeft u deze situaties in de schenkingsovereenkomst opgenomen en doet er zich één voor? Dan stopt de verplichting tot het doen van verdere schenkingen vanaf dat moment.

Er speelt op dit moment een discussie op het punt van overlijden. In de praktijk zijn er periodieke schenkingen gedaan door echtgenoten samen, die eindigen na het overlijden van de langstlevende van hen. Voor echtparen die zijn getrouwd in de algehele gemeenschap van goederen is dat ook een logische gedachte. De schenking komt als uitgangspunt uit de ‘gezamenlijke pot’ dus waarom zou u niet beiden als schenker kunnen gelden?

De Belastingdienst gaat hier echter niet mee akkoord. Dat kan uw gunstige giftenaftrek voor periodieke giften dwarsbomen. Dat zit in voorwaarden die de wet stelt: de kans dat schenkende partners gedurende de looptijd overlijden, moet op basis van beide leeftijden minstens 1% zijn om in aanmerking te komen voor aftrek. Bij mensen jonger dan (grofweg) 65 jaar is die kans veel kleiner.

Er is veel kritiek op dit vereiste van een minimaal overlijdensrisico. Wie is er mee gediend? Het voornemen is om dit vereiste per 1 januari 2024 uit de wet te schrappen. Maar tot dat moment is het een voorwaarde. Het is dus verstandig om maar één schenker in de schenkingsovereenkomst op te nemen. Zelfs als u bent getrouwd in gemeenschap van goederen. U kunt overwegen om beiden een periodieke schenking te doen van het elk het halve bedrag.