De (on)mogelijkheden van de ODV als nabestaandenvoorziening

Wat is ook alweer de ODV?

In de wet is geregeld dat de waarde van de aanspraak ingevolge een ODV bij overlijden van de DGA moet worden uitgekeerd aan de erfgenamen, voor zover dit natuurlijke personen zijn. De aanspraak ingevolge een ODV valt in de nalatenschap en vererft volgens de regels van het (wettelijk) erfrecht. Dit betekent dat de erfgenamen die recht hebben op (een deel van) de nalatenschap ook recht hebben op (een deel van) de ODV-uitkeringen.

Indien bij overlijden van de DGA de (resterende) termijnen van de ODV toekomen aan diens erfgenamen, dan is sprake van een zuivere ODV waarbij over de uit te keren termijnen loonheffing wordt geheven. Indien de resterende termijnen niet toekomen aan de erfgenamen, bij een onzuivere ODV, dan is de gehele aanspraak ineens belast en is er voorts 20% revisierente verschuldigd.

In dit blog schets ik de uitkerings(on)mogelijkheden voor de nabestaande erfgenaam in de situatie van overlijden van de DGA voorafgaand aan de ingangsdatum van de ODV uitkeringen en nadat de ODV al is ingegaan. Ik beschouw dit zowel vanuit de bij de BV ondergebrachte ODV als bij een verzekeraar of bank ondergebrachte ODV.

Overlijden van de DGA voordat de ODV termijnen zijn ingegaan

Hieronder bespreek ik drie situaties

• De ODV in BV:

In deze situatie gaat bij overlijden het recht over op de erfgenamen van de ODV gerechtigde (de overleden DGA). De uitkering moet binnen 12 maanden ingaan met een uitkeringstermijn van 20 jaar. Gedurende deze periode zal de BV in stand blijven.

• De ODV is vanuit de BV ondergebracht bij een bank of verzekeraar:

In deze situatie gelden bij overlijden de regels van de wet op de inkomstenbelasting 2001. Hier kan gekozen worden uit een  bancaire- of verzekerde nabestaandenlijfrente. De lijfrente dient in beide situaties wel direct in te gaan. (In het lijfrentebesluit van 13 juni 2012 is bepaald dat de nabestaandenlijfrente mag worden uitgesteld indien er recht op ANW bestaat). Het verschil in beide lijfrente vormen zit voornamelijk in de uitkeringsperiode.

*  De uitkering moet lopen tot uiterlijk de 1e van de maand van de 30 jarige leeftijd. De looptijd van de uitkering is dan maximaal het aantal jaren (en maanden) beneden de 30 jaar.

** Er moet een sterftekans zijn van ongeveer 1% tijdens de looptijd van de uitkeringen.

• De ODV overzetten van de BV naar een lijfrente na het overlijden van de ODV gerechtigde

De vraag is of de mogelijkheid bestaat om na het overlijden van de DGA de ODV onder te brengen bij een bank of verzekeraar voor een nabestaandenlijfrente?

Het antwoord hierop is dat dit niet mogelijk is. Er kan geen nabestaandenlijfrente worden aangekocht, uitsluitend een oudedags- of tijdelijke lijfrente. Dit is geregeld in de vraag en antwoorden omtrent de ODV (V&A 20-008). De Belastingdienst stelt dat een nabestaande erfgenaam geen nabestaandenlijfrente voor zich zelf kan aankopen maar uitsluitend een (tijdelijke) oudedagslijfrente voor zichzelf. Dit betekent dat de nabestaande dan geen direct ingaande nabestaanden uitkering heeft maar op de eigen pensioendatum een oudedagslijfrente. De oudedagslijfrente kan wel direct ingaan maar zal waarschijnlijk een heel lange looptijd hebben waardoor de uitkering erg  laag is. De vraag is of dit wenselijk is.

Overlijden van de DGA terwijl de ODV termijnen reeds zijn ingegaan

In deze situatie ga ik ervan uit dat de oud DGA oftewel ODV gerechtigde met pensioen is en al uitkeringen vanuit de ODV ontvangt. Dit kan zijn vanuit de BV of vanuit een lijfrente.

Indien de ODV vanuit de BV uitkeert dan gaat het recht op deze uitkeringen over op de erfgenamen voor de resterende periode zoals in de inleiding omschreven.

Inzake de lijfrente ga ik als eerste uit van een bancaire lijfrente omdat verzekerde lijfrenten niet zoveel meer voorkomen. Net als bij de BV lopen de resterende termijnen door en zullen naar alle waarschijnlijkheid toekomen aan de erfgenamen zoals in de inleiding omschreven.

Bij een verzekerde lijfrente heb je voorafgaand aan het sluiten van de lijfrente een keuze of je na overlijden de lijfrente wilt laten doorlopen op je partner. Vaak valt de uitkering dan terug naar 70%.

Onlangs verschenen besluit bij het omzetten naar een lijfrente

Zowel voorafgaand aan het overlijden als na het overlijden kan een ODV worden omgezet in een lijfrente. Volgens de wet inkomstenbelasting gelden hiervoor wel termijnen waarbinnen dit geregeld moet worden. In een onlangs verschenen besluit – Besluit 22 juni 2022 nr 2022-13302 – keurt de staatssecretaris, onder voorwaarden, goed dat de leeftijdsgrens die geldt voor de aankoop voor een lijfrente niet van toepassing is als het bedrag van een ODV wordt aangewend voor een lijfrente.

Conclusie

De ODV is een complex instrument. Het begint al met zuiverheid en onzuiverheid en daarna de (on) mogelijkheden van het uitkeren.

Wat is nu handig? Indien de ODV als lijfrente bij een bank of verzekeraar wordt ondergebracht is er meer vrijheid in de uitkeringsduur maar er is geen vrijheid met betrekking tot vermogensbeheer op de onderliggende waarde. Een bijkomend voordeel is dat de BV niet meer in stand hoeft te blijven.

Als de nabestaande de uitkering nodig heeft voor levensonderhoud en geen BV in stand wil houden dan is het verstandig om tijdig een keuze te maken als je de lijfrente bij een bank of verzekeraar wil onderbrengen, want zoals ik bij 3) heb beschreven gelden hier beperkingen en kan een nabestaande geen eigen nabestaandenlijfrente aankopen maar alleen een eigen oudedagslijfrente.

Kortom: de mogelijkheden van een ODV zijn divers. Het is raadzaam hier tijdig aandacht aan te besteden.

Bent u benieuwd wat het exact voor u betekent? U kunt uw financiën in kaart laten brengen door een Financieel Inzicht  via de website van ABN AMRO MeesPierson aan te vragen of door een Interactieve Vermogensplanning te laten maken.