De (fiscale) voordelen van wonen in een rijksmonument

Rijksmonumenten

De overheid heeft in ons land bijna 62.000 rijksmonumenten aangewezen. Deze monumenten hebben een grote cultuurhistorische waarde, een beschermde status en zijn ingeschreven in een speciaal rijksmonumentenregister.

U herkent rijksmonumenten vaak aan het bekende blauwwitte schildje bij de voordeur. In 2014 is een nieuw officieel monumentenschildje geïntroduceerd; een wit emaillen bordje met oranje hoek, waarop rijksmonument staat. Overigens zijn niet alle rijksmonumenten voorzien van een schildje en daarnaast ziet u in veel gemeenten ook een ‘eigen bordje’ waarmee gemeentelijke monumenten worden aangegeven.

Rijksmonument en subsidie

Tot 2019 waren de restauratie- en onderhoudskosten voor een rijksmonument aftrekbaar. Deze regeling is afgeschaft en daarvoor in de plaats is de woonhuissubsidie gekomen. Deze subsidie wordt alleen toegekend voor de instandhouding van de monumentale waarden van uw woning. Hieronder valt bijvoorbeeld het buitenschilderwerk, houtrotherstel en de reparatie aan goten, waterafvoer of dakbedekking. U krijgt helaas geen subsidie voor verfraaiing, comfortverbetering, reconstructie en gebruiksverandering. Dus het aanbrengen van isolatie, het aanleggen van vloerverwarming en binnenschilderwerk is uitgesloten van subsidie.

Op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vindt u meer informatie over de kosten waar u subsidie voor kunt krijgen en een handige checklist die u helpt bij het aanvragen van de woonhuissubsidie.

Als u eigenaar bent van een rijksmonument dat geen woonfunctie heeft komt u wellicht in aanmerking voor instandhoudingssubsidie.

Hoeveel woonhuissubsidie krijgt u?

Om uw rijksmonument in stand te houden kunt u een bijdrage krijgen van 38% in de kosten die u maakt. Er is geen minimum of maximumbedrag. Helaas kan het subsidiepercentage wel naar beneden worden bijgesteld als er onvoldoende budget is om alle aanvragers 38% subsidie toe te kennen.

Het kabinet heeft voor de jaren 2020-2023 in totaal € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor de woonhuissubsidie. In de eerste twee jaren van de regeling is in totaal voor € 85 miljoen aan subsidie uitbetaald. Eind februari 2023 heeft de voormalige Staatssecretaris Uslu de subsidieregeling voor woonhuis-rijksmonumenten voor de jaren 2023-2024 verlengd. Voor activiteiten die plaatsvinden in deze jaren is een subsidieplafond ingesteld van € 50 miljoen per jaar. Bij het bereiken van deze grens is er een kans dat het subsidiepercentage lager wordt. Gelukkig was er de afgelopen jaren voldoende subsidie beschikbaar zodat het percentage niet verlaagd hoefde te worden. Na 2025 vervalt de huidige regeling, er loopt een onderzoek naar verbetering van de bestaande regeling en in welke vorm de regeling wordt voorgezet na 2025.

Wanneer aanvragen?

De woonhuissubsidie kunt u pas achteraf, na het jaar waarin u de werkzaamheden heeft uitgevoerd, aanvragen. De aanvraag kunt u alléén van 1 maart tot en met 30 april indienen. U dient dan foto’s van voor- en na de werkzaamheden, gespecificeerde offertes en betaalbewijzen mee te sturen. Indien de totale kosten meer zijn dan € 70 duizend dient u ook een inspectierapport te overleggen. De aanvraag voor instandhoudingssubsidie kunt u alléén vanaf 1 februari tot 1 april indienen.

Een gunstige lening voor uw rijksmonument

Het Nationaal Restauratiefonds verstrekt leningen met een lage rentes voor de instandhouding van een monument (restauratie en onderhoud). Als eigenaar van een rijksmonument kunt u een plan indienen en op basis daarvan een aantrekkelijke lening, van 100% van de kosten, krijgen. De lening is annuïtair en de rente ligt flink onder de marktrente (momenteel 1,4 % voor een renteperiode van 10 jaar vast). Daarnaast kunt u bij de provincie of uw gemeente ook vaak een aantrekkelijke lening krijgen. De voorwaarden verschillen maar de rente ligt vaak ook flink onder de marktrente.

Als eigenaar kunt u niet subsidie én een laagrentende lening aanvragen. U dient een keuze te maken. U vraagt achteraf subsidie of vooraf een laagrentende lening aan.

Verduurzamen van uw monument

Met woonhuissubsidie kunt u uw rijksmonument niet verduurzamen. De kosten van de verduurzaming van uw (rijks)monument vallen niet onder woonhuissubsidie. U kunt wel gebruik maken van de reguliere subsidieregelingen voor verduurzaming of een laagrentende lening voor duurzaamheid.

U kunt hier meer over lezen in mijn blog ‘Hoe betaal ik de verduurzaming van mijn woning?’. Daarnaast biedt ook het Nationaal Restauratiefonds duurzaamheidsleningen aan met een aantrekkelijke rente.

Om u te helpen bij het verduurzamen heeft het Nationaal Restauratiefonds samen met De Groene Grachten een Zelfscan Duurzaam Monument ontwikkeld. Na het doorlopen van deze scan komen uw mogelijkheden om te verduurzamen met vervolgstappen, helder in beeld.

Tot slot

Om eigenaren van rijksmonumenten te ondersteunen in de onderhoudskosten, bestaat er een aantrekkelijke subsidieregeling of een lening met een hele lage rente. Dus, naast het wonen in een bijzonder monumentaal pand met een unieke sfeer, kunt u ook genieten van aantrekkelijke financiële regelingen.